Polskie Forum Entomologiczne

Było już o kózkowatych poczwarkach, teraz więc będzie o larwach.

Jesień jest dobrą porą na przyglądanie się tym stworzeniom.
Wydobywając je z drewna (i z innych roślin) warto się im przyjrzeć, i potrafić je jak najdokładniej zdeterminować.
Spróbujmy na początek zająć się pięcioma larwami sfotografowanymi w ich środowiskach.

Dla ułatwienia podam, że wszystkie pokazane gatunki należą do fauny krajowej.
Pod każdą fotką podaję też przybliżone rozmiary larwy (które mogą być czasem mylące, ponieważ nie każda z wymienionych larw jest w pełni wyrośnięta) oraz roślinę pokarmową.

Oznaczenie co do gatunku nie musi się udać w każdym przypadku, ale rodzaj, a przynajmniej plemię (o podrodzinie nie wspominając) powinien być chyba dla kózkolubów osiągalny?

Wprawdzie kózki obecnie są trochę poza moim zainteresowaniem, ale pozwolę sobie spróbować. Dla mnie pomocny by był lepszy widok żerowisk, ale jest jak jest.
1 Arhopalus rusticus
2 Rhagium inquisitor
3 Oberea oculata
4 Clytus arietis
5 Rhagium bifasciatum
Być moze używam starych nazw, ale piszę z pamięci...

Jak na osobę, dla której kózkowate są obecnie poza głównym nurtem zainteresowania, to całkiem nieźle!

Marku! W 100% trafiłeś:
01 - Arhopalus rusticus
03 - Oberea oculata.
Pozostałe 3 strzały są niecelne, niestety nawet pod względem podrodzin.

Przy okazji poddałeś mi pomysł na ewentualny nowy wątek z kolejną edukacyjno-determinacyjną zabawą!
Jeśli właśnie proponowany temat się rozwinie, to pomyślimy o następnym.

Kolejny raz ciekawa zabawa - mam nadzieję, że potrwa dłużej niż ostatnia, zaś temat z żerowiskami może być jeszcze bardziej pożyteczny!

Skoro już piszę, to też spróbuję, ale pewnie z mizernym skutkiem

02 - Spondylis buprestoides
04 - nie mam pojęcia, wydaje mi się, że jakiś Lepturinae?
05 - Acanthocinus reticulatus

03 - Oberea oculata - też bym tak obstawił

Nie myli się tylko ten, który nic nie robi.
Fajnie więc, że spróbowałeś Orishu!
I prawidłowo rozpoznałeś:
04 - Lepturiane,
05 - Acanthocinus reticulatus.

Zagadkowa pozostaje więc dwójeczka, a czwóreczkę można by nieco doprecyzować.

2. Monochamus galloprovincialis ?

Ja stawiam, że 2. to nic innego jak Acanthocinus aedilis

Gratulacje dla Pepe!
Na fotce nr 02 jest bowiem larwa Monochamus galloprovincialis.

Pozostaje jeszcze doprecyzowanie determinacji stwora z fotki nr 04.

... oraz oznaczenie larw z kolejnych pięciu fotek!

Tym razem dwie spośród nich należą do gatunków niekoniecznie krajowych, choć w Europie dobrze znanych, szeroko rozprzestrzenionych i dość pospolitych.

06 Morimus asper
07 Plagionotus arcuatus
08 Prionus coriarius
09 Phytoecia icterica
10 Leptura quadrifasciata

04. Cortodera humeralis ?

Bardzo dobrze, dostatecznie.

Prawidłowo oznaczone:
06 - Morimus asper (M. asper czy tam M. funereus ssp. asper - klasyfikacja systematyczna nie jest tu istotna),
08 - Prionus coriarius,
09 - Phytoecia icterica.

Pozostałe larwy widoczne na fotkach nr 04 i nr 07 trafnie zdeterminowane co do podrodziny, a nr 10 co do plemienia i rodzaju.

10 - Leptura thoracica

Nad resztą muszę się jeszcze zastanowić... no i 07 nie występuje w PL czy tak?

Zgadza się Orishu.
10- Leptura (Macroleptura) thoracica.

Jeśli zaś chodzi o fotkę nr. 10, to przedstawiony na niej gatunek wg jednych w Polsce występuje (a przynajmniej na pewno kiedyś występował), a wg innych obecnie go u nas nie ma.

