Akcja liczenia stanowisk Jelonka rogacza (Lucanus cervus) w Polsce

[Jacek Kurzawa]

Rusza pierwsza ogólnopolska akcja liczenia stanowisk jelonka rogacza!
W ostatnim czasie w mediach społecznościowych pojawia się mnóstwo obserwacji tego niezwykłego chrząszcza. Niestety – większość z nich przepada bez śladu i nie trafia do żadnych baz danych. Chcemy to zmienić!

Polskie Forum Entomologiczne rozpoczyna zbiórkę danych, które pozwolą oszacować liczbę nowych obserwacji i porównać je z tymi już zarejestrowanymi.

Każda zgłoszona obserwacja ma znaczenie – może oznaczać nowe stanowisko występowania jelonka rogacza w Polsce! Wszystkie dane zostaną zachowane i pomogą w dokładniejszym poznaniu rozmieszczenia tego gatunku w naszym kraju.

Jak zgłaszać obserwacje?
Wpisz je w tym prostym formacie:

Lokalizacja – miejscowość, województwo (w przypadku małych miejscowości dopisz większą miejscowość w pobliżu, np. Mała Wólka koło Bełchatowa)
Data obserwacji
Imię i nazwisko / nick obserwatora

Możesz równolegle dodać swoją obserwację do międzynarodowego portalu: iNaturalist – to również ważne źródło danych.

Spójrz na mapę: Polska to wciąż biała plama w porównaniu z Niemcami czy Ukrainą, gdzie obserwacji jest o wiele więcej.
https://www.inaturalist.org/observation ... fiable=any

Czy naprawdę mamy tak mało jelonków, czy po prostu nie potrafimy ich dobrze policzyć?

Pomóżcie rozpropagować akcję liczenia jelonka rogacza w Polsce! Podajcie ten link dalej: viewtopic.php?t=48046

Kod: Zaznacz cały

https://entomo.pl/forum/viewtopic.php?t=48046

Akcja na FB: Forum na FB - https://www.facebook.com/groups/grupafo ... ologiczne/
iNat Polska: https://www.inaturalist.org/observation ... fiable=any

Jelonek_Rogacz_fot.Rafal_Kondrat.jpg (351.19 KiB) Przejrzano 751 razy

[Jacek Kurzawa]

Trwają kuluarowe dyskusje o stanowiskach, które są izolowane i łatwe do znalezienia. Odkrywcy tych stanowisk martwią się, czy upublicznienie ich lokalizacji jest dobrym posunięciem.

W sytuacjach, gdzie istnieje obawa o namierzenie stanowiska – a dla uproszczenia można przyjąć, że tak jest w każdym przypadku – rzeczywiście, zaproponowana wcześniej metodyka polegająca na podaniu miejscowości może się nie sprawdzić. Nie dotyczy to jednak wielu przypadkowych obserwacji jelonka przez przypadkowych świadków – a takich spotkań jest wiele, co dobrze widać w dyskusjach na Facebooku. Spotkania te, np. na stacjach CPN, w przydomowych ogródkach itp., mogą mieć podaną dokładną lokalizację, więc metodyka w tym względzie nie jest zła.

Natomiast jeśli istnieje potrzeba anonimizowania stanowiska, można to łatwo zrobić, maskując lokalizację poprzez jej uogólnienie – np. do poziomu powiatu – lub na mapie, poprzez zaznaczenie większego obszaru, np. w promieniu 10 km. Na poniższej mapie średnica to 5km.

10kmmapa.jpg (158.54 KiB) Przejrzano 772 razy

Dodatkową korzyścią z ukrycia dokładnego stanowiska poprzez podanie ogólnikowej lokalizacji o średnicy 10–20 km jest to, że w przypadku chęci odnalezienia go przez kolejne osoby dojdzie do zwiększenia penetracji terenu, co może prowadzić do wykrycia kolejnych stanowisk jelonka. Przyczyni się to do lepszego poznania jego występowania w danym regionie.

Sama akcja ma również pozytywny wpływ na podnoszenie świadomości w zakresie zbierania danych faunistycznych oraz popularyzację entomologii.

Pomóżcie ja rozpropagować.

Inwentaryzacja stanowisk jelonka w Polsce jest potrzebna z kilku powodów. Jednym z nich jest również to, że poprzez monitorowanie ilości danych i stanowisk będziemy mogli wypowiedzieć się lepiej na temat kondycji i zasobności tego gatunku w Polsce.

Mapa powiatów (interaktywna)
https://www.zpp.pl/mapa-polski

[rysiaty]

Ja stoję na niezmiennym stanowisku, że utajnianie lokalizacji nie pomaga ochronie gatunku tylko stanowi dla niego zagrożenie. Największym problemem jest utrata siedlisk a te są niszczone decyzjami organów ochrony przyrody, które nie mają wiedzy o istnieniu tych stanowisk, bo są utajniane przez przyrodników w "celu ich ochrony".

[Jacek Kurzawa]

Ja stoję na niezmiennym stanowisku, że utajnianie lokalizacji nie pomaga ochronie gatunku tylko stanowi dla niego zagrożenie. Największym problemem jest utrata siedlisk a te są niszczone decyzjami organów ochrony przyrody, które nie mają wiedzy o istnieniu tych stanowisk, bo są utajniane przez przyrodników w "celu ich ochrony".

