Obserwacje ważek 2012 r. cz. III

[Leszek Matacz]

Witam,

kontynuacja ćwiczeń z zalotek. Tym razem dziesiejsza wizyta na kwadracie XT70 i dwa zdjęcia z dwoma różnymi osobnikami. Wydaje mi się, że "to to", ale proszę mądrzejszych o potwierdzenie. Bonus - młodziutka O. cancellatum, ponadto w powietrzu unosiły się L. quadrimaculata, C. aenea, L. pectoralis i Zygoptera spp.

pozdrawiam,
LM

[eutanatos]

Nie jestem wcale mądrzejszy, ale czy środkowa ważka to nie rubicunda ?
Piotrze .

Edit :
http://wazki.pl/wazki_leucorrhinia_pectoralis.html

Rysunek z porównaniem zalotek.

[Piotr M.]

Cancellatum OK

eutanatos Ostatnia dla mnie wygląda również na rubicunde.

[Leszek Matacz]

Cancellatum OK

eutanatos   Ostatnia dla mnie wygląda również na rubicunde.

Dzięki, jeszcze nad projektem "Baryckie zalotki" postaram się w tym sezonie popracować. Ciekawe jednakowoż, że przynajmniej jedna mizdrzyła się do pana, którego zdjęcie teraz zamieszczam

[rochmal]

Zmutowana przez ciągle występujące zanieczyszczenia chemiczne na Śląsku enallagma.

[eutanatos]

LOL! Coś zjadło samczyka!
Przytnajmniej wiekszość...

[rochmal]

kwas

[Piotr M.]

Ciekawe jednakowoż, że przynajmniej jedna mizdrzyła się do pana, którego zdjęcie teraz zamieszczam

Mizdrzyła to znaczy co konkretnie robiła ?

Zmutowana przez ciągle występujące zanieczyszczenia chemiczne na Śląsku enallagma.

Koleś stracił dla niej głowę i nie tylko . To Erythromma najas.

[Leszek Matacz]

Piotrze, to taki mały mezalians był - próba kopulacji, aczkolwiek bardzo krótka i burzliwa. Dziś zalotek tak dużo latało, że zrzucam to na karby przypadkowości spowodowanej tłokiem w przestworzach.

I na koniec - zdjęcie biotopu, w jakim poczyniłem dzisiejsze obserwacje - typowy dla mniejszych kompleksów stawowych na terenie Dol. Baryczy płytki staw porastający szuwarem trzcinowo-pałkowym z oczeretem i tatarakiem otoczony lasem.

Pozdrawiam serdecznie,
L.

[rochmal]

Znowu walnąłem głupotę.
A tu puella ,która prawie idealnie udaje ornatum tak mi się przynajmniej wydaje.

[eutanatos]

Dziś wróciłem na północ parku krajobrazowego stawki.
Jedna mała zmiana od czasu 20 maja kiedy byłem z grupą.

Zalotka większa - Leucorrhinia pectoralis - ponad 30 sztuk (samce), 4 tandemy !

Zamieszczam zdjęcia dwóch zbiorników przedzielonych groblą.

Edit : Bardzo proszę o informację, jeżeli ktoś zauważy l. fulva w Polsce. WAZNE!!!

[Piotr M.]

Znowu walnąłem głupotę.
A tu puella ,która prawie idealnie udaje ornatum tak mi się przynajmniej wydaje.

Faktycznie nieźle próbuje robić w bambuko. Dla mnie - przede wszystkim czarna plamka na S3 ma u C. ornatum kształt zbliżony do plamek, jakie posiadają samice Enallagmy. Dwa jasne na tułowiu - powinny być u C. ornatum raczej jednakowej szerokości (bez przewężeń, jakie widzimy tu). No i pomiędzy dwoma jasnymi plamkami na głowie powinna być jeszcze cienka kreska. Tutaj jej nie ma - to zdarza się u np: C. puella - ale nie widziałem nigdy takich rzeczy na zdjęciach u C. ornatum. Dla mnie bezbłędnie trafiłeś z oznaczeniem.

