Scirtidae - chrząszcze mokradeł
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
Scirtidae - chrząszcze mokradeł
Drodzy Koledzy!
Dziś troszkę o krajowych Scirtidae (=Helodidae, Elodidae, Cyphonidae). To niewielka rodzinka chrząszczy licząca w Polsce 22 gatunki zgrupowane w sześciu rodzajach: Elodes, Microcara, Cyphon, Hydrocyphon, Prionocyphon i Scirtes. Wszystkie związane są z wodą, w której rozwijają się ich larwy. Część w wodach płynących - niektóre Elodesy i Hydrocyphon, inne w stojących (często na torfowiskach), Prionocyphon rozwija się w dziuplach wypełnionych wodą. Imagines występują w pobliżu miejsc rozwoju larw.
Larwy są bardzo charakterystyczne - mają wieloczłonowe czułki, co jest cechą spotykaną wyjątkowo wśród owadów z przeobrażeniem zupełnym. łażą w wodzie, żywią się drobnymi cząstkami detrytusu, przerastającymi je grzybkami, może także bakteriami i pierwotniakami. Do pobierania pokarmu służy larwom bardzo skomplikowany aparat filtrujący złożony z rzędów szczecin, ząbków i wyrostków. Oddychają powietrzem atmosferycznym.
Stadium poczwarki trwa bardzo krótko - zwykle tylko kilka (nawet 2!) dni.
Dojrzałe chrząszcze żyją dość krótko, z wyjątkiem kilku gatunków, które zimują w ściółce, pod korą drzew, w pochewkach liściowych pałek itp. Okres najobfitszego pojawu imagines trwa od końca maja do połowy lipca. Najłatwiej zbierać je czerpakiem, kosząc po torfowiskach, wilgotnych łąkach, źródliskach, przy strumieniach, potokach itp. Chętnie lecą do światła. Obecność Prionocyphona można stwierdzić na podstawie larw znalezionych w dziuplach. Dojrzałe Scirtidy prawdopodobnie żywią się pyłkiem turzyc i innych roślin, niektóre gatunki chyba nie przyjmują pokarmu. Scirtesy (w Polsce 2 gatunki) posiadają rozszerzone tylne uda i potrafią świetnie skakać (jak pchełki ze stonek).
Oznaczanie chrząszczy jest żmudne - często wymaga preparacji narządów kopulacyjnych, które są bardzo skomplikowane (zarówno u samic, jak i samców), a dzięki temu dostarczają pewnych cech diagnostycznych. Są zresztą jedną z najbardziej charakterystycznych cech Scirtidae i tematem na osobny post... Same okazy są bardzo delikatne, łatwo odpadają im czułki i nóżki :(
Przygotowuję rewizję faunistyczną krajowych gatunków, stąd bardzo chętnie pożyczę materiały do oznaczenia. Prosze, przejrzyjcie wasze kolekcje, może akurat gdzieś w nich tkwią Scirtidy. Może także w sezonie zwrócicie uwagę na te chrząszcze. Za wszelkie materiały będę bardzo wdzięczny. świeżych stanowisk jest bardzo mało, a w pojedynkę zdążę zaledwie liznąć wybrane rejony kraju.
Bardzo chętnie poczytam też o miejscach, które możecie mi polecić na poszukiwania. W pierwszej kolejności jestem zainteresowany dobrze zachowanymi torfowiskami, zwłaszcza wysokimi i przejściowymi (ważne, by były wyraźnie wilgotne - najlepiej z oczkami wodnymi, torfiankami itp.).
Na koniec trochę fotek (z sieci), by było wiadomo, o czym piszę :)
Dziś troszkę o krajowych Scirtidae (=Helodidae, Elodidae, Cyphonidae). To niewielka rodzinka chrząszczy licząca w Polsce 22 gatunki zgrupowane w sześciu rodzajach: Elodes, Microcara, Cyphon, Hydrocyphon, Prionocyphon i Scirtes. Wszystkie związane są z wodą, w której rozwijają się ich larwy. Część w wodach płynących - niektóre Elodesy i Hydrocyphon, inne w stojących (często na torfowiskach), Prionocyphon rozwija się w dziuplach wypełnionych wodą. Imagines występują w pobliżu miejsc rozwoju larw.
Larwy są bardzo charakterystyczne - mają wieloczłonowe czułki, co jest cechą spotykaną wyjątkowo wśród owadów z przeobrażeniem zupełnym. łażą w wodzie, żywią się drobnymi cząstkami detrytusu, przerastającymi je grzybkami, może także bakteriami i pierwotniakami. Do pobierania pokarmu służy larwom bardzo skomplikowany aparat filtrujący złożony z rzędów szczecin, ząbków i wyrostków. Oddychają powietrzem atmosferycznym.
Stadium poczwarki trwa bardzo krótko - zwykle tylko kilka (nawet 2!) dni.
Dojrzałe chrząszcze żyją dość krótko, z wyjątkiem kilku gatunków, które zimują w ściółce, pod korą drzew, w pochewkach liściowych pałek itp. Okres najobfitszego pojawu imagines trwa od końca maja do połowy lipca. Najłatwiej zbierać je czerpakiem, kosząc po torfowiskach, wilgotnych łąkach, źródliskach, przy strumieniach, potokach itp. Chętnie lecą do światła. Obecność Prionocyphona można stwierdzić na podstawie larw znalezionych w dziuplach. Dojrzałe Scirtidy prawdopodobnie żywią się pyłkiem turzyc i innych roślin, niektóre gatunki chyba nie przyjmują pokarmu. Scirtesy (w Polsce 2 gatunki) posiadają rozszerzone tylne uda i potrafią świetnie skakać (jak pchełki ze stonek).