No i co z tą nieszczęsną fotką nr 04?
Brak pomysłów?
Przecież to pospoliciak, którego larwy wielu z nas spotkało!

a więc może to bedzie tak:

07 Cerambyx scopoli
04 Grammoptera spp.

trochę strzelane

Człowiek strzela, a Pan Bóg kule nosi...

07 nie trafione nawet co do plemienia, a 04 trafione w plemię, ale rodzaj jest ciągle daleeeko.

Hehe - chyba wiem:

07 - Ropalopus ungaricus

a co do 04 to nadal nie jestem przekonany... spróbuję 2gi i ostatni raz:

04 - wczesne stadium Rutpela maculata??

Męka i orka na ugorze.

Pomijając sylwetkę larwy trzeba zauważyć, że Ropalopus ungaricus rozwija się w grubym, żywawym, przede wszystkim klonowym (a może i tylko?) materiale, a tu mamy - co widać na zdjęciu - charakterystyczny cienkawy obumarły dębowy patyk, z solidnym okrągławym w przekroju żerem i z przygotowaną kolebą zapchaną przy wylocie supercharakterystycznym kłakiem z wiórków .
(nie muszę dodawać, że to nie to plemię?)

04 - nieco bliżej, ale ciągle nie w środek tarczy!
I jest to wyrośnięta larwa.

04 to może Strangalia attenuata? W dąbrowach bywa masowo.

A nawet nie może, ale na pewno!

Fotka 04 - Strangalia attenuata

Do determinacji pozostaje więc siódemka.

... i jeśli chcecie, następnych 5 larw!

Domyślam się, że tu będzie trudniej, bo są one pozbawione środowiska naturalnego. Ale może mimo wszystko komuś się uda któraś z nich oznaczyć? Bo co najmniej dwie z nich są dość charakterystyczne.

Ps. Ostatnich zdjęciach są przedstawiciele fauny krajowej.

Żeby zakończyć poprzednią zagadkę, 07 to Purpuricenus kaehleri. Przeanalizowałem Adamie Twoje podpowiedzi i doczytałem u Dominika i Starzyka (2004) o wyglądzie żerowiska purpurówki i wychodzi, że to ten gatunek. W naturze oczywiście nigdy nie widziałem tej kózeczki .

Ps. Ostatnich zdjęciach są przedstawiciele fauny krajowej.

Ostatnich? Zakładam, że na tych (wszystkich) najnowszych...

11 - Ergates faber
12 - wydaje mi się, że Lamiinae, powiedzmy: Mesosa nebulosa
13 - Xylotrechus ibex
14 - Saperda scalaris
15 - na razie nieśmiało - Lamiinae?

PS: co do Ropalopusa to nigdy nie dane mi było zobaczyć larwy z tego rodzaju, a w sieci też nic nie znalazłem, więc wyszedł mi drogą dedukcji Co do jego rośliny żywicielskiej to wyczytałem, że zdecydowanie wybiera klon jednak niby wciąż polifag liściastych. Tak czy owak, nawet na tym jednym jedynym przykładzie już się można wiele nauczyć, a co dopiero jeśli chodzi o cały temat.

PPS: te nowe zdjęcia bardzo fajne - takie już do publikacji czy książki można by rzec (może poza pierwszym )

Co do 15 to jednak zmieniam swój typ na Cerambycinae. Trochę mnie mylą te niby charakterystyczne dla Lamiinae (tak mi na razie wychodzi) grzbietowe poduszki ruchowe, jednak ten typowy wąski nadustek (?) i krótkie żuwaczki są chyba nadrzędnymi cechami.

sniper pisze:Żeby zakończyć poprzednią zagadkę, 07 to Purpuricenus kaehleri. Przeanalizowałem Adamie Twoje podpowiedzi i doczytałem u Dominika i Starzyka (2004) o wyglądzie żerowiska purpurówki i wychodzi, że to ten gatunek. W naturze oczywiście nigdy nie widziałem tej kózeczki   .

Naprawdę bardzo mi miło, że ten wątek skłonił kogoś do baczniejszego zajęcia się tematem i do przeglądnięcia tematycznej literatury.
I cieszę się, że biorąc pod uwagę nie tylko fotkę ale i moje wypowiedzi, w powiazaniu z rzeczoną literaturą, komuś udało się prawidłowo oznaczyć gatunek!