Edit : Bardzo proszę o informację, jeżeli ktoś zauważy l. fulva w Polsce. WAZNE!!!

Kolega Gucio_55 podaje jedną (obs 26.05) w swoim wątku ----> viewtopic.php?f=60&t=22231

[Ewa Miłaczewska]

Fulva Gucia jest z 2009 roku. Za chwilę będzie wszędzie, tak jak była w zeszłym roku - to wprawdzie nie jest najpospolitsza ważka, ale nie przesadzajmy...

[Piotr M.]

Czyli data podana w wątku nie jest prawdziwa? Skąd to wiadomo?

[Ewa Miłaczewska]

Nie, wszystko jest w porządku - to moja pomyłka. Fulva Gucia jest z 26 maja 2012 r. przepraszam.

[rochmal]

Te ważki albo się świetnie podszywają albo są to halabardówki.

[Piotr M.]

Taka mała wskazówka... Samce łątek z grupy hastulatum mają czarno-zielone ubarwienie oczu. Ta grupa reprezentowana jest przez 3 gatunki - hastulatum, lunulatum, armatum. A na zdjęciu nr 2 to inny rodzaj - spójrz na S8, tułów oraz boczny jasny pasek na górnej stronie tułowia (jego szerokość)

[rochmal]

Czyli jest tak jak myślałem. Nimfa. Szkoda bo bardzo jest podobna.
Myślisz, że ja na to nie patrzę patrzę i czym więcej patrzę tym mniej widzę i chyba nigdy tego nie opanuję. Ale zdjęcie wstawiłem, bo gdybym przez moje niezdecydowanie przeoczył kiedyś jakąś ważkę, której jeszcze nie mam to wprawdzie bym o tym nie wiedział, ale jaka by to była strata dla nauki.

[João M da Costa]

Witam,
Kilka zdjęcie!
Coenagrion mają dziwne/fajne kolor!
J

[Ewa Miłaczewska]

Coenagrion pulchellum (S0741230.jpg) wygląda, jakby dostała "prezent" od ptaszka!

[João M da Costa]

tak tak, C. pulchellum!! a C. puella chyba nie!!

[Ewa Miłaczewska]

Na tym zdjęciu na pewno nie puella.

[João M da Costa]

na którym zdjęciu!?

[Ewa Miłaczewska]

Ja cały czas pisze tylko o jednym zdjęciu - S0741230.jpg

[João M da Costa]

ahh ok, ja chciałem powiedzieć że na zdjęcia z C. puella chyba to nie jest ptaszka prezent!!

[Ewa Miłaczewska]

Joao, tak naprawdę ja tu w ogóle nie widzę puelli, chyba to wszystko są pulchellum - to znaczy DSCF7327.jpg, S0741230.jpg i S0439156.jpg, bo reszta to w ogóle nie łątki.

[João M da Costa]

DSCF7327.jpg - ja oznaczīłem jak C. puella a może ma Pani racje!
S0741230.jpg - C. pulchellum i
S0439156.jpg dla mnie to samica E. Najas.

[Ewa Miłaczewska]

S0439156.jpg - puella nie ma jasnego segmentu 8 - to pulchellum
S0439156.jpg - zgadzam się na samicę najas, choc wolałabym mieć zdjęcia z boku.

[tla]

Witam,

Moje obserwacje z dnia 26.05.2012 Narwiański Park Krajobrazowy, wieś Łapy-Dębowina. Bardzo krótkie i skromne ze względu na ograniczony czas pobytu oraz że zdjęcia ważek robiłem przy okazji, w oczekiwaniu na świerszcza polnego.

[eutanatos]

1 - Łątka dzieweczka - Coenagrion puella (bo nietoperz za tułowiem, albo jak wolisz dziwne U) - samiec (bo niebieski)

2 - Pióronóg zwykły - Platycnemis pennipes (bo szerokie golenie) - samiec (bo niebieski)

[tla]

Nazwy gatunkowe dodałem w komentarzach i w nazwach zdjęć ale jak widzę potwierdziły się.

