Owady mniej lub bardziej interesujące. ?????

[adam k.]

Parę egzemplarzy motyli złowiłem na krańcu (region Antalia) wschodniego zasięgu,


, to tylko pojedyncze egzemplarze.

To jest para, czyli tylko dwie samice, a nie samiec i samica. Obowiązkowo spreparowałem drugi odwłok, aby mieć pewność i wykluczyć, lub "dołożyć" drugi podgatunek. Szkoda, że druga samica nie okazała się P. hippocastanaria sardocorsica. Na zdjęciu są do porównania znamiona obu samic, prawda, że podobne?

[adam k.]

Rhoptria asperaria (Hübner, [1817]), jest lokalnie występującym motylem z rodziny Geometridae. Od Portugalii do Cypru poprzez wybrzeże Morza Śródziemnego. W Hiszpanii, Włoszech, Grecji i Bułgarii bywa również w lokalizacjach poza strefą nadmorską. W Bułgarii „Popovi Skali” pomiędzy wsiami Velika i Fazanovo, 40 m, 26.05.2008; tamże, 27.07.2008; „Dyado Vulcho” w obszarze chronionym „Pirena” nad wioską Kosti, 280 m, 28.05.2008, 28.07.2008, 5.05.2009; Wzgórze „Papiya” nad wsią Brodiłowo, 330 m, 5.05.2009. Do tej pory w literaturze doszukałem się tylko czterech lokalizacji R. asperaria w Bułgarii. W wymienionych lokalizacjach gatunek ten nie był rzadki, za każdym razem znajdowano kilka okazów. Siedliskami motyla są np. obszary makii nadmorskiej, lasów mieszanych, ale zawsze z obecnym Quercus ilicis. W Hiszpanii, Madryt 10.03.2005 Arzila i Olaia, wyjątkowo częsty (32 wpisy), od lutego do grudnia. Na zdjęciu znajduje się okaz złowiony w Turcji (nadmorskie okolice Kemer) jest to forma pityata Rambur, 1829, czyli prawie jednolicie ubarwiony motyl, jak widać z mało wyrazistymi przepaskami.

[adam k.]

Sesamia nonagrioides (Lefèbvre, 1827), (Lepidoptera: Noctuidae), to gatunek w rodzaju reprezentowany wspólnie z S.cretica. Został bardzo dobrze opisany i zbadany, to dlatego, że powoduje poważne uszkodzenia na plantacjach kukurydzy. Motyl ten został opisany dość późno. Uszkodzenia na łodygach i kolbach są łatwo widoczne i powinny być obserwowane w przypadku silnego porażenia. Przypuszczalnie gatunek nie zawsze był tak szkodliwy i z czasem zwiększał swą populację i uciążliwość. Larwa wygryza w łodydze i kolbach rośliny chodniki. Gatunek zaliczany jest do najgroźniejszych znanych szkodników kukurydzy. Występuje w całym basenie Morza Śródziemnego i w kilku krajach Afryki Zachodniej Subsaharyjskiej, ale nie w Afryce Wschodniej, gdzie żyje na dzikich roślinach żywicielskich w wilgotnych miejscach. Gatunek ten zimuje jako dojrzała larwa, a w Grecji pierwsze osobniki dorosłe pojawiają się od początku marca do początku maja. Podczas diapauzy larwy nadal żerują, przechodząc nadmiarowe linienie. Mimo że ma ograniczony zasięg występowania, istnieją dowody na geograficzne zróżnicowanie rozwoju. Liczba pokoleń w roku waha się od jednego na północnym zachodzie Półwyspu Iberyjskiego do czterech w Maroku. W dolinie rzeki Ebro (północno-wschodnia Hiszpania) odnotowano dwa pełne i jedno częściowe pokolenie. W Afryce Zachodniej S. nonagrioides nie występuje w krajach na wschód od Togo, pomimo sprzyjającego klimatu, co prawdopodobnie wynika z przeszkody, jaką jest przełęcz Dahomej. Suchy region, który rozdziela lasy. W Kenii, gdzie kukurydza jest jedną z głównych upraw, szkodnik ten jest bardzo rzadki, lub wcale nie występuje na polach uprawnych. W rzeczywistości w Europie i Afryce Subsaharyjskiej gatunek obejmuje trzy geograficznie odizolowane populacje, które niegdyś (podczas ostatniego interglacjału, około 100 tys. lat temu) stanowiły jedną populację. Na zdjęciu jedyny egzemplarz, jakiego udało się złowić w Turcji, w okolicach Kemer.

[adam k.]