07 - Purpuridenus kaehleri !

Troszeczkę w związku z powyższym proponuje parkę purpurówek kelera. Co prawda nie świeżo z natury, ale preparowanych.
Jeżeli jesteś nimi zainteresowany sniperze, to przesył okazów dla Ciebie omówimy na privach.

15 to Xylotrechus arvicola. Na resztę nie mam czasu póki co.

No i się prawie dokonało.
Prawie.

Prawidłowe oznaczenia Orisha:

11 - Ergates faber
12 - Mesosa nebulosa
14 - Saperda scalaris
15 - Cerambycinae

i prawidłowe doprecyzowanie gatunku dokonane przez Marcina:

15 - Xylotrechus arvicola.

Pozostała jeszcze do oznaczenia pechowa trzynastka!
(Na razie prawidłowo określona co to podrodziny.)

13. Chlorophorus herbsti ?i

No to może Chlorophorus

Pudło!

Pozwólcie, że zacytuję sam siebie:

Wujek Adam pisze:(...)
Pozostała jeszcze do oznaczenia pechowa trzynastka!
(Na razie prawidłowo określona co to podrodziny.)

Do podrodziny, a więc plemię (nie mówiąc o rodzaju) jak dotąd nie zostało trafnie zidentyfikowane.

No to może Ropalopus

Owszem.

Zakończę tegowątkowe tortury: jest to Ropalopus clavipes.

Hm, zakończę - jak zakończę, bo może ktoś inny podeśle tu jakieś zdjęcia larw kózek do identyfikacji?

W przygotowaniu temat o żerowiskach Cerambycidae.
Macie ochotę na taką zabawę?

Adam zabawa bardzo fajna
Czekamy na żerowiska

Ja też z chęcią dołączę do zabawy w żerowiska, ale jeśli chodzi o ten temat to wyobrażałem to sobie nieco inaczej. Było szybko, konkretnie 3 x 5, i co, koniec?
Fajnie jakby co jakiś czas ktoś tu dorzucał nawet i po 1-2 zdjęcia i wtedy ten temat w ogóle stałby się kopalnią wiedzy i swoistym atlasem larw kózek
Ja postaram się też coś wrzucić, o ile będę miał 100% pewność co do oznaczeń no i teraz już do wymiarów larwy dokładnych nie dojdę, ale najwyżej podam przybliżone.

Ja tam lubię szybko i konkretnie, ale też jestem jak najbardziej za tym, aby temat się rozwijał przy współudziale innych Forumowiczów wstawiających tu fotki larw kózek.
Podobny wątek o poczwarkach Cerambycidae istnieje już obok, i jego to też dotyczy!

Ale to już nie ode mnie zależy.

Wujek Adam pisze: jest to Ropalopus clavipes.

Obserwuję ten wątek z zaciekawieniem. Wiekszośc gatunków była rozpoznawalna ale ta 13-ka nie pasowała mi do niczego. Przyznam że te włoski zupełnie wprowadziły mnie w błąd. Chociaż miałem wiele larw R.clavipes niestety nie zapamiętałem, że są owłosione, aż dopiero teraz doczytałem. Rzeczywiście, to jest u Ropalopusów dość charakterystyczna cecha. Svacha Dnilevsky (1987:209) piszą:

Genus Ropalopus MULSANT, 1839
Body robust, rather depressed, covered with long dense setae which may be very strong, without microasperities.

setae to szczecinki lub włoski w tym wypadku.

Stworzenie galerii larw to bardzo dobry pomysł, nie wiem czy zamiast zagadek na Forum nie użyć zdjęć do skompletowania zdjęć stadiów preimaginalnych. Wystarczyłoby ponadsyłać zdjęcia (moze być tu w formie załączonych fotek) a ja zająłbym się zrobieniem statycznej strony w html-u. Dawno juz o tym myslałem, ale z samego myslenia taka strona nie powstanie nigdy.Trzeba zabrać się do roboty. Jeśli pomysł wyda się Wam dobry piszcie i nadsyłajcie fotki - galeria larw Cerambycidae byłaby bardzo użyteczna.