[João M da Costa]

Narwiański Park Krajobrazowy

Narwiański Park Narodowy

J

[Leszek Matacz]

Wczoraj, tj. 6/06/2012, kwadrat XT61 w poszukiwaniu Gomphidae masowy wylot P. pennipes, poza tym jedynie C. puella oraz Ischnura sp.

Edycja: XT61, 30/05/12 - S. fusca - 2 os.

Pozdrawiam serdecznie,
Leszek

[Tomasz Grzegorczyk]

8 VI, nad jeziorem Otomińskim
samica Leucorrhinia caudalis- ta forma z czarno-żółtym tułowiem i przyciemnieniem skrzydeł pod pterostigmą.

[Piotr M.]

Wczoraj parę Lestes sponsa.

[Bogusia]

7.06. Zielona koło Tarnowskich Gór

[Ewa Miłaczewska]

To jest Somatochlora metallica, czyli miedziopierś metaliczna.

[Bogusia]

Dziękuję

[Leszek Matacz]

Uszanowanie,

8.06.2012, XS69:

A. imperator,
Lestes sp.,
C. puella,
I. elegans,
E. cyathigerum.

12.06.2012, XT70:

C. splendens,
C. pulchellum,
C. puella,
E. najas,
Lestes sp. (zdjęcie ten. osobnika do identyfikacji),
S. sangineum,
L. quadrimaculata,
L. depressa,
Leucorrhinia sp.,
A. grandis.

W zestawie zdjęć, które dołączam do posta proszę o odniesienie się do poprawności oznaczenia oraz ewentualną możliwość identyfikacji dwóch osobników - zdj. "coenagrion", "lestes" oraz wylinek.

Serdecznie pozdrawiam,
L.

[Piotr M.]

1 - nie widzę na zdjęciach pewnych cech gatunkowych - staraj się również strzelać przydatki analne. Zwracaj uwagę na ogólne ubarwienie u młodych osobników. Zwykle bywa tak, że sponsa jest rudawa w przeciwieństwie do virens/dryas - co widać najlepiej w terenie. Na zdjęciu po lewej wygląda to bardziej na L. dryas aniżeli sponsa, ale to nic pewnego.
2 - OK
3 - OK
4 - puella
5 - OK
6 - OK
7 - Brachytron pratense
8 - Wylinki trzeba brać ze sobą. Jedno zdjęcie w terenie często nie jest wystarczające do oznaczenia gatunku. Rodzaj trafiony przy czym na pewno nie jest to L. sponsa. W tym przypadku trzeba by było rozmoczyć sklejone ze sobą skrzelotchawki i pokazać ich faktyczny kształt.
9 - puella.

[gjb]

Prosze o sprawdzenie oznaczenia.
Stawiam na Lestes barbarus.
Wyszla wczoraj ze sloika z woda z lesnego stawu w Zabkach k. Warszawy.

Grzegorz.

[Piotr M.]

To sponsa lub dryas.

[Ewa Miłaczewska]

A dlaczego nie barbarus? Otóż dlatego, że barbarus ma jasny, żółtozielony tył głowy. A tył głowy to nie szyja tylko tył oczu.

[gjb]

Dziękuję,
Grzegorz.

[rochmal]

Dzisiaj wychodząc z domu po dłuższym okresie chłodów i deszczy dawałem czas moim Szafrankom na pojawienie się do jutra, ale były już dzisiaj to jest o 6 dni wcześniej niż w roku ubiegłym. Udało mi się również zrobić wreszcie zdjęcie siedzącej Szklarce i prawdziwy hit na deser samica Zalotki spłaszczonej. Oprócz tego na innym stanowisku kilka samców Zalotki większej. Teraz spokojnie mogę iść oglądać mecz.

[Ewa Miłaczewska]

A L.caudalis na Górnym Śląsku podobno dotąd nie mieliście!!!!!
Gratulacje.

[rochmal]

O! nawet o tym nie wiedziałem. Dziękuję.