Ochropleura leucogaster (Freyer, [1831]), sówka zamieszkująca krainę Afro-Tropikalną. W cały basenie Morza Śródziemnego, Afryce Północnej, Turcji i Lewancie. Jest bardzo rzadkim imigrantem na północ od Alp. Staje się on częstszy dopiero w południowych dolinach alpejskich. W regionie śródziemnomorskim jest dość rozpowszechniony. W Izraelu niewidywany RIVNAY & YATOM (1964). Według autorów i kolekcji Uniwersytetu w Tel Awiwie gatunek ten był kiedyś szeroko rozpowszechniony w całym kraju, od Ejlatu do Metuli. W rejonach: Jezioro Galilejskie, Park Narodowy Doliny Hula, był nawet pospolity. Natomiast na Bałkanach, w Bułgarii jest to bardzo rzadki gatunek. Błędne zapiski z lokalizacjami dla gór Witosza, najprawdopodobniej mylony z O. plecta. Odnotowany już niedaleko w Sofii i Burgas, a także w górach Riła. W zbiorach Narodowego Muzeum Historii Naturalnej w Sofii są egzemplarze tak zaetykietowane. Także znajdowany jeszcze w stanowiskach: Góry Lyulin, powyżej wsi Knyazhevo, w górach Pirin Spano Pole, 1800 m. Wybrzeża Morza Czarnego: Słoneczny Brzeg, kurort w pobliżu miasta Nesebar i miasta Balczik (północne wybrzeże Morza Czarnego). Wielopokoleniowy, na łąkach, o stepowym charakterze z krzewami. Okres lotu motyla rozciąga się na cały rok. Szczyt liczebności zarejestrowano w maju i lipcu. Roślinami żywicielskimi są rośliny zielne. Najpodobniejszym gatunkiem, drugim w rodzaju i najczęściej mylonym z tytułowym jest Ochropleura plecta. Te dwa gatunki można łatwo odróżnić od siebie, porównując różnice w czułkach: U samców O. leucogaster są jaśniejsze, z dłuższymi rzęskami, wyraźnie widoczne bez powiększenia. Spód motyla jest prawie biały (są ciemno, nietypowo ubarwione) w porównaniu do O.plecta. Innymi różnicami są: Wielkość (nieznacznie), kształt górnych skrzydeł. Wszystkie egzemplarze z tego rodzaju złowione w Basenie Morza Śródziemnego, zawsze dokładnie porównywałem do naszego krajowego gatunku. Na zdjęciach para odłowiona w południowo-zachodniej Turcji, do światła na ekran.

[adam k.]

Bryophila tephrocharis został opisany przez Boursina w 1954 roku. Jako nowy gatunek dla Bułgarii znaleziony w południowo-zachodniej części kraju. Złowiony w wąwozie Kresna, a raczej dolinie rzecznej wychodzącej na południe w kierunku Grecji. W tym samym roku i z tego samego miejsca został on odnotowany przez Gyulai, 1983. W rzeczywistości pierwszą publikacją traktującą o tym gatunku był artykuł Ganeva, 1982, w którym C. tephrocharis zgłoszono z południowo-zachodniej Bułgarii, wzgórza wulkanicznego „Kozhouh”, dystrykt Petrich. Później pojawiły się inne raporty z południowej Bułgarii i z wybrzeża Morza Czarnego. Prawdopodobnie w przeszłości mylony z Cryphia rectilinea rectilinea (Warren, 1909) z powodu błędnej identyfikacji narządów kopulacyjnych. Nawiązując do wymienionych powyżej lokalizacji, muszę przyznać, że pomimo wielu moich pobytów w tamtych rejonach i wielu godzin spędzonych przy ekranie nie zdołałem odnotować tego motyla. Natomiast większą grupę samców i samic B. tephrocharis przywiozłem z południowej Turcji (Antalia, okolice).

[adam k.]

Natomiast większą grupę samców i samic B. tephrocharis przywiozłem z południowej Turcji (Antalia, okolice).

W owej grupie znalazłem inaczej ubarwionego osobnika. Oczywiście, że nie jest on jakąś formą, ale jest tylko jeden tak ubarwiony i dlatego go pokazuję.

[adam k.]

Na zdjęciach ćma z Erebidae, czyli Paidia cinerascens (Herrich-Schäffer, [1847]). W tym ciekawym, pojedynczym egzemplarzu, złowionym również na światło (Turcja południowo-zachodnia), miałem poważny problem w prawidłowej determinacji. Zawsze kiedy zachodzi taka sytuacja, kieruje moje zapytanie do specjalisty od danej grupy motyli. Najodpowiedniejszym okazał się Josef J. de Freina. Jego notatka do oznaczenia tego egzemplarza brzmi: Wyraźnie widać filogenetyczną bliskość gatunków P.cinerascens do P.minoica. W drugim przypadku trzonki czułków są nieco cieńsze, ząbki czułków są cieńsze i nieco krótsze, szczególnie w odcinku nasadowym. Jednak w porównaniu z P.rica struktura czułka jest znacznie mocniejsza i bardziej ustrukturyzowana. Podsumowując: Próby oznaczenia do gatunku, mogą być zawsze podejmowane, ale tylko na podstawie dostępu do liczniejszego materiału porównawczego w obrębie rodzaju. Do tego, wymienione gatunki są przemieszane w strefie swojego zasięgu.

[adam k.]