Do zobrazowania ostatnich 4 larw z tego wątku nie użyłem aparatu fotograficznego, lecz skanera, dzięki któremu udało się całkiem nieźle ukazać szczegóły anatomiczne pokazanych stworzeń.

Skanów tych nie zrobiłem jednak na tyle dużo, aby na ich podstawie kusić się na tworzenie jakiejś poważniejszej pracy.
Niemniej z pomocą innych chętnych tutejszy Admin być może mógłby z czasem skonstruować tu coś na kształt Wirtualnego Katalogu form przedimaginalnych Cerambycidae.
Pomysł ciekawy i chwalebny, do którego w miarę swych skromnych sił i środków się przyłączam, a jeśli któraś z wstawionych przeze mnie na forum ilustracji może się do tego przydać, to oddaję je Administracji forum do dowolnego rozporządzania.

Tutaj też mały refresh

Tylko krajowe gatunki. Zapraszam do zabawy!

16. Dąb
17. Osika
18. Modrzew
19. Wolna gleba

Ja wiem, ja wiem!

Możesz jeszcze podać drobną podpowiedź w postaci przybliżonych rozmiarów larw?

Ps. Clytus lama w modrzewiu?
Hm, zazdroszczę, bo z tego drewna nie hodowałem go jeszcze.

Hmmm to w większości dość stare zdjęcia, więc nie jestem w stanie podać rozmiarów w 100% rzeczywistych. Podam zbliżone, podpowiadające wymiary imagines:

16. niewiele ponad 10 mm.

17. ok. 25 mm.

18. myślę ze ok. 15 mm, ale nie jest to chyba wyrośnięta larwa. I tutaj niestety nie jestem w 100% pewny. Materiał ten dostałem od kolegi, który od kilku lat trzyma modrzew opałowy w piwnicy, donosząc jedynie koleje szczapy. Gwarantował mi, że przez około 3 lata z całego tego materiału nie wyszło nic poza masówką jednego, jedynego gatunku kózki (kolejne pokolenia raz przyniesionych imagines zasiedlają kolejne porcje świeżego - najwidoczniej niezasiedlonego przez inne kózki bo świeżo ściętego - drewna) i nie jest to Clytus lama, jednak jak napisałem - nie mogę na 100% powiedzieć, że to nie on. Jutro (właściwie już dzisiaj) postaram się dodać kolejne zdjęcie bardziej wyrośniętej larwy i wtedy pewnie odgadniesz a przy okazji może powiesz czy jest możliwość, że ta 18stka jest czymś innym niż to co zamieszczę

19. Duuuża - poza tym nie wierzę, że nie wiesz co to jest

PS: dlaczego nikt inny nie typuje? W poprzednich "edycjach" było wielu zainteresowanych

17. Saperda carcharias
19. Prionus coriarius

17. Niestety nie. Napisałem ok. 25 mm, może jednak powinienem był napisać max. 25 mm, jednak moim zdaniem wygląd larwy jak i tło zdjęcia jako jej mikrosiedlisko, są bardzo charakterystyczne i nie przypominają akurat S. carcharias

19. Prionus coriarius - zgadza się! Co ciekawe (przynajmniej dla mnie) znalazłem ją dosłownie w wolnej glebie, kopiąc w ogródku. Do najbliższego drzewa czy krzewu było ładne kilka metrów!


Co do 18ki - zamieszczam obiecane zdjęcie bardziej wyrośniętej larwy, celowo mocno okrojone by nie było widać dość charakterystycznego żerowiska

Ok. 17 mm.

Widzę, że Wujek nie kwapi się do odpowiadania, a temat stoi

Podsumowując:

16. Dąb. >10 mm

17. Osika. Max. 25 mm

18. Modrzew. Larwa na ostatnim zdjęciu (najnowszym) z postu wyżej jest tym samym co ta w podstawowej zagadce, tylko bardziej wyrośnięta, więc śmiało można typować z nowszego zdjęcia - ok 17 mm.