[tomshow]

Dzisiaj spotkałem Libellula depressa, nie interesuję się ważkami ale ta zwróciła moją uwagę swoim rozmiarem
Koźle, BA98

[Leszek Matacz]

Kłaniam się,

wczoraj, tj. 15.06.2012, penetrowałem w ramach zadań służbowych fragment kwadratu XT20 pomiędzy Bartkowem (88 km rzeki) a Kędziami (83 km). Pokłosiem dość pobieżnych obserwacji jest następujący zestaw gatunkowy:
C. splendens (liczna),
C. virgo (sporadyczna),
C. puella,
E. cyathigerum,
P. pennipes (masowy pojaw),
G. vulgatissimus,
L. depressa,
L. quadrimaculata,
Somatochlora sp.

Ogólny wniosek z pobytu w tym miejscu - wydaje mi się, że jest to optymalny biotop dla O. cecilia.
Pytanie: czy dane literaturowe lub wspominają o stanowiskach innych gadziogłówkowatych w tym rejonie (poza trzeplą interesowałyby mnie ew. rekordy G. flavipes)?

Pozdrawiam serdecznie,
Leszek

[Piotr M.]

W XT00 widnieje w atlasie jakieś historyczne stwierdzenie O. forcipatus. O flavipesie wiadomo mi tylko, że jest na Odrze. Cecylka oczywiście tu może być.


16.06 - nowe stanowisko N. speciosa (FC 34) Zaobserwowałem podczas kontroli północnej części torfowiska ponad 60 exx. Śródleśne torfowisko, helofity zakorzenione w dnie, bez udziału mchów. Dominowała Carex vesicaria. Miejscami C. lasiocarpa i C. rostrata. Gdzieniegdzie Eriophorum angustifolium. Imagines obserwowane na każdej z turzyc. Po za tym kontrolowałem śródleśne torfowisko(FC 25), gdzie znalazłem larwę N. speciosa wiosną - o czym pisałem w pierwszej części wątku w poście o larwach. Zaobserwowałem ponad 60 imagines Na stanowisku głównie Carex rostrata i C. lasiocarpa. Po za tym miejscami C. vesicaria, Eriophorum angustifolium, E. vaginatum, Juncus. Pomiędzy helofitami zwykle mchy właściwe lub torfowce. Najwięcej osobników stwierdzonych na C. lasiocarpa w centralnej części torfowiska.

[Leszek Matacz]

W XT00 widnieje w atlasie jakieś historyczne stwierdzenie O. forcipatus. O flavipesie wiadomo mi tylko, że jest na Odrze.  Cecylka oczywiście tu może być.

dzięki,
XT00 to już trochę za daleko - poza terytorialnym zasięgiem parku, a więc rejonu po którym mogę się poruszać w trakcie pracy, a wydaje mi się, że jednorazowa kontrola także niewiele wniesie.

Pozdrawiam
L.

[Piotr M.]

Dziś kolejne nowe stanowisko N. speciosa, ale za to... jakie. FC 26; 52.014882,22.789099

Brak otuliny leśnej! Najbliższy las znajduje się ponad 200m na wschód od bagna. Stanowisko w krajobrazie rolniczym - otoczone przede wszystkim polami uprawnymi, w mniejszym udziale łąkami. Umiarkowanie eutroficzne. Jest to rozciągający się z północy na południe pas bagna. Roślinność reprezentuje od północy - szuwar kępowych turzyc (prawdopodobnie C. elata), dalej na południe była podmokła łąka, która stawała się coraz bardziej uwodniona, aż pojawiał się szuwar Carex rostrata z udziałem skrzypu bagiennego który przechodził w szuwar skrzypu bagiennego. Dalej na południe kolejny zwarty szuwar kępowych turzyc. Za nim wreszcie większej wielkości szuwar skrzypu bagiennego. Tam miejscami raczej nieliczny udział C. vesicaria. Przestrzenie pomiędzy pędami skrzypu bagiennego albo z bujną warstwą mchów właściwych, albo z rzęsą trójrowkową w różnym zagęszczeniu.