Następny gatunek z Erebidae, to Eilema muscula (Staudinger, 1899). Egzemplarze tego motyla były spotykane w różnych siedliskach, takie znajdujemy notatki zapisywane przez entomologów po kontakcie z gatunkiem. Na skraju łęgu rzecznego, w lesie wydmowym, na wydmach przybrzeżnych i na wydmach śródlądowych. Istnieje możliwość, że ten gatunek wyprowadza trzy pokolenia rocznie, ponieważ motyle znaleziono w miesiącach: maju, lipcu i wrześniu. Możliwe jest również, że rozmieszczenie tego gatunku nie ogranicza się tylko do wyspy Rodos i tureckiego wybrzeża Morza Śródziemnego (de Freina, 1987), ale może być również obecny w obszarach przybrzeżnych w Grecji, to już zostało stwierdzone w ostatnich sezonach. Obserwowałem liczne egzemplarze na ekranie w południowo-zachodniej Turcji, w środowisku suchych lasów nadbrzeżnych. Zazwyczaj są, to małe ćmy (na zdjęciach i w większej grupie nie przekraczają 23 mm rozpiętości) w porównaniu do innych z tego rodzaju, może poza Eilema rungsi. Rozpoznawany po szerokich przednich skrzydłach z wypukłym brzegiem żebrowym; brak bladej linii podżebrowej. Narządy płciowe samców zostały dokładnie opisane i udokumentowane na wielu zdjęciach zamieszczanych w necie, ale moje mogą się przydać do porównania.

[adam k.]

Na zdjęciach poniżej egzemplarze Acrobasis fallouella (Ragonot, 1871). Ciekawy gatunek, na temat którego niedawno powstała i ukazała się praca traktująca o znalezieniu egzemplarza w Polsce. Pierwsze stwierdzenie Acrobasis fallouella (Ragonot, 1871) (Lepidoptera: Pyralidae) Adam Larysz, Grzegorz Chowaniec .

Moje motyle odłowiłem na światło w południowo-zachodniej Turcji. Postaram się pokazać aparaty kopulacyjne samca i samicy.

[adam k.]

Są obiecane zdjęcia kopulatorów Acrobasis fallouella.

[adam k.]

Na zdjęciach Denticera divisella, ćmy złowione w południowej Turcji. Rozpiętość skrzydeł egzemplarzy mieści się w granicach 16-25 mm. Motyle o niepozornym wyglądzie, ale łatwo oznaczalne na podstawie wyglądu: Przednie skrzydło jasnoszarobrązowe, z szeroką białą linią kostalną, która podkreślona jest wyraźną czarną smugą, tylne skrzydło białe. W podrodzinie Phycitinae jest jedynym europejskim gatunek w swoim rodzaju. W historii entomologii motyl występował pod różnymi synonimami i kombinacjami nomenklaturowymi. Możliwy do znalezienia jako: Phycis divisella Duponchel, 1842; Sciota divisella (Duponchel, 1842); Ne-phopteryx divisella (Duponchel, 1842); Pempelia albiricella Herrich-Schäffer, 1848; i Denticera sardzeella Amsel, 1961. Na kontynencie europejskim zamieszkuje obszary przybrzeżne na niskich i średnich wysokościach w okresie od maja do października. Występuje w dwóch rocznych pokoleniach. Według znanych mi danych występuje naturalnie w całej Europie Południowej, Afryce i Azji Mniejszej, a jego obecność została potwierdzona w takich krajach jak Hiszpania, Francja, Włochy, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina, Grecja, Bułgaria, Ukraina i Iran. Gatunek jest uważany za szkodnika w niektórych krajach poza jej naturalnym obszarem występowania, (w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie stosowano go przeciwko Euphorbia milii i E. trigona ), oraz w Australii w celu zwalczania Jathrofa gossypiifolia, rośliny ozdobnej znanej jako „Tua tua”). Larwa atakuje liście, kwiaty oraz przebija łodygi, powodując zniszczenie wierzchołka roślin żywicielskich. Larwy Denticera divisella w naturze atakują różne gatunki Euphorbia, w tym E. cera-tocarpa, E. characias L., E. cyparissias L. i E. myrsinites L. (Longo 2012; Leraut 2014). Samice składają 70-100 jaj w skupiskach (10-50 na skupisko), głównie na łodygach, ale także na górnej i dolnej powierzchni liści. Okres inkubacji wynosi 10-12 dni. Młode larwy żyją w grupach po 30–50 osobników, żywiąc się tkanką merystematyczną na szczycie łodygi rośliny żywicielskiej, powodując rozległe uszkodzenia. Ostatnie stadia żerują samotnie albo w grupach po 2 lub 3 osobniki. Tkają jedwabistą sieć, w tym suche liście i odchody, w której odpoczywają, aż do momentu przeniknięcia do łodygi, gdzie kontynuują żerowanie. Pozostałości takich jedwabistych konstrukcji zaobserwowałem w terenie, ale ilość ich była naprawdę sporadyczna.

[adam k.]

Poniższe motyle Ephestia cypriusella, tak samo jak poprzedni gatunek złowiłem również w południowej Turcji. Kilka zlatanych sztuk przyleciało do światła w przeciągu paru świeceń. Zasięg występowania na mapce po lewej stronie. Konieczne było preparowanie odwłoków, które pokażę później.

[adam k.]

Poniżej uzupełnienie do gatunku Ephestia cypriusella, aparaty kopulacyjne. Samicy, ze specyficznie ukształtowaną spiralną strukturą przewodu torebki kopulacyjnej. Element ten występuje również w aparacie gatunku E.welseriella (Zeller, 1848), ale różni się ilością skrętów. Ephestia cypriusella posiada jeden pełny skręt tak jak "skok gwintu".

[adam k.]

