65 Tenebrionidae: gatunki mykofagiczne

[Pawel Jaloszynski]

Znowu za mało miejsca na wszystkie rodzaje w tytule.

Kilka naszych Tenebrionidae występuje masowo w grzybach nadrzewnych i jeśli tylko ktoś zbiera chrząszcze związane z takimi środowiskami, to te charakterystyczne larwy na pewno dobrze zna. Najpospolitsze z nich to oczywiście Bolitophagus reticulatus i Diaperis boleti, których obecność w hubach zdradza ich silny, czarnuchowaty zapach. Neomida występuje znacznie rzadziej i jest u nas raczej lokalna, więc napotkać jej larwy można na niewielu stanowiskach. Natomiast Platydema violaceum to chrząszcz zaskakująco pospolity, biorąc pod uwagę opublikowane obserwacje. Jednak ta pospolitość dotyczy przede wszystkim larw, bo imagines prowadzą dość skryty tryb życia i na dobrych stanowiskach obserwuje się zwykle kilka-kilkanaście osobników rocznie, podczas gdy znajomość środowiska życia larwy pozwala znaleźć ich omalże setki. Sekret polega na tym, że jest to chrząszcz związany z nadrzewnymi grzybami tremelloidalnymi, przede wszystkim (a może nawet wyłącznie?) z kisielcami (rodzaj Exidia), przy czym larwy siedzą gromadnie nie tylko pod samymi grzybami, ale też często pod odstającą korą na zagrzybionych pniach czy gałęziach. Na wiosnę (kwiecień-maj) bardzo łatwo te larwy napotkać omalże wszędzie, gdzie rosną większe skupiska kisielców. Ze względu na bardzo mokry i nietrwały charakter pożywienia hodowla nie należy do najłatwiejszych. Jednak wyrośnięte larwy dość łatwo przepoczwarczają się w jamkach wygrzebanych w glebie lub piasku pod kawałkiem grzyba, z którym zostały przyniesione; trzeba tylko nie dopuścić do spleśnienia czy zgnicia grzyba (dobrze odciąć go razem z kawałkiem drewna) i jak tylko pojawią się poczwarki usunąć wszystko, co mokre i gnijące. Zdecydowanie łatwiej jest wykazać ten gatunek z nowego terenu na podstawie larw niż imagines. Ostatni reprezentant grzybowych czarnuchów w tym odcinku to Scaphidema metallicum; pospolity chrząszcz, którego drobne larwy z charakterystycznym zakończeniem odwłoka spotyka się raczej pojedynczo pod korą martwych, zagrzybionych drzew, w przegrzybiałym próchnie lub w ściółce. Nie napotkałem informacji o jakichś szczególnych preferencjach pokarmowych tego gatunku, najprawdopodobniej jest to mało wybredny pożeracz zagrzybionego detrytusu.

Larwa Neomida haemorrhoidalis ze zbioru Rafała Ruty (okaz alkoholowy, dość już wymęczony), pozostałe okazy z mojej kolekcji.