Imagines stwierdziłem wyłącznie w szuwarach skrzypu bagiennego - bez żadnych domieszek z turzyc, we wschodnich częściach bagna. Przepenetrowałem bardzo dokładnie szuwar C. rostrata - N. speciosa nieobecna. Tu gdzie pomiędzy skrzyp bagienny wkraczała C. vesicaria - również brak Ns. Ewidentnie jest tu związana ze skrzypem bagiennym, a nie turzycami. Zaobserwowałem łącznie 8 imagines, w tym jednego teneralnego - na fot4 przedstawiam miejsce jego wylotu. Wiał silny wiatr co powodowało falowanie szuwaru skrzypu bagiennego, który jest dość wysoki i liczny w pędy. "Kładąc" się na wietrze przysłania to co jest pod spodem, co utrudniało obserwacje. Nie mniej populacja z pewnością nie ma zbyt wysokiego zagęszczenia osobników. Obserwowałem też jednego exx na miotającym się od wiatru szczycie pędu skrzypu bagiennego - który wydawał się być w ogóle tą sytuacją "nieprzejęty"

Po za owym stwierdzeniem, znane są mi z Polski jeszcze 2 stanowiska Ns z udziałem skrzypu bagiennego. Pierwsze z nich było w ogóle pierwszym stwierdzeniem Ns w siedlisku z udziałem skrzypu bagiennego. Drugie odkrył Jakub Liberski na Śląsku - i z tego co pamiętam również nie stwierdził większych preferencji do turzyc. Stanowisko na Śląsku posiada jednak otulinę leśną. Nie wiem jednak jak sprawa wyglądała w przypadku pierwszego.

[rochmal]

A L.caudalis na Górnym Śląsku podobno dotąd nie mieliście!!!!!
Gratulacje.

Żeby być ścisłym po zaczerpnięciu informacji sprawy mają się następująco pierwszej obserwacji samca w 2009 roku na terenie Parku Leśnego w Katowicach dokonała Pani Alicja Miszta. W 2012 ja zaobserwowałem samicę na stawie Grunfeld a przed nami w 1825 roku ktoś widział taką ważkę w Brzegu.
Tak więc pomijając ten pierwszy przypadek Pani Alicja zaobserwowała pierwszego samca a ja samicę na terenie obecnego województwa Śląskiego i tej wersji będziemy się trzymać.

Dzisiaj zrobiłem zdjęcie takiej parce i wydaje mi się że jest to Tężnica mała o ile się mylę proszę o sprostowanie. Znalazłem również drugie dość liczne stanowisko Szafranki czerwonej w Katowicach.

[Ewa Miłaczewska]

Warto stanowisko, gdzie zarejestrował Pan L.caudalis, częściej monitorować. Wydaje mi się, że ta samica ma mokry koniec odwłoka i wiszącą na płytce zakrywającej ujście narządów rozrodczych kroplę wody. To widać na przysłanym mi pełnoformatowym zdjęciu. Można wnioskować, że składała jaja. A jeśli składała jaja to musiał być jakiś ON !!! Być może na tym stanowisku, lub na pobliskich jest ich więcej.
I.pumilio - dobrze oznaczona.

[rochmal]

Nie ma drugiego takiego stanowiska, które bym tak często monitorował i zapewne, dlatego a nie a jakiejś wyjątkowej przyczyny mam tam największą ilość zaobserwowanych gatunków.
Dziękuję za potwierdzenie pumilo. Teraz wiem, że widywałem samce już w innych miejscach tylko nie mając wprawy zaliczałem je do niewyrośniętych samców tężnic wytwornych dzisiaj tylko dzięki temu, że był to tandem i podpadła mi ta samica jakimś takim innym odcieniem zwróciłem na to uwagę.

[rochmal]

Czy ktoś mógłby potwierdzić że na tym zdjęciu jest to o czym myślę.

[Ewa Miłaczewska]

Czy można prosić o zbliżenie na kopulator?

[rochmal]

Obawiam się, że nie uda się go zidentyfikować, bo zdjęcia mam kiepskie, ponieważ uciekł mi na drzewo i musiałem robić zdjęcie pod górkę i pod światło. W każdym bądź razie na pewno nie jest to już to, o czym myślałem. Ale na pewno szablak. Pierwszy w tym roku.