Menophra berenicidaria (Turati, 1924), średniej wielkości Geometridae o rozpiętości skrzydeł pomiędzy 27 a 28 mm. Egzemplarze na zdjęciach złowiłem w południowej Turcji do światła. Wybrałem do zdjęć te dwa kontrastowe okazy, pozostałe z grupy są podobne. Samce różnią się od samic ciemniejszymi przepaskami, ale ja trafiłem tylko na samice. Z tego regionu (Turcji) są doniesienia między innymi z İçel prowincji Anamur, Köşekbükü, 3♂ 145 m 22.08.2018, M.Kemal i A.Koçak leg. 1♂1♀. Anamur, Ovabaşı 2 km na wschód, 100 m, 6.06.2019, M.Kemal i A.Koçak leg. Gatunek ten jest nowy dla fauny prowincji İçel. W literaturze określano ten gatunek jako bardzo lokalny. W Europie spotykany na Cyprze, Krecie (ssp. cretacaria Reisser,1859), w Grecji kontynentalnej. Podobny do M.japygiaria.

[adam k.]

Samce różnią się od samic ciemniejszymi przepaskami, ale ja trafiłem tylko na samice.

Prawdopodobnie samce już latały, lub nie były zainteresowane światłem w tym czasie. W materiałach cyfrowych i tych tradycyjnych -przeciwnie znajdowałem tylko fotografie preparatów tylko samców. Jest więc zasadne uzupełnienie i pokazanie aparatu kopulacyjnego z grupy moich motyli.

[adam k.]

Scopula submutata (Treitschke, 1828) jest szeroko rozsiedlonym gatunkiem motyla w Europie. Na zachodzie od Atlantyku przez południową Europę do cieśniny Bosfor i dalej przez Turcję do Libanu. Znanych jest kilka jego podgatunków: Ssp. roseonitens Wagner, 1926 (Francja pd.); ssp. taurilibanotica (Wehrli, 1932) ,(Turcja, Liban, Cypr, Izrael); ssp. nivellearia (Oberthür, 1922) ,(Półwysep Iberyjski). Różnice pomiędzy podgatunkami są nieznaczne i praktycznie trzeba preparować odwłoki. Pomocna w oznaczeniu podgatunków okazuje się być lokalizacja, miejsce odłowu. Na zdjęciach pokazuję DSC_8603-12.jpg egzemplarz z Bułgarii południowej, czyli S. submutata, pozostałe odnoszą się do podgatunku ssp. taurilibanotica (Wehrli, 1932), złowione w południowej Turcji. Pierwszą różnicą jest wielkość motyli, są mniejsze, jaśniejsze od bałkańskich nominatywnych, typowych. Motyle wszystkich podgatunków określa się jako lokalne.

[adam k.]

Na zdjęciu Eupithecia silenicolata Mabille, 1866. Egzemplarz Geometridae złowiłem w południowo-zachodniej Bułgarii. Niewielki motyl z ciemniejszym odcieniem (brak śladu białego koloru na skrzydłach). Tylne skrzydło ma bardzo zredukowane przepaski. Można go pomylić z dwoma gatunkami: E. schiefereri i E. venosata. Gatunek lubi miejsca suche i gorące, takie jak piargi i suche łąki, dobrze nasłonecznione. Czasem zasiedla świetliste lasy dębowe. Pojawiania się w jednym pokolenie od czerwca do lipca. Bardzo niepełne drugie pokolenie jest możliwe w sierpniu-wrześniu. Prawdopodobnie istnieje tylko częściowe drugie pokolenie. Roślinami żywicielskimi są: Silene paradoxa, ale także S. otites, S. italica, S. nutans, gąsienice są oligofagami, zjadają głównie kwiaty i torebki nasienne. Motyl wykluwa się głównie wieczorem (w niewoli), poczwarka hibernuje. Larwy znajdowano w połowie lipca w północnej Grecji na wysokości około 1000 m n.p.m. W Europie motyle znane są z Francji, Włoszech, Austrii, Słowacji, Węgier, Serbii i Czarnogóry, Bułgarii, Rumunii i Grecji. We Francji występuje w następujących departamentach: Alpy Górnej Prowansji, Alpy Wysokie, Alpy Nadmorskie, Drôme, Doubs, Haute-Savoie, Vaucluse, Haute-Corse i Korsyka Południowa. W Azji Zachodniej (np. Turcja, Rosja, Kaukaz).

[adam k.]

Na zdjęciach motyle z rodziny Tineidae. Edosa fuscoviolacella (Ragonot, 1895), często używa się synonimu Episcardia violacella (Rebel, 1893]). Występuje na obszarze Turcji, Izraela, Jordanii, (Petersen & Gaedike, 1979); Syrii (Petersen, 1968); Greckich wyspach. Materiał zebrałem w Turcji południowej i tam też był najwcześniej wykazywany w połowie ubiegłego wieku (Alanya). Zaobserwowałem liczne egzemplarze tego gatunku, w większości na ekran przylatywały samce, a wśród nich tylko dwie samice. W opracowaniach napotkałem tylko wizerunki samczych aparatów kopulacyjnych, dlatego pokazuję samicę. Dwukrotnie (dwa sezony) odwiedziłem stanowisko tego motyla i stwierdziłem znaczną różnicę w ilości egzemplarzy. Pierwsze pokazują się pod koniec maja. Odnotowano gatunek w czerwcu, sierpniu, październiku i listopadzie.

