Tetramorium immigrans, nowy gatunek w faunie Polski

[L. Borowiec]

Drodzy Forumowicze, chciałby zwrócić uwagę na nowy gatunek mrówki stwierdzony w faunie Polski, w efekcie rewizji trudnego taksonomicznie kompleksu Tetramorium caespitum. Chodzi o Teramorium immigrans Santschi, 1927. Piszemy o nim w najnowszym numerze AES: http://ste.bytom.pl/wp-content/uploads/ ... ine002.pdf

Gatunek ten był opisany z Chile, ale na podstawie zawleczonych okazów. Pochodzi prawdopodobnie z Obszaru Śródziemnomorskiego, ale obecnie jest pospolity w wielu krajach południowoeuropejskich i w USA, głównie w miastach, więc trudno określić rejon jego pochodzenia. We Wrocławiu ma ta mrówka najdalej na północ wysunięte stanowiska, jest pospolita w śródmiejskich habitatach i na terenach ruderalnych w pobliżu linii kolejowych. Może się okazać potencjalnie inwazyjnym gatunkiem, więc warto monitorować jej ekspansję. Powinna się odnaleźć w innych aglomeracjach na południu Polski, zwłaszcza w aglomeracji górnośląskiej.

Nie jest łatwa do odróżnienia od pospolitego Tetramorium caespitum, ale warto zwracać uwagę na mrówki w typie Tetramorium w środowiskach śródmiejskich, wydające się na pierwszy rzut oka wyjątkowo duże w porównaniu z typowymi T. caespitum.

[tomek rutkowski]

Tetramorium to mój konik i zbieram od 2 sezonów. Zauważyłem olbrzymie rozbieżności w wielkości.Największe złapałem w Bydgoszczy w parku miejskim w śródmieściu i pomiędzy kostką brukową w Dąbrówce, gdzie się potwornie tłukły między sobą i część była duża a część mała.

[L. Borowiec]

Te duże rozbieżności w wielkości mogą też wynikać ze stopnia dojrzałości kolonii. Kolonie inicjacyjne składają się zwykle z mniejszych osobników. W miarę rozwoju kolonii wzrasta udział większych robotnic. Warto zwrócić uwagę na te populacje spod kostki brukowej i te śródmiejskie. Jeżeli największe okazy przekraczają zakres zmienności T. caespitum i T. impurum podany w naszej notatce, to spojrzeć na rzeźbę głowy za oczami. Jeżeli są tam wyraźne grube prążki to może świadczyć, że to jest T. immigrans. U T. caespitum te prążki są bardzo delikatne lub wręcz zanikłe. T. impurum ma te prążki też dobrze rozwinięte, ale silniej prążkowany petiolus i postpetiolus niż u T. immigrans czy T. caespitum. Z danych niemieckich wynika, że nizinne populacje T. impurum trzymają się raczej w pobliżu rzek (prawdopodobnie są zawlekane z wodami powodziowymi) i nie były stwierdzane w środowiskach śródmiejskich. Warto się tym dużym okazom z Bydgoszczy i Dąbrówki przyjrzeć, byłyby to najbardziej na północ wysunięte stanowiska T. immigrans.

[Brachytron]

Gratuluję gatunku! Zwrócę uwagę

[Chiffchaff]

A ja przy tej okazji gratuluję kolejny raz rewelacyjnych zdjęć w tej pracce oraz we wcześniejszej w tym tomie, z Grecji.
Jakoś i estetyka preparacji, powalająca!

[Przemek Zięba]

super, gratuluje Lechu!

Wy to macie ciekawy teren, chyba najcieplejszy region Polski to i inwazyjnych gatunków powinno się więcej pokazywać.
Co do T.immigrans, to chyba szans wielkich na jego występowanie w Lublinie nie ma, ale zawsze warto być czujnym, a nuż się jednak przydarzy. Myrmekofauna Lublina co prawda skąpa nie jest, ale nie za bogata. Ostatnimi czasy (zwłaszcza w ubiegłym roku) obserwowałem na przykład bardzo liczne Camponotus fallax, sam się zdziwiłem ilością stanowisk.
W ogóle środowiska miejskie sa ciekawe pod wieloma względami.
Co do T. immigrans to (podobnie do pozostałych 4 gatunków inwazyjnych) nie ma co liczyć na to że uda się ją napotkać poza środowiskiem miejskim?
serdeczności
P.

[L. Borowiec]

Z tym T. immigrans to ciekawa sprawa, bo on nawet na południu Europy występuje głównie w środowiskach miejskich. Mamy z Grecji wiele stanowisk tego gatunku i większość jest z kurortów turystycznych lub centrów miejscowości. Tylko kilka prób mamy z "terenu", ale są to też np. starożytne ruiny porośnięte lasem platanowym i chyba żadna próba nie jest z w miarę naturalnego środowiska. Może on pochodzi z jakiś terenów o charakterze kamienistych górskich stepów lub półpustyń, raczej gdzieś z północnej Afryki lub Bliskiego Wschodu. To idealny model do badań filogeograficznych i może ktoś to kiedyś zrobi i poznamy centrum jego pochodzenia. W Polsce małe szanse na występowanie poza miastami.