Phyllocnistinae

[Almandyn]

Witam.
W sierpniu przyleciał do światła, złapany na szybie okna.
Najbardziej pasuje mi tu Phyllocnistis unipunctella. Długość ciała 3-4mm. Może znajdzie się ktoś opatrzony z Phyllocnistinae i mi pomoże?

Ala

[Grzegorz Banasiak]

Dla mnie to Phyllocnistis xenia... ale ... rozróżnianie P. xenia i unipunctella ze zdjęć jest szalenie ryzykowne więc stawiam przy tym oznaczeniu znak zapytania. Nawet mając okazy w ręku nie zawsze oznaczenie jest możliwe, gdyż różnice morfologiczne i genitalne są prawie żadne. Generalnie decyduje roślina żywicielska i chcąc mieć pewnie oznaczone okazy należy je wyhodować. P. labyrinthella żeruje na topoli czarnej a P. xenia na topoli białej. Miny, sposób budowy kokonu są identyczne. Hodowałem wszystkie polskie gatunki tego rodzaju - jeden - P. labyrinthella niestety bez powodzenia. Hodowla jest łatwa jeśli zbierze się odpowiednio dużo materiału. Dość często występuje spasożytowanie. P. xenia można zbierać teraz, motyle wylęgną się jeszcze przed zimą. Najłatwiej je znaleźć na odrostach topoli białej, w poprzednich latach zbierałem je jeszcze na początku listopada. Preparowanie trudne, porównywalne ze względu na rozmiary do Nepticulidae - a więc małe drgnięcie ręki i okaz jest rozerwany.

Wykaz gatunków z rodzaju wraz z roślinami żywicielskimi (może komuś się przyda)
P. saligna - Salix sp. (wierzchołkowe pędy krzaczastych wierzb)
P. labyrinthella - Populus tremula (wierzchołki wysokich odrostów)
P. unipunctella - Populus nigra (odrosty przypniach, po ściętych drzewach)
P. xenia - Populus alba (wyłącznie odrosty korzeniowe)

[Almandyn]

Grzegorzu, dziękuję za wyjaśnienie różnic między gatunkami to bardzo pomocne
Na pewno niedaleko rośnie topola czarna, jutro sprawdzę, czy jest tam jakaś topola biała - wszak to Park Zwierzyniecki i mnóstwo różnych drzew sobie rośnie
Poszukam też min na liściach.

Ala

[Grzegorz Banasiak]

Dodam jeszcze, że motyle tego rodzaju są kiepskimi lotnikami i występują raczej w pobliżu rośli żywicielskich. Jeśli kolejne rośliny występują stosunkowo blisko siebie (kilka/naście/dziesiąt) metrów to dyspersja następuje błyskawicznie, przy większych odległościach wyraźnie widać wyspowe nisze. P. saligna i unipunctella są raczej wszędzie łatwe do znalezienia, P. labyrinthella częściej spotykana jest w północno-wschodniej części kraju, P. xenia jest nieczęsta i nie znam rozmieszczenia gatunku w Polsce. Mam ten komfort, że wszystkie gatunki stwierdziłem w Skierniewicach. P. labyrinthella tylko dwukrotnie znalazłem miny i niestety nie udało się wyhodować imagines.

[Jarosław Buszko]

Na zdjęciu jest Phyllocnistis unipunctella, który ma na przednim brzegu skrzydła 4 czarne kreski. Phyllocnistis labyrinthella i Ph. xenia maja ich po 5. Gatunków tych nie da sie odróżnic po cechach zewnętrznych. Wprawdzie są różnice w preferencji rośliny pokarmowej i siedliska, a także zasięgu. Odpowiedź na to, na ile są one ze sobą spokrewnione, powinny dać badania molekularne.
Załączam tablicę z wizerunkami krajowych gatunków Phyllocnistis:
249, 250 - Phyllocnistis saligna
251-253 - Phyllocnistis unipunctella
254 - Phyllocnistis labyrinthella
255, 256 - Phyllocnistis xenia

[Grzegorz Banasiak]

No i wszystko jasne. Widać na tym przykładzie wyraźnie, że oznaczanie ze zdjęć bywa zawodne i często trzeba ostrożnie podchodzić do oznaczeń prezentowanych w sieci.
Bardzo ładna tablica. Zaraz ją drukuję i dołączam do klucza dzięki.

[Almandyn]

Dziękuję prof. Buszko za potwierdzenie oznaczenia.
Tak jak pisałam wcześniej, wybrałam się dziś na przechadzkę po parku w celu odnalezienia topoli czarnej i topoli białej. Okazało się, że te dwa gatunki występują dosyć blisko siebie - topola czarna ok 30m od miejsca złapania motylka, a topola biała ok 100m. Więc biorąc to pod uwagę także wychodzi mi Phyllocnistis unipunctella
Przy okazji znalazłam kilka ciekawych min, no i jak zwykle z ich identyfikacją mam problem Ale o tym w kolejnym poście