[adam k.]

Minęło już trochę czasu od ostatniego wpisu zamieszczonego w tym poście, dlatego pokaże moje świeże znalezisko, znaleziska. Tym razem miejsce połowu, to Grecja, Rodos, 05.2025. Chrząszcz z Tenebrionidae, oznaczony tylko do rodzaju. Nie odważę się gdybać dalej, przecież należy do jednej z trudniejszych grup. Wiem, że na wyspie jest więcej gatunków. Phymatiotris sp., dobrze maskujące się chrząszcze, na suchej gliniastej ziemi, tylko ruch zdradzał ich obecność.

[Rafał Celadyn]

Phymatiotris quadricollis (Brullé, 1832).
Rodzaj Phymatiotris Solier, 1836 (=GraecopachysSkopin, 1968) jest monogatunkowy; jedyny gatunek jest często dzielony na kilka podgatunków, których wartość nie jest jasno i dobrze zdefiniowana.

To mówił on Piero Leo i ja mu wierzę
link do dysputy http://www.entomologiitaliani.net/publi ... ymatiotris
A czy to Phymatiotris to już pewności nie mam

Rafał

[adam k.]

Nie cytując, w odniesieniu do tego co piszesz, to zawsze Włosi mają pełniejszą wiedzę i doświadczenie w tych tematach. Zawsze dobrze jest dowiedzieć się czegoś nowego, a chrząszcze są moimi przyłowami i nie będzie wstydem gdy popełnię gafę, próbując coś oznaczyć.

Tym razem uwieczniłem taki wizerunek sprężyka. Ta sama lokalizacja, co poprzednik i tak samo złowiłem na światło. Tym razem o oznaczenie poprosiłem użytkownika Forum (carabus1). Mianowicie tutaj mamy większego i licznego sprężyka -Pittonotus theseus (GERMAR, 1817). Występuje: Europa Południowa, Azja Mniejsza, Cypr, Bliski Wschód, to też na wyspach Dodekanez. Podobno okazy z Cypru wydają się nieco szczuplejsze od tych z Turcji i innych lokalizacji w Grecji.

[Rafał Celadyn]

. Zawsze dobrze jest dowiedzieć się czegoś nowego, a chrząszcze są moimi przyłowami i nie będzie wstydem gdy popełnię gafę, próbując coś oznaczyć.

Jasna sprawa , ja też w "sarnuchach" jestem słaby. Stąd nie mnie oceniać Twoje oznaczenie ,po prostu nie mam powodów by ci nie wierzyć ,ale mam powody, żeby nie ufać sobie


Rafał

[adam k.]

Ciekawy dla mnie podgatunek z Tenebrioidae. Trafiłem na miejsce i w czas występowania (ciąg dalsza tematu z Rodos), można powiedzieć, że ilości osobników tego gatunku były ''przewodzące'' wśród czarnuchów. Chrząszcze znajdowałem wszędzie, na nagrzanych murach, drogach polnych itp. Też kontaktowałem się w sprawie determinacji. Przydatna strona do zdjęcia https://www.gbif.org/occurrence/3947835896

[adam k.]

Jest teraz odpowiedni czas na pokazanie pierwszych spreparowanych motyli ze stanowisk greckich (Rodos). Na pierwszy ''strzał'' zamieszczam zdjęcia i parę informacji o zwójce- Pseudococcyx tessulatana (Staudinger, 1871). Larwa żyje w owocach różnych gatunków cyprysów (Cupressus), np. Cyprysika zielonego (Cupressus sempervirens L.), który jest bardzo interesujący pod względem ozdobnym i ochrony przed wiatrem, w całym basenie Morza Śródziemnego. Co do rodzaju Pseudococcyx, to rodzaj obejmujący dotychczas tylko cztery znane gatunki. Zasięg rozmieszczenia jest głównie europejski. Rodzaj należy do grupy rodzajów Eucosmini, gdzie większość gatunków jest powiązana z Pinaceae i Cupressaceae jako rośliny żywicielskie. W Europie największa różnorodność tych gatunków występuje w Europie Środkowej i Południowej, Turcji i na wyspach Morza Śródziemnego. Zwójka odnotowana w Hiszpanii, Francji, Włoszech, Grecji, na Bałkanach, w Azji Mniejszej. Liczny gatunek dobrze lecący do światła, przez kilka dni zjawiał się na moim ekranie. Liczebność jego może się zmieniać na przestrzeni kilku sezonów, a zjawisko to jeszcze nie zostało dokładnie opisane w fachowej literaturze.

[adam k.]

Wszystkie egzemplarze gatunku na zdjęciach poniżej, złowiłem do światła, w jedynym stanowisku na wyspie Rodos. Zabrakło go w miejscach lesistych i otwartych. Natomiast zasiadał na murach oświetlonych budynków. Wiadomo, że jest związany z powojami (Convolvulaceae), to prawdopodobny powód tej zależności. Hydriris ornatalis, jedyny w swoim rodzaju, gatunek motyla ciepłolubnego, który występuje od Europy, przez Afrykę i Azję, po Australię. W Ameryce Północnej znany jest z Florydy, brakuje go w Ameryce Południowej. W Europie występuje wyłącznie w krajach południowych, tj. Portugalii przez Hiszpanię, Francję, Włochy ( niedawno stwierdzony w Austrii), Bałkany i duże wyspy Morza Śródziemnego do Grecji. Zapewniam, że w świetle kierunkowym lamp, nocą wygląda znacznie estetyczniej, niż na moich zdjęciach. Światło rozproszone słabo uwidacznia przepaski motyla, które składają się z łusek w kolorze błyszczącego, świeżego ołowiu.

