Rójka chrabąszczy - maj 2011 r.

[Jacek Alderski]

Pozwolę sobie podzielić się własnymi obserwacjami terenowymi prowadzonymi od początku maja br. w rejonie Częstochowy. Wybrane stanowisko składa się z zadrzewień przydrożnych i śródpolnych oraz terenów trawiastych /łąki, pastwiska/ z płatami murawy kserotermicznej. W I dekadzie miesiąca zaobserwowałem stopniowo nasilającą się rójkę chrabąszcza majowego (Melolontha melolontha) i chrabąszcza kasztanowego (Melolontha hippocastani). Charakterystyczna była przewaga ilościowa pierwszego gatunku, w przybliżonej proporcji 2:1. Zdecydowanie preferowane były drzewa i krzewy różnych gatunków wierzby (Salix sp.). W II dekadzie miesiąca nastąpiło wyraźne osłabienie nasilenia rójki. Proporcja ilościowa obu gatunków została prawie wyrównana, natomiast równocześnie zwiększył się udział samców. Ponadto zaznaczyła się preferencja innych gatunków drzew i krzewów, w tym szczególnie leszczyny pospolitej (Corylus avellana). Na początku III dekady miesiąca, rójka uległa ponownemu nasileniu. Proporcja ilościowa, w przybliżeniu 3:2, przesunęła się znowu w kierunku przewagi pierwszego gatunku, równocześnie zwiększył się udział samic. W miejscach żerowania zauważalna stała się preferencja dębu szypułkowego (Quercus robur). Ponadto stopniowo zaczęło przybywać osobników martwych, co pozwoliło na zebranie materiału porównawczego. Być może okaże się, że w rójce bierze udział także trzeci gatunek, czyli Melolontha pectoralis...
Zainteresowanym przedmiotowym tematem proponuję podzielenie się Waszymi obserwacjami terenowymi w innych regionach Polski.
Pozdrawiam - Jacek.

[Jacek Alderski]

Początek czerwca przyniósł osłabienie rójki chrabąszczy, która wydaje się wkraczać w swój końcowy etap. Na opisanym wcześniej stanowisku, imagines występują już tylko punktowo na pojedynczych dębach (Quercus robur), w ilości od kilku do kilkunastu sztuk. Widoczna stała się znaczna dominacja ilościowa chrabąszcza majowego (Melolontha melolontha) nad chrabąszczem kasztanowym (Melolontha hippocastani), w przybliżonej proporcji 10/1. O wcześniejszej intensywności rójki świadczą gołożery na młodych drzewach i krzewach. Charakterystyczne jest to, że opadnięte na początku rójki wierzby (Salix sp.) zdążyły się już prawie całkowicie się zregenerować. W miejscach poprzedniego i aktualnego żerowania widoczne są setki martwych chrabąszczy, a najczęściej pozostałe po nich resztki /pokrywy, przedtułowia/. Zebrałem w sposób losowy możliwe do oznaczenia egzemplarze, co pozwoli dokładniej określić udział gatunkowy. Może nawet przy pewnej dozie szczęścia uda się trafić na trzeci z gatunków, czyli Melolontha pectoralis...
Pozdrawiam - Jacek.

[Tomasz Mokrzycki]

Witam

Chrabąszcze majowy i kasztanowiec od kilku lat stwarzają poważne problemy leśnikom. Większość nadleśnictw ma certyfikat FSC, który nie zaleca stosowanie chemicznych insektycydów. Pędraki, ogryzając korzenie, przyczyniają się do zamierania sadzonek na uprawach. Nierzadko cała uprawa przepada. Mapę przewidywanej rójki chrabąszczy w 2011 roku można znaleźć w "Krótkoterminowej prognozie występowania ważniejszych szkodników i chorób infekcyjnych drzew leśnych w Polsce w 2011 roku" opracowanej przez Instytut Badawczy Leśnictwa w Sękocinie Starym k. Warszawy. Niestety, ze względu na prawa autorskie, nie mogę jej zamieścić. W każdym razie zagrożenie jest duże.

Pozdrawiam

[bartek.g]

Nie naruszajac nic, odsylam do zrodla: http://bip.lasy.gov.pl/pl/bip/px_~prognoza_2011.pdf

[Jacek Alderski]

Dziękuję za zainteresowanie przedmiotowym tematem i wskazanie interesującego źródła...
Opisane przeze mnie stanowisko znajduje się na terenie Nadleśnictwa Złoty Potok, które wykazano w przedmiotowej prognozie. Jednak ze względu na fakt, że teren ten nie jest intensywnie rolniczo użytkowany, a także nie znajdują się tam uprawy i szkółki leśne, rójka chrabąszczy nie powinna przynieść większych wymiernych szkód. Faktycznie jednak tegoroczna rójka należy do najbardziej intensywnych od wielu lat. Ewentualnie dopiero za pewien czas mogą pojawić się widoczne szkody spowodowane przez żerujące pędraki.
Ponownie zachęcam do podzielenia się Waszymi obserwacjami przeprowadzonymi w tym zakresie w innych regionach Polski.
Pozdrawiam - Jacek.

[Witek Płachta]

Jest już czerwiec a w mojej okolicy chrabąszczowa pustynia. W zależności od roku, nasilenie rójki miało różny rozmiar. Nigdy nie była to plaga jaką w niektórych rejonach pokazuje TV, gdzie zbiera się je wiadrami. Nigdy nie było ich aż tak dużo by przyczyniały się do powstawania gołożerów. Zbierając je z młodych osik porastających skraj lasu, na jedno 2-2.5m drzewko średnio wypadało 7 chrząszczy. W tym roku znalazłem 2! Jednego pod latarnią a drugiego jako resztki nietoperzowej uczty.

[Jacek Alderski]

Faktycznie rójki chrabąszczy stają się coraz bardziej lokalne, ale zarazem miejscami bardziej intensywne. Na kilku znanych mi stanowiskach chrabąszcz majowy (Melolontha melolontha), a szczególnie chrabąszcz kasztanowy (Melolontha hippocastani), stały się wyraźnie mniej liczne. Jednak na opisanym stanowisku tegoroczna rójka jest intensywniejsza od poprzedniej. Natomiast na terenach zurbanizowanych chrabąszcze miejscami są wręcz ustępujące. Zauważalne jest nawet, że zastępowane są one przez guniaka czerwczyka (Amphimallon solstitiale). Wpływ na taki stan rzeczy ma z pewnością wiele powiązanych z sobą czynników środowiskowych. Jednak ewentualnie jest to materiał na odrębny temat...
Pozdrawiam - Jacek.

[Jacek Alderski]

Minęła połowa czerwca i równocześnie zakończyła się rójka chrabąszczy na opisanym wcześniej stanowisku. W dniu 18.06.2011 r. w wyniku przeprowadzonej obserwacji terenowej nie stwierdziłem już żadnych żywych chrząszczy. Natomiast w miejscach ich wcześniejszego żerowania znalazłem tylko kilka kompletnych martwych osobników Melolontha melolontha i M. hippocastani oraz wiele ich części /pokrywy, przedtułowia/. Na tym samym stanowisku w chwili obecnej zauważalne jest wręcz masowe pojawienie się ogrodnicy niszczylistki (Phyllopertha horticola). Równocześnie nie pojawił się jeszcze jednak guniak czerwczyk (Amphimallon solstitiale). Natomiast w sąsiedztwie, na roślinach baldaszkowatych (Apiaceae), dość licznie pojawiła się kruszczyca złotawka (Cetonia aurata).
Dalsze obserwacje terenowe na tym stanowisku będą stanowić ewentualnie początek nowego tematu...