Również jestem tego zdania. Utajnianie powoduje, że nikt nie wie, że dane stanowisko istnieje – nie ma zatem argumentów dla leśników przy planowaniu prac. Jelonka tam po prostu oficjalnie NIE MA. A leśnik mógłby informację o jego obecności wykorzystać w celu ochrony drzewostanu.

Utajnianie z obawy przed kolekcjonerami wywołuje z kolei szkodliwy wizerunek entomologów jako zagrożenia dla środowiska i owadów, stawiając entomologię w negatywnym świetle. W wielu przypadkach to właśnie entomolodzy byli przedstawiani jako problem, podczas gdy rzeczywista przyczyna zanikania gatunków leży w utracie siedlisk. Tymczasem entomolodzy-amatorzy często przyczyniają się do poznania gatunków, a nierzadko podejmują na własną rękę działania w mikroskali w celu ochrony swoich ukochanych populacji na lokalnym terenie.

Napiszę jeszcze jasno jedną, chyba najważniejszą kwestię – akcja ma na celu zebranie przypadkowych obserwacji od przypadkowych osób, które robią zdjęcia jelonkom i wrzucają je do mediów społecznościowych, np. na Facebooka. Takich rekordów jest naprawdę dużo. Chciałbym, abyśmy zachęcali te osoby albo sami przejmowali takie obserwacje i dodawali je tutaj, żeby nie ginęły w czeluściach internetu.

Ponadto mamy iNaturalist, dane historyczne, Biomap. Nad jelonkiem prowadzono badania. To doskonały obiekt do promocji entomologii wśród społeczeństwa.

Zapraszam chętne osoby – również przedstawicieli różnych instytucji – do włączenia się w akcję i rozszerzenia projektu oraz jego zasięgu.

[krzysztof570630]

Nie wiem jak potraktować obserwację jednego osobnika Lucanus cervus, dokonanej w dniu 22.07.2025 w miejscowości Umieszcz EA30. Czy jako fakt istnienia w pobliżu stanowiska występowania gatunku czy też jako sporadyczną obserwację osobniczą. Nie orientuję się w możliwościach "lotniczych" gatunku . Gatunek ten na moim terenie nigdy nie był obserwowany dlatego też zwracam się do szanownego Admina o wyrażenie swojej opinii w powyższym temacie.

[krzysztof570630]

Przepraszam. Fotka z tego spotkania już

-> Pokaż EXIF

Original image recording time:

2025:07:22 22:06:36

Image taken on:

wtorek, 22 lipca 2025, 20:06

Focus length:

2.886 mm

Shutter speed:

1/101.0101010101 Sec

F-number:

f/1.79

ISO speed rating:

50

Camera-model:

Moto E40

IMG_20250722_220634_415~2.jpg (819.9 KiB) Przejrzano 361 razy

[rysiaty]

Jak dla mnie to trzeba gromadzić obserwacje, jak już będzie niezła paczka, to się wtedy takie dane interpretuje. Teraz z jednej obserwacji wyciągnięcie wniosku, że jest tu lokalne populacja ... można się pomylić, jak również zlekceważenie tej jednej obserwacji, że to przypadkowy pojaw, równie można się pomylić. Jeśli obserwacje się gromadzi w jakiś zorganizowany sposób ... ziarnko do ziarnka i obraz nabiera kształtów. Aczkolwiek prawdopodobieństwo spotkania rośnie wraz ze zbliżaniem się do zasiedlonego terenu, a fakt jest taki, że go zaobserwowałeś i własnie dołożyłeś ziarenko

[krzysztof570630]

Wiem, że w okolicznych lasach znajduje się dużo wiekowych dębów, niestety nie mam teraz czasu na ruszenie w teren w celach poszukiwawczych. Mam zbyt wiele zajęć ale jak już dojdę do siebie to...... .Z góry dziękuję za odpowiedź. I pozdrawiam.

[rysiaty]

Jelonki można jeszcze po sezonie, wrzesień, a nawet październik szukać szczątków pod dębami

[Jacek Kurzawa]

Gratulacje! No i podziękowania za włączenie się do akcji.

Nie wiem jak potraktować obserwację jednego osobnika Lucanus cervus, .....Czy jako fakt istnienia w pobliżu stanowiska występowania gatunku czy też jako sporadyczną obserwację osobniczą.

Rozdzielamy fakty od interpretacji. Faktem jest obserwacja, jest data, miejsce, na zdjęciu widać że osobnik jest świeży.
Jak to interpretować? Napiszę, jak ja bym to zinterpretował. Nie widzę żadnego powodu, by odrzucić możliwość występowania tego gatunku w pobliskich lasach ani też nie widzę żadnego powodu, aby uznać tego osobnika za przybysza z innego rejonu np. poprzez jego zawleczenie z transportem dlatego należy się spodziewać, ze jego populacja tam występuje. Może się okazać, że są lub będą znane inne stanowiska z tego rejonu co potwierdzi istnienie populacji jelonka w pobliskich lasach. Areał takiej populacji jest zazwyczaj kilkukilometrowy a w wiekszej perspektywie może być w regionie cała sieć stanowisk.
Więcej danych = lepszy stan poznania.