[Rafał Celadyn]

...akurat ten gatunek znam z toskańskich eskapad i faktycznie często leci do zwykłych świetlówek garażowych ,w niektóre noce bywało go sporo, chociaż obok świeciłem uv-łką z ekranem, wolał garaż

Rafał

[adam k.]

...akurat ten gatunek znam z toskańskich eskapad i faktycznie często leci do zwykłych świetlówek garażowych ,w niektóre noce bywało go sporo, chociaż obok świeciłem uv-łką z ekranem, wolał garaż

Rafał

Może lubi zapach paliwa ?
Teraz będzie Holoscolia majorella Rebel, 1902. Tylko do światła uv, w tym samym stanowisku co poprzednie motyle z Grecji. Mało wiadomo mi o tym gatunku. W rodzaju Holoscolia są trzy gatunki z Europy, jeden w środkowej części. Były liczne samce, samice i za każdym świeceniem prawie tak samo.

[adam k.]

Mało wiadomo mi o tym gatunku.

Aparaty kopulacyjne samcze są też deficytowym materiałem, a mogą się przydać. Wizerunek H.homaima dla porównania. Imaga dwóch gatunków były mylone w zbiorach muzealnych. Zdarzały się bardzo zlatane egzemplarze z etykietami również pomylonymi.

[adam k.]

Poniżej pierwszy gatunek otwierający małą serię z rodzaju Agonopterix złowionych w Grecji na Rodos, też do ekranu. Motyl śródziemnomorski, powiązany z rośliną o nazwie Zapaliczka pospolita (Ferula communis L.), przypuszcza się, że gąsienice tego gatunku żyją również na innych roślinach baldaszkowatych. Oznaczenia dokonałem na podstawie preparatu samca, ponieważ jest odmienny wyraźnie od pozostałych. Imago jest podobny do A. tripunctaria, gdzie położenie i rozmiar trzech ciemnych kropek jest prawie takie same, ale tylko A. tripunctaria wykazuje odcień koloru "skóry" na przednich skrzydłach. Po pobieżnym zbadaniu również podobny do A. rotundella, ale u tego gatunku na przednim skrzydle znajduje się zwykle pojedyncza kropka, a nie para kropek jak u A. nodiflorella i A. medelichensis. Jeszcze później wrzucę zdjęcie aparatu samca.

[adam k.]

Jeszcze później wrzucę zdjęcie aparatu samca.

Jest preparat i dla porównania A.tripunctaria, to jest synonim, a obecnie A.ligusticella. Widać różnice w budowie wyrostków towarzyszących i nie tylko.

[adam k.]

Agonopterix olusatri w dwóch egzemplarzach z preparatem samicy. Opisywać motyli nie będę, bo jest dostępna ciekawa praca https://tiny.pl/p2tdthh2 Lokalizacja dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Kontynuacją grupy jest gatunek Agonopterix curvipunctosa. Motyle spotykane są częściej w strefie przybrzeżnej niż w głębi lądu. Larwy żerują na Anthriscus sp., np. Trybule pospolitej (Anthriscus caucalis M.Bieb.) i Chaerophyllum temulum, według Palm (1989) również na Angelica sp. Skrzydło przednie szarawe, szarobrązowe lub brązowe. Rozpiętość skrzydeł 16-17 mm. Oznaczenie po aparacie samca jest łatwe, ale też samica ma unikalną sklerotyzację w antrum i na początku przewodu. Dysponuje takim slajdem preparatu, od motyla ze zdjęcia. Lokalizacja dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Cnephasia hellenica została opisana przez Obrazcowa (1950) na podstawie pojedynczego samca z Grecji. Gatunek ten został niedawno zgłoszony z Bułgarii wyłącznie od samców (Beaumont 2011), z Sardynii (Razowski 1983), a dalsze lokalizacje nie były znane aż do 2011 roku. W rzeczywistości Šumpich (2011) opisał C. daedalea z Hiszpanii (jako nowy okaz dla fauny hiszpańskiej i pierwsze odnotowanie dla kontynentalnej Europy) od dwóch samic i czterech samców, a także opisał „nieznane” narządy płciowe samca. Należy wspomnieć, że C. hellenica była już znana z Hiszpanii (Razowski 2002). Samice są mniejsze od samców (długość przedniego skrzydła 7,0–8,3; mm, 7,8 -7mm), ze stosunkowo węższymi skrzydłami. Wydaje się, że są one rzadko zbierane w porównaniu do samców. U samców wzory na skrzydłach są zmniejszone, niektóre okazy prawie monochromatyczne, szare lub białawe; samice natomiast mają bardziej wyraźny deseń. Zarówno narządy płciowe samca, jak i samicy są bardzo charakterystyczne i łatwe do oznaczenia. Dość przydługich opisów nie będę przytaczał. Ćmy te są aktywne późnym popołudniem i o zmierzchu, a także przyciąga je światło. Lokalizacja dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Zarówno narządy płciowe samca, jak i samicy są bardzo charakterystyczne i łatwe do oznaczenia. Dość przydługich opisów nie będę przytaczał.

