Polskie Forum Entomologiczne

http://www.pte.au.poznan.pl/we/2017/36- ... i-i-in.pdf

Pozdrawiam, Andrzej

Calamobius !!! oczywiście ale to z emocji

   

 
Zdjęcie Calamobiusa dostałem emailem w dniu jego odkrycia od Andrzeja Trzeciaka do potwierdzenia identyfikacji, prawidłowej zresztą, bo ten gatunek jest raczej nie do pomylenia (akurat wtedy też pracowałem w terenie szukając ze skutkiem Pachyta lamed w Tatrach).   Emaila z fotką dostałem ja i parę osób tego samego dnia wieczorem, informacja o Calamobiusie w Tatrach zaczęła krążyć od 22.6.2017 wieczorem. W pracy nie napisano, że poszukiwania kolejnych okazów były intensywane w przypadku obydwu znalezisk (a wiemy, że tak było), co może być istotne o tyle, że niełatwo jest go znaleźć (to jako uzupełnienie informacji, nie uwaga, w pracy nie musi być wszystko).
Na Ukrainie został znaleziony 9 VII (2014 lub 2015, kto ma pewność co do daty?) czyli jeszcze później.
Jeszcze niedawno Calamobius wydawał się być zbyt południowym gatunkiem, by w Polsce wystepować ale jego dryf na północ rzeczywiście trwa.

Do autorów (Janka, Pawła) miałbym pytanie o podstawę tej informacji:
"Jest to chrząszcz występujący przede wszystkim na stanowiskach suchych i gorących, często w ekosystemach stepowych."
Również to pytanie do innych osób, które go łowiły w innych krajach o opis biotopu Calmobiusa.  Sam spotykałem go na wilgotnych, wręcz podmokłych stanowiskach porośniętych długą, zieloną trawą. Obydwa polskie okazy zostały złowione również na wilgotnych łąkach w dolinach rzek. Na Ukrainie okaz złowiony był również przy rzece. Obstawiałbym, z tego co dotąd o tym gatunku wiedziałem, że należy go szukać na wilgotnych stanowiskach, ale być może występuje zarówno na stanowiskach podmokłych jak i stepowych, dlatego chciałbym, by doprecyzować informację o wymaganiach siedliskowych tego gatunku.

Na Bałkanach też spotykałem ten gatunek raczej w wilgotniejszych miejscach w dolinach rzek i potoków.
A tak na marginesie, stepy sensu stricto nie należą do ekosystemów suchych i gorących chyba, że stepy górskie. Takie ich traktowanie wynika chyba z tego, że u nas stepami nazywa się kserotermy, które w większości przypadków niewiele wspólnego mają z prawdziwymi stepami. Jak byłem na stepie na Ukrainie (ale nie tych podolskich, tylko dużo bardziej na wschód) to trawa była wysoka jak człowiek, wilgotność bardzo wysoka (w pobliżu były doliny wielkich rzek) i tylko wysoka temperatura kwalifikowała te środowiska do gorących.

No właśnie takie siedliska wydają mi się być odpowiednie dla Calamobius. Duża ilość traw, teren otwarty wygrzany, ale podmokły i położony w niższych partiach terenu.  W opozycji do tego stoi "stanowiska suche, gorące, często ekosystemy stepowe".

Znalazłem, że Zamoroka (2016) podaje:
Typically, C. filum associated with open and semi-open grassy and shrubby xerotermophilic habitats within the steppe and the Mediterranean scrub biomes. C. filum occurs in such natural and semi-natural Natura 2000 habitats as salt and gypsum continental steppes, sea dunes of the Mediterranean coast, Sub-Mediterranean and temperate sclerophyllous scrub, Mediterranean arborescent matorral, Thermo-Mediterranean and presteppe brush, karstic calcareous grasslands (Alysso-Sedion albi), xeric sand calcareous grasslands (Koelerion glaucae), pseudo-steppe with grasses and annuals (Thero-Brachypodietea) and other.