[Michał Michlewicz]

Jako, że ostatnio, poza błonkówkami, pomału zaczynam "wsiąkać" w tematykę Odonata, dorzucam kilka gatunków obserwowanych u mnie (WU97) wczoraj, tj. 22.06. br.
Nic niezwykłego, ale i tak cieszę się, że udało mi się towarzystwo oznaczyć. Nie byłem też wtedy w terenie długo, z pewnością występuje tam więcej gatunków. W najbliższym czasie mam zamiar spenetrować dogłębniej moje okolice pod kątem ważek.

Coenagrion puella (Linnaeus, 1758)
Ischnura elegans (Vander Linden, 1820)
Platycnemis pennipes (Pallas, 1771)

Gomphus vulgatissimus (Linnaeus, 1758)
Libellula depressa Linnaeus, 1758
Libellula quadrimaculata Linnaeus, 1758
Sympetrum flaveolum (Linnaeus, 1758)

Ponadto kilka wylinek, które na razie czekają na oznaczenie

[Ewa Miłaczewska]

...Obawiam się, że nie uda się go zidentyfikować, bo zdjęcia mam kiepskie, ponieważ uciekł mi na drzewo...

Też mam takie wrażenie... Na małym zdjęciu wyglądało jakby miał żółte nogi, a na dużym wydaje się, że są raczej czarne.

[Piotr M.]

24.06.12 - nowe stanowisko N. speciosa. Kolejne bardzo interesujące. Zaobserwowałem 12 osobników, w tym dwa z jeszcze niewybarwionymi oczami. Wszelkie zaobserwowane na wełniance pochwowatej - co nie jest pierwszym stwierdzeniem przeze mnie preferencji N. speciosa do tej rośliny. Na tym stanowisku jest ona całkowicie ewidentna - ponieważ rosną głównie one, a typowych dla N.s turzyc(limosa/lasiocarpa/rostrata czy też częściowo vesicaria) w ogóle tu nie ma.
Siedlisko wygląda w przewadze na przewodniony bór bagienny. Porośnięty głównie E. vaginatum oraz Sphagnum. W części północnej gdzie nie zaobserwowałem żadnego osobnika widocznie podnosi się żyzność - do pojawienia się kożucha rzęsy i niewielkich trzcin. Rekordowo podniesiony poziom wód w 2011r prawdopodobnie skorelowany z niedrożnością odwadniającego rowu melioracyjnego spowodował utopienie się tu niemal wszystkich drzew. Na zdjęciu satelitarnym z 2009r stanowisko wygląda tak:
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ ... riant=ORTO

[Piotr M.]

Drobna pomyłka w poście wyżej: data nie 24, a 23.
Dziś znalazłem coś chyba jeszcze bardziej interesującego, ale o tym jak znajdę chwilę czasu

[SiejeOwies]

Dzisiejsza piękność, wg mnie to trzepla zielona : )

Granowiec, XT81, jeśli interesuje kogoś dokładna lokalizacja to mogę podać : )

[Leszek Matacz]

Uszanowanie!

Na 'moim' terenie (XT50, 60, 61): pierwsze obserwacje wiekszych ilości szablaków (jeden do weryfikacji w materiale dokumentacyjnym) i pałątek, teneralna s. fusca. Kolejne stanowisko o. albistylum. Ponadto standard:

C. splendens,
C. puella,
I. elegans,
E. cyathigerum,
P. pennipes,
A. imperator,
O. cancellatum,
L. quadrimaculata,
L. depressa,
S. metallica

Oczywiście - jak zwykle, gdyby moje oznaczenia okazały się błędne - proszę o krytyczne uwagi.

W nawiązaniu zaś do wpisu Krzysztofa - przydałoby się wykazać dla dolnośląskiej cz. PK "Dolina Baryczy" trzeplę; ja póki co nie mam danych dotyczących obserwacji imagines ani stwierdzeń rozrodu w rzekach przedmiotowego obszaru, nie wiem, jak to się ma do danych z Atlasu. Choć w sumie jej obecności tak nad Polską Wodą (k. Granowca, jeśli dobrze główkuję - to właśnie nad tym ciekiem była obserwowana), jak i nad innymi - większymi oraz mniejszymi rzekami spodziewam się - i w tym roku bardzo się nastawiam na wzbogacenie bazy stwierdzeń do jakiejś tam, bliżej nieokreślonej czasowo aktualizacji sdf-ów.