Zachęcam do zgadywania - po tej serii ktoś pewnie wrzuci następną, a na razie po co mieszać, skoro nie wszystko odgadnięte. To na prawdę nie są trudne gatunki Śmiało

Prawdę mówiąc straciłem ten wątek z oczu.
Ale sokor wyciągnąłeś go na top, to jestem i oznajmiam co następuje:

Foto 16: Ciężko rozstrzygnąć, ponieważ mamy tu do czynienia z przedpoczwarką, a więc ze stworzeniem, które już nieco zatraciło swoiste larwalne kształty. Może to być np. Leiopus sp. Może, ale nie musi.

Foto 17: Saperda perforata.

Foto 18: Tetropium gabrieli. Drugie zdjęcie jest lepsze - lepiej oddaję sylwetkę i masywność larwy.

16. - niestety, ale skoro jest jak piszesz to należy się chyba mała podpowiedź. Podrodzina: Lepturiane

17. -

18. - nie jest to również Tetropium gabrieli, ani żaden gatunek z tej podrodziny

No to niech inni zgadują!

Jak się okazuje, nie jest to wcale proste!
A najgorsze są utarte schematy i przyzwyczajenia. I przekonanie, że to, co dotychczas widzieliśmy musi się sprawdzać i w innych sytuacjach.
Jakie było moje zdziwienie, kiedy z pozyskanych cieniutkich, dębowych patyczków rwanych w zeszłym roku z nisko zwieszających się konarów, z których spodziewałem się uzyskać A. gracilis, a zwłaszcza A. testacea, w ubiegłym miesiącu wygryzła mi się.... Mesosa nebulosa! Rekordowo maleńki okaz, ale żeby z gałązki na drzewie...!

To wszystko uczy pokory!

Chętnie spróbuję strzelić.
18. Cerambycinae, Hylotrupes bajulus.
16. Grammoptera sp.
Najbardziej boli, że albo jestem zbyt "sztywny" w poszukiwaniu zdjęć larw do porównywania albo ich najzwyczajniej nie ma w internecie...
Pozdrawiam.

16. Rodzaj ok! Czyli...
18. Podrodzina ok!

Więc idąc za ciosem.
O najszerszym zasięgu w Polsce Grammoptera ruficornis
Co do 18. Drugi typ Callidium aeneum
Pozdrawiam

tempelik pisze:Więc idąc za ciosem.
O najszerszym zasięgu w Polsce Grammoptera ruficornis
Co do 18. Drugi typ Callidium aeneum
Pozdrawiam

Pozostałe dwie krajowe Grammoptery przepoczwarczają się głębiej w drewnie, w charakterystycznych ukośnie położonych kolebkach, i raczej nie budują tworów pokazanych na tutejszej fotce.
Mała główka i brak ciemniejszej chitynizacji przodu przedplecza. Heh, a ja uparcie bredziłem o Spondylidinae, choć za pierwszym razem byłem bliższy prawdy, bo ta modrzewiowa larwa należy do gatunku z podrodziny Cerambycinae.

Dobrze kombinujesz, Tempeliku!

Wujek Adam pisze: Dobrze kombinujesz, Tempeliku!  :okok:

Dobrze, ale nie dość dobrze

16. Nadal to nie ten gatunek...

18. Teraz już rodzaj się zgadza!

Co do 16 się nie wypowiem już pozostawię strzał innym.
18 to musi być C. violaceum, one nawet w mojej piwnicy z desek wychodziły ale z sosnowych...

tempelik pisze: 18 to musi być C. violaceum, one nawet w mojej piwnicy z desek wychodziły ale z sosnowych...

Pozostała więc jeszcze tylko nieszczęsna 16 - niech ktoś po prostu to napisze i można jechać dalej

PS: tutaj zdjęcie tej samej larwy z zagadki 18 (tej z późniejszego, okrojonego zdjęcia) wraz z charakterystycznym żerowiskiem:

Co do tej nieszczęsnej 16ki to jest to przykład nietypowego zachowania naszej krajowej Grammoptera abdominalis (Stephens, 1831). Zazwyczaj rzeczywiście przepoczwarcza się w okolicznościach opisanych przez Wujka Adama, jednak tym razem przyłapałem ją na tym dziwnym zachowaniu - warto o tym pamiętać.

No i przy okazji kolejna zagadka - kto wie do którego gatunku kózki należą przedstawione poniżej larwy (PL)?

Długość powyżej 2 cm, pniak hmmm iglasty dla ułatwienia.