Tylko fotki aparatu samicy.

[adam k.]

Na zdjęciu Tinea basifasciella Ragonot, 1895. Całe Morze Śródziemne jest przestrzenią występowania tego motyla, a prawidłowo powinno się mówić, że jego strefa przybrzeżna. Bardziej szeroka, a w niektórych odcinkach dość wąska. Zasięga w głąb Hiszpanii, Portugalii i Bułgarii. Na północ do Bułgarii i na wschód do Iranu (Gaedike 2019). Znaleziony niedawno w Rumunii. Pierwszy rekord dla fauny tego kraju: Dobrudża, Enisala, lipiec 2011, Wąwóz Dobroige, czerwiec 2016, Cotu Vaii, sierpień 2017. Wszystkie doniesienia o złowieniu egzemplarzy mówią, że lubi przylatywać do światła. Zasiedla stanowiska porośnięte roślinnością stepową z formacjami skalnymi. Znajdowany również wśród zadrzewień i pól uprawnych. Motyla oznaczyłem po preparacie, ładne zdjęcia aparatów znalazłem w sieci https://pathpiva.fr/tinea-basifasciella/ Lokalizacja stanowiska dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Zasiedla stanowiska porośnięte roślinnością stepową z formacjami skalnymi. Znajdowany również wśród zadrzewień i pól uprawnych.

Tego motyla znalazłem, a raczej przyleciał do światła w takich okolicznościach przyrodniczych jak na zdjęciu. Widać na nim kamieniste stanowisko położone nad brzegiem Morza Śródziemnego.

[adam k.]

Symmoca signatella Herrich-Schäffer, 1854, zaobserwowałem bardzo zmienne ilości tego motyla w różnych sezonach. Obserwowałem raczej pojedyncze egzemplarze, ale natrafiłem też na przysłowiowy "wysyp", gdzie były jednocześnie samce i samice. Gąsienice S. signatella żywią się głównie martwą materią roślinną. Szczególnie ulubionym pokarmem są martwe liście rozmarynu lekarskiego (Rosmarinus officinalis), oraz martwe drewno dębu ostrolistnego (Quercus ilex). Wspomniano również o korze i korku, a także porostach. Huemer (2020) wymienia go jako gatunek mykofagiczny. Udokumentowana dieta sugeruje, że pełen zakres roślin żywicielskich gąsienic jest wciąż nieznany. Motyl może pokazywać się poza jego naturalnym zasięgiem, bo sadzonki rozmarynu sprzedawane są w sklepach ogrodniczych i innych całej Europy, Ameryk i Azji. W Ameryce Płn. w naturalnym środowisku stałe populacje na wschodnim i zwłaszcza zachodnim wybrzeżu. Zdjęcie aparatu samicy przypisane jest do motyla, a rysunki, to dodatkowy materiał poznawczy do gatunku. Lokalizacja stanowiska dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Na zdjęciach egzemplarze gatunku Neotelphusa cisti (Staiton, 1869). Dorosłe osobniki obserwowano i zbierano od końca maja do końca września, oznacza to, że te dwa należą do pierwszego pokolenia. Mogą być nawet więcej niż dwa w roku. Ćmy są łatwo przyciągane sztucznym światłem w nocy. Niewielką grupkę tego mikra łowiłem do światła, to potwierdza zasadę. Siedliskami motyli są rumowiska skalne i piargi na podłożu wapiennym i krzemionkowym na wysokościach od poziomu morza do 2350 m. Larwa motyla łączy się z dwoma lub trzema liśćmi i ukrywa się w jedwabnej rurce. Czasami żeruje w kokonie. Gatunek ten występuje w całym regionie śródziemnomorskim Europy, od Portugalii po Grecję. Znany jest również z Turcji i Wysp Kanaryjskich (Hiszpania). Jest nowy w kontynentalnej części Hiszpanii. Doszukałem się w opisach gatunku, że rośliny żywicielskie larw są nieznane, podobnie jak wczesne stadia, ale najprawdopodobniej żerują na Rumex scutatus. W tym przypadku dane z różnych źródeł rozmijają się zasadniczo. Lokalizacja stanowiska dla zainteresowanych u mnie.

[adam k.]

Już od dawna miałem wstawić zdjęcie tej sówki, tak typowej dla europejskich gór. Agrotis simplonia jest znana z Alp, Pirenejów, G. Kantabryjskich i Apeninów z wysokości od 1200 do 3000 metrów. Na etykietach czasem są informacje o niższych położeniach, tj. nawet od 900 metrów. Gatunek powiązany jest z różnymi trawami, na których żerują jego gąsienice. Sfotografowany egzemplarz pochodzi z Austrii.

[adam k.]