[Michał Michlewicz]

wg mnie to trzepla zielona : )

[Leszek Matacz]

Kajam się w prochu i popiele - żadnej straszki nie widziałem - dziękuję za czujność p. Ewie. Ta "fusca" to chyba któraś z tężnic. W załącznikach inne ujęcie, które pomoże rozwiać wątpliwości oraz biotopy, które odwiedziłem w minionym już przed chwilą tygodniu.
Przepraszam za zamieszanie i pozdrawiam serdecznie.

[Ewa Miłaczewska]

Ta "fusca" to nie tężnica tylko łątka, najpewniej dzieweczka Coenagrion puella.

[Piotr M.]

Zarówno fusca jak i pumilio lub elegans to młode samice C. puella. Reszta wg mnie OK.


24.06 - nowe stwierdzenie N. speciosa - 51.953827,22.800729 (zdjęcie satelitarne z roku 2010).
Najpierw o "biotopie". Fot 1, 2- czyżby? A i owszem. Podniesienie się poziomu wód w 2010 i jeszcze bardziej w 2011 spowodowało obumarcie fragmentu lasu, rosnącego w płytkim obniżeniu. Został w tym samym roku wycięty. Brak tu roślinności torfowiskowej i w ogóle bardzo mało jest roślinności zielnej. Na skraju zagłębienia rosną leśne trawy. Woda? Jest miejscami i wygląda tak: (fot 3). Zaobserwowałem dwa dorosłe samce na trawach przy skraju obniżenia (owe trawy widoczne na fot 2). Niemożliwe, aby w takim miejscu rozwijała się N. speciosa. To z pewnością osobniki migrujące - tak jak większość gatunków podczas migracji zatrzymują się w miejscach uwilgoconych - niekoniecznie odpowiednich do rozwoju. Zaobserwowałem tu również liczne pióronogi (zaleciałe z pobliskiej dużej żwirowni). Najbliższe czynne stanowisko N. speciosa znajduje się od tego miejsca ok 450m. Na odkrytym 23 czerwca stanowisku z wełnianką znalazłem trzy osobniki teneralne, potwierdzając rozwój. Nie mniej - owe stanowisko z wełnianką (prawie) na pewno było nie miało zwierciadła wody ponad gruntem przed rokiem 2010. Poziom wód przed tym rokiem był zdecydowanie niższy. Takie wielkie drzewa (większe niż te które obserwuje w typowych borach bagiennych) (raczej) nie mogły by wyrosnąć w silnie podtopionym terenie - na tyle silnie aby mogła by się rozwijać N. speciosa od dłuższego czasu. Po drugie ilość cienia rzucanego przez te drzewa... - to było by coś niebywałego. Te stanowisko najprawdopodobniej również zostało skolonizowane po roku 2009. Podobnie sytuacja wygląda na kilku innych stanowiskach w moich okolicach. Pamiętam dane z 2010r, gdzie na pewnym torfowisku w pobliżu miejscowości Misie prawie nie było torfowca - obecnie jest go tam pełno. Co również mogą znaczyć pobrane stamtąd rdzenie, gdzie mamy ok 5 cm młodych szczątków roślinnych i korzeni a dalej ponad 20-sto centymetrowa warstwa murszu + korzenie, przechodzącą dalej w twardy, silnie zmineralizowany utwór? Chyba właśnie wskazują, że siedlisko musiało być przesuszone, ale to wszystko jest "na chyba". Mimo to wydaje mi się, że ta mała, niepozornie wyglądająca Nehalennia w rzeczywistości jest zdecydowanie bardziej mobilna niż to zwykło się uważać.