Skoro minął miesiąc i nikt się nie kwapi.... .... a nie wygląda na trudną, bo gatunek jest w sumie charakterystyczny, nie do pomylenia. Tyle, że larwy zbiera się rzadziej niż postacie dorosłe......

Jest to oczywiście larwa Oxymirus cursor.

Dokładnie Jacku - to ten gatunek Pniak oczywiście świerkowy.
Larwa wydaje się być dość charakterystyczną, lecz tak jak piszesz - chyba nieczęsto się ją trafia i stąd może ta konsternacja

Who's next?

Nastała klasyczna polska, brzydka jesień, więc nieco odświeżę ten temat namawiając Was do ruszenia umysłem i przy okazji do wygrania kózkowych nagród!
A więc tak:
Jakiego gatunku larwa jest widoczna na poniższej fotce?
Zdjęcie pstryknąłem w kraju kilka dni temu. Rośliny żywicielskiej ani innych okoliczności przyrody nie podam, bo wtedy zagdaka przestałaby być zagadką!

Proszę o ukrywanie odpowiedzi!!!
Pierwszemu prawidłowemu zgadywaczowi oferuję spreparowany okaz Isotomus comptus.
Drugiemu: Cerambyx miles.
A trzeciemu wyjątkowo okazałą parkę Isotomus speciosus.

Gotowi do biegu?
No to startujemy!

Masz PW.

ode mnie też

Privy, telefony, sms-y.
Na razie zdradzę tyle, że główna nagroda padła, ale reszta strzałów jest nietrafiona.
Próbujcie dalej!

Wujek Adam pisze:główna nagroda padła, ale reszta strzałów jest nietrafiona.  :P

Pogratulować zagadki! Jest frekwencja, są emocje, jest przestrzeń na poznanie

PS. Mogę podpowiedzieć? Lepturinae, prymitywne..... - czyli te starsze.....

Jacku, jako osobie, która pierwsza zareagowała na moją zagadkę, a do tego z miejsca udzieliła poprawnej odpowiedzi, udzielam Ci prawa do podpowiedzi, którą zaserwowałeś.

Teraz już będzie łatwiutko, prawda?

no dobrze, ok. Gałązka jest żywa i pozostanie nadal żywa po wyjsciu imago z kolebki poczwarkowej.

Ha, ha, ha!
Może już wystarczy tych podpowiedzi?

Adminie, niniejszym melduję wykonanie zadania!
Prawidłowych odpowiedzi, wg kolejności ich nadsyłania, udzielili:
- Jacek Kurzawa,
- Wojtek Piątek,
- Picu.

A jakiego stwora przedstawia zdjęcie?
Jest to larwa sichrawy karpackiej Pseudogaurotina excellens sfotografowana w naturze, w kolebce pod korą wiciokrzewu.

Przegrać z Jackiem,to jak wygrać - gratulacje Jacku

Dziękuję. Gratuluję zwycięzcom.
Widzę, że niektóre osoby podawały odpowiedzi co najmniej dwukrotnie, przy czym pierwsza odpowiedź była błędna a ostatnia poprawna (albo Adam nie napisałeś prawdy o 17:08: "główna nagroda padła, ale reszta strzałów jest nietrafiona. "
Drobny szczegół, nie warto nim sobie głowy zaprzątać.

Zagadka fajna o tyle, że pobudza myslenie, skojarzenia i emocje.

Larwę tego gatunku znam z widzenia toteż z jej rozpoznaniem nie miałem problemu. Po prostu jest rozpoznawalna, szczególnie na tle kolebki ze swoimi wiórkami.

Picu zna te larwy doskonale, od jego Taty odbierałem pierwsze szlify w terenie o biologii tego gatunku. Pozdrawiam!

Zabawa polegała na determinacji larwy, a nigdzie nie było powiedziane ile podejść do tego zadania ma determinator.
Niektórym udało się to za pierwszym razem, innym niekoniecznie.
Niemniej kolejność wpływania prawidłowych odpowiedzi wygląda tak, jak w mym poprzednim poscie.

Gotowi na następną zagadkę?
No to ruszam w teren, by wygrzebać i obfotografować jakiegoś larwalnego cudaka.

Z lekkim opóźnieniem, ale również przesyłam pozdrowienia, łączące się z miłymi wspomnieniami !