Zainteresowany tematem pościągałem kilka prac (Chybik, 1996, Paulus, 1976) i rzeczywiście głównym siedliskiem Calamobius są suche wygrzane otwarte tereny z wysokimi trawami. Temat ciekawy, na jakich siedliskach spodziewać się go w Polsce, w świetle publikacji znaleziska polskie są w nietypowych jak dla Calobiusa  biotopach. Trudno tak na szybko oceniać, dlaczego znajdowany jest w tak różnych siedliskach. Trzeba będzie przyjrzeć się dokładnie trawom, siedliskom trawiastym w fazie wzrostu traw, by nauczyć się je lepiej klasyfikować, oceniać i rozpoznawać. Chybik (1996), Foit (2008) Dongres Cihlar (2010) i Zamoroka Mateleshko (2016) podają wiele informacji zarówno o wymaganiach siedliskowych jak i ekspansji tego gatunku. Z mapek widać, że Calomobius mógł być odkryty w Polsce znacznie wcześniej. Szczegółowa analiza stanowisk wraz z datami pokazuje, że gatunek jest w silnej ekspansji.
Na Forum mozna zamieszczać zdjęcia biotopów (czego nie można zrobić w publikacji).

Ja znalazłem ten gatunek 30 ‎maja ‎2010-Krym Ukraina (dane na rok 2010)
Dorzucam zdjęcie w jakim terenie.
Gratulacje dla Janka Pawła i Andrzeja    

   

Calamobius filum spotykałem wielokrotnie, począwszy od 2005 roku w różnych krajach: w Bułgarii, Grecji kontynentalnej i na Peloponezie (na Rodos go nie odnotowałem) oraz na Sycylii.
Z moich obserwacji wynika, że jest to gatunek związany z szeroko pojętymi siedliskami trawiastymi - zarówno łąkowymi jak i ugorowymi czy ruderalnymi. Wilgotność tych siedlisk była zróżnicowana. Tego chrząszcza znajdowałem zarówno na wilgotnych łąkach, jak i na mało żyznych, kamienistych stokach górskich, a także na miedzach i poboczach dróg, czyli w zasadzie wszędzie tam, gdzie rosła względnie wysoka trawa, w której ta kózeczka może się rozwijać.
W wolnej chwili poszukam w swym fotoarchiwum zdjęć biotopów. Jeśli jakieś znajdę, to wkleję w ten wątek.

Informacja od A.Zamoroka - rzeczywista data to 9.07.2015, w pracy pojawił się w tym miejscu błąd, autorzy pomieszali, Recenzent przepuścił (że też ja mam takie szczęscie widzieć te wszystkie błedy, zaczynam się tym martwić    ).

To coś słabo musieli szukać.
Ja znalazłem ten gatunek 30 ‎maja ‎2010-Krym Ukraina (dane na rok 2010)

Ponieważ  gratulacje dwóm autorom składałem  już telefonicznie (i powtarzanie się wydawało mi się zbędne), pragnę w tym miejscu jeszcze raz pogratulować odkrycia nowego gatunku dla Polski dla  odkrywców tego gatunku (Andrzej i Janek - gratuluję! i dla wszystkich  autorów podziekowania za napisanie tej pracy (Paweł - gratulacje!).
Sprostowanie daty u Zamoroki mam nadzieję przyda się przy  szacowaniu migracji tego tego gatunku w przyszłości i ten błąd nie ma żadnego związku z tą polską pracą (gdyby ktoś to połączył ze sobą, to źle).

Szukali dobrze. Calamobius znany był ze stepów Ukrainy i Krymu już od dawna, praca Zamoroka, Mateshko 2016 dotyczyła odkrycia go na zachodniej Ukrainie, kilka km od granicy ze Słowacją i związane jest to z migracją Calamobiusa w kierunku pólnocnym.

Ok  

Nowe dane na temat Calamobius filum w Polsce znajdują się tutaj: http://ste.bytom.pl/acta-entomologica-s ... line-2020/

Bardzo ciekawe!    Dynamika ekspansji jest bardzo duża.
Przy okazji wyjaśniły się preferencje siedliskowe tego gatunku.