Wybrałem do zdjęć te trzy egzemplarze, Tathorhynchus exsiccata. Są z małej grupy sówek pochodzących z południa Europy, lokalizacja jak zwykle dla zainteresowanych u mnie. Gatunek znajdowany w wielu zakątkach Globu, np.: Ameryki płn., Afryki, Australii, Portugalii. W Europie znany z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Holandii, Francji, Grecji, Malty, Włoszech, Cypru, Czarnogóry, a na Ukrainie z Krymu. Do zdjęć zastosowałem nowy, inny oświetlacz bezcieniowy, powinien lepiej oddawać barwy.

[Kafelan]

znakomite materiały edukacyjne

[adam k.]

Spodoptera cilium ssp. latebrosa, sówka pochodząca z wysp śródziemnomorskich, przywabiona do światła. Gatunek tropikalno-subtropikalny, też spotykana w rejonach cieplejszych Morza Śródziemnego, ale znacznie rzadziej. W tamtych rejonach od Portugalii po Turcję. Notowany w Afryce: RPA, Botswana, Namibia, Kenia, Zambia, Zimbabwe, Tanzania, Mozambik, Algieria, Maroko, Egipt, Izrael. Na wschodzie: Chiny, Indie, Singapur, Tajwan, Hongkong, Pakistan, Kirgistan. Należy do gatunków „wędrownych”. Poza rejonami stałych populacji widywany sporadycznie nawet w Wielkiej Brytanii i Niemczech. Pożywieniem gąsienic są trawy.

[adam k.]

Apamea zeta hellenica na zdjęciach. Gatunek rozwija kilka podgatunków. Okazy pochodzą z ostatniej giełdy w Bytomiu i były złowione w Grecji. Jak zauważyłem, omijane przez motylkarzy z powodu braku oznaczenia. Postanowiłem nabyć dwie sztuki ciem i „przysiąść „temat''. Doprowadziłem do oznaczenia poprzez przeprowadzenie preparatyki na egzemplarzu samca. Myślę, że poszczęściło mi się bardzo. Chociaż Apamea zeta jest szeroko rozpowszechniona w wysokich górach południowo-wschodniej Europy i Azji Mniejszej, jej występowanie w Grecji było niepewne. Hacker przez pewien czas posiadał pojedynczego samca tego gatunku z okolic Timphristos (dane archiwalne). Jednak powstrzymywał się od opisu podgatunku do czasu uzyskania dalszych materiałów. Nie udało się również znaleźć dalszych okazów z Grecji w poważnych kolekcjach. Podczas dwóch wypraw kolekcjonerskich w wysokie góry Grecji (por. Schmidt i Hassler 1986; Hassler, Schmidt i Feil) odnaleźli kilka samic podgatunku, którego nie udało się bezpośrednio zidentyfikować. Gatunek został złowiony w piętrze alpejskim, rejonie rzek Chelmos i Timphristos. Ćmy były bardzo podobne do Apamea platinea, ale w miejscu połowu zidentyfikowano je jako odrębny gatunek. Hacker otrzymał kluczowe okazy do identyfikacji i rozpoznał związek z greckim samcem. Jasnoszarożółty kolor podstawowy sówek, widoczny w większej serii, był szczególnie zaskakująco ciekawy. Apamea zeta ma tendencję do wykazywania ciemniejszego ogólnego ubarwienia (na zdjęciach). Populacje greckie są uważane za dobrze zróżnicowany podgatunek. Apamea zeta była w zbiorach Natural History Museum z datą 1924 r. w Londynie, a nie z 5 czerwca 1964 r., jak zauważyli badacze tematu. Gatunek ten został niedawno omówiony przez Coulsona i in. (2003). Późna aktywność dorosłych motyli i wyraźny brak zimowej diapauzy jajowej oznaczają, że motyl zimuje prawdopodobnie początkowo jako jaja lub, w przypadku ciepłego, późnego sezonu, jako wczesne stadium larwalne. Apamea zeta carpatodisticta (RÁKOSY, STANGELMAIER I WIESER, 1996). Rozprzestrzeniona geograficznie w euroazji z wieloma podgatunkami, lokalnie rozmieszczone w Europie Północnej i także w Pirenejach, Jurze, Alpach, Karpatach i Górach Bałkańskich. Apamea zeta carpatodistincta została opisana po okazach zebranych w Górach Fińskich (RÁKOSY, 1996). Znaleziono ją także w Rumunii -Bucegi, Piatra Craiului, Ciuca Mts. Dorosłe osobniki latają w czerwcu-sierpniu i preferują łąki subalpejskie i alpejskie. Pokarmem larw są Wiechlinowate z traw. W Skandynawii Apamea zeta marmorata jest dość rozpowszechniona w wyższych pasmach górskich południowej i środkowej Norwegii, aż po Lofoty-Finnmarken, na północ od Trondheim, jednak występuje jedynie w niewielkim stopniu. W Finlandii nigdy nie została odnaleziona. W Szwecji znaleziono dotychczas pięć wiarygodnych egzemplarzy.

[adam k.]

Apamea zeta hellenica na zdjęciach. Gatunek rozwija kilka podgatunków.

Apamea zeta pelagica Mikkola, to podgatunek z Wyspy Świętego Pawła na Alasce. Jest najbardziej politypowy i polimorficzny gatunek w Apamei. Kompleks Apamea zeta miał zróżnicowaną historię taksonomiczną, a status różnych form i populacji jest niejasny.