[Wiacek]

Siedlisko wygląda w przewadze na przewodniony bór bagienny

większe niż te które obserwuje w typowych borach bagiennych

Jeżeli masz na myśli takie zbiorowiska jak na zdjęciu to jest to torfowisko wysokie a nie bór bagienny. Tym bardziej, że piszesz

Porośnięty głównie E. vaginatum oraz Sphagnum.

Występowanie zadrzewień jest najprawdopodobniej efektem okresowego przesuszenia.
Bór bagienny jest siedliskiem w którym dominuje borówka bagienna i bagno zwyczajne (gatunki charakterystyczne) a ich na zdjęciach nie widzę.

Co do nietypowych siedlisk N. speciosa to znalazłem w tym roku nowe stanowisko np. w paprociach - nerecznicy błotnej na ple mszarnym otaczajacym lustro wody z osoka aloesowatą. Pas narecznicy otaczają wierzby na ple mszarnym i następnie torfowisko niskie. A wszystko to na śródpolnym jeziorku. I nie ma tu również iglicowych turzyc.
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ ... riant=ORTO

[Piotr M.]

Siedlisko wygląda w przewadze na przewodniony bór bagienny

większe niż te które obserwuje w typowych borach bagiennych

Jeżeli masz na myśli takie zbiorowiska jak na zdjęciu to jest to torfowisko wysokie a nie bór bagienny. Tym bardziej, że piszesz

Porośnięty głównie E. vaginatum oraz Sphagnum.

Występowanie zadrzewień jest najprawdopodobniej efektem okresowego przesuszenia.
Bór bagienny jest siedliskiem w którym dominuje borówka bagienna i bagno zwyczajne (gatunki charakterystyczne) a ich na zdjęciach nie widzę.

Bagna nie spotkałem, ale była borówka bagienna - żywej bardzo mało i tylko u podstaw drzew, martwych pędów miejscami dość sporo. To jest śródleśne zagłębienie terenu, bez wypiętrzonego centrum, z dużymi drzewami (spójrz jeszcze raz na moje zdjęcie koron i zdjęcie satelitarne - to nie są małe zwyczajne torfowiskowe drzewka. Celownik w geoportalu pokazuje centralny punkt całego zagłębienia). E. vaginatum w borach bagiennych - jesli mamy części bardziej uwilgotnione - mogą tworzyć spore fitocenozy. Jeśli jednak jest obecność tak dużych drzew, a jest to tylko obniżenie terenu - nie ma mowy o torfowisku wysokim. Po za tym całe określenie "torfowisko wysokie" to niemały bigos. Jak napisałem - jest to przewodniony bór bagienny (E. vaginatum to pionier takich siedlisk) i może dlatego wygląda to tak a nie inaczej. Mam zamiar pobrać stamtąd kilka rdzeni, oraz sprawdzić co jest pod (wydaje się) młodymi poduchami torfowców - powinno to trochę powiedzieć o tym jak to miejsce wyglądało wcześniej.

Co do nietypowych siedlisk N. speciosa to znalazłem w tym roku nowe stanowisko np. w paprociach - nerecznicy błotnej na ple mszarnym otaczajacym lustro wody z osoka aloesowatą. Pas narecznicy otaczają wierzby na ple mszarnym i następnie torfowisko niskie. A wszystko to na śródpolnym jeziorku. I nie ma tu również iglicowych turzyc.
http://maps.geoportal.gov.pl/webclient/ ... riant=ORTO

Kolejne cenne znalezisko mówiące o ekologii gatunku. Zdaje się, że N. speciosa nie jest całkowicie ściśle związana ani z otoczeniem leśnym, ani z konkretnymi Carex - jak na razie przynajmniej w naszych rejonach. Na których częściach paproci siedziały N. s?

[Wiacek]

Z tego co pamiętam to siedziały na liściach, nie na łodygach.
Zdjęcie stanowiska poniżej. W oddali pas wierzb, w centrum płat narecznicy błotnej, po lewej stronie zaraz za kadrem była już osoka aloesowata.

[Piotr M.]

Faktycznie jest całkiem nietypowe, a tej rośliny dla N. s raczej w ogóle nikt nie podawał. Jeszcze dnośnie boru - oczywiście bór mieszany bagienny (znaczny udział brzozy).