Oznaczanie chrząszczy jest żmudne - często wymaga preparacji narządów kopulacyjnych, które są bardzo skomplikowane (zarówno u samic, jak i samców), a dzięki temu dostarczają pewnych cech diagnostycznych. Są zresztą jedną z najbardziej charakterystycznych cech Scirtidae i tematem na osobny post... Same okazy są bardzo delikatne, łatwo odpadają im czułki i nóżki :(
Przygotowuję rewizję faunistyczną krajowych gatunków, stąd bardzo chętnie pożyczę materiały do oznaczenia. Prosze, przejrzyjcie wasze kolekcje, może akurat gdzieś w nich tkwią Scirtidy. Może także w sezonie zwrócicie uwagę na te chrząszcze. Za wszelkie materiały będę bardzo wdzięczny. świeżych stanowisk jest bardzo mało, a w pojedynkę zdążę zaledwie liznąć wybrane rejony kraju.
Bardzo chętnie poczytam też o miejscach, które możecie mi polecić na poszukiwania. W pierwszej kolejności jestem zainteresowany dobrze zachowanymi torfowiskami, zwłaszcza wysokimi i przejściowymi (ważne, by były wyraźnie wilgotne - najlepiej z oczkami wodnymi, torfiankami itp.).
Na koniec trochę fotek (z sieci), by było wiadomo, o czym piszę :)
- Załączniki
-
- Helodeslarva.jpg (37.45 KiB) Przejrzano 9711 razy
-
- scirtorb.jpg (37.32 KiB) Przejrzano 9714 razy
-
- scirtes.jpg (34.47 KiB) Przejrzano 9721 razy
-
- elodes.jpg (19.14 KiB) Przejrzano 9741 razy
-
- cyphon.jpg (10.77 KiB) Przejrzano 9791 razy
- Miłosz Mazur
- Posty: 2565
- Rejestracja: czwartek, 26 stycznia 2006, 11:33
- UTM: CA08
- Poprzedni(e) login(y): Curculio
- Specjalność: Curculionoidea
- profil zainteresowan: Muzyka metalowa, fantastyka, gry planszowe
- Lokalizacja: Kędzierzyn-Koźle/Opole
- Podziękował(-a): 1 time
- Kontakt:
- M. Stachowiak
- Posty: 1813
- Rejestracja: czwartek, 14 kwietnia 2005, 23:45
- Lokalizacja: Bydgoszcz
- Miłosz Mazur
- Posty: 2565
- Rejestracja: czwartek, 26 stycznia 2006, 11:33
- UTM: CA08
- Poprzedni(e) login(y): Curculio
- Specjalność: Curculionoidea
- profil zainteresowan: Muzyka metalowa, fantastyka, gry planszowe
- Lokalizacja: Kędzierzyn-Koźle/Opole
- Podziękował(-a): 1 time
- Kontakt:
- M. Stachowiak
- Posty: 1813
- Rejestracja: czwartek, 14 kwietnia 2005, 23:45
- Lokalizacja: Bydgoszcz
- Miłosz Mazur
- Posty: 2565
- Rejestracja: czwartek, 26 stycznia 2006, 11:33
- UTM: CA08
- Poprzedni(e) login(y): Curculio
- Specjalność: Curculionoidea
- profil zainteresowan: Muzyka metalowa, fantastyka, gry planszowe
- Lokalizacja: Kędzierzyn-Koźle/Opole
- Podziękował(-a): 1 time
- Kontakt:
- M. Stachowiak
- Posty: 1813
- Rejestracja: czwartek, 14 kwietnia 2005, 23:45
- Lokalizacja: Bydgoszcz
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
Widzę, że Mietek odświeżył temat sprzed paru lat. Pewnie warto byłoby połowić w Borach Tucholskich, ale sporo działałem w okolicach Piły, więc bory na sandrach z jeziorkami i torfowiskami w tej częśći Polski nie są dla mnie niczym nowym i w zasadzie wiem, czego się tam spodziewać. Na Pomorzu jest sporo ciekawych entomologicznie terenów nietkniętych ręką entomologa.
Co do rewizji, to dam znac jak juz sprawa bedzie finalizowana - mysle, ze w tym roku; calosc jest w zasadzie gotowa, tyle ze byla pisana jako praca magisterska i wymaga przerobienia do postaci nadajacej sie do opublikowania.
Co do rewizji, to dam znac jak juz sprawa bedzie finalizowana - mysle, ze w tym roku; calosc jest w zasadzie gotowa, tyle ze byla pisana jako praca magisterska i wymaga przerobienia do postaci nadajacej sie do opublikowania.
- Andrzej Kurzawa
- Posty: 1031
- Rejestracja: piątek, 6 kwietnia 2007, 20:27
- Lokalizacja: Napoleonów
- Kontakt:
Cyphon
Odnośnie informacji na temat Scirtidae, to właśnie chyba spotkałem jakiegoś Cyphona. Ciekawe jest to, że temperatura dziś jest niska (ok. 1 st. C.) i padał śnieg.
Znaleziony 12.03.2009. w Napoleonowie koło Kamieńska, pow. radomszczański.
Doczytałem, że to takie bardzo wczesne "robaczki". Pierwszy raz się spotkałem z tą rodzinką.
Znaleziony 12.03.2009. w Napoleonowie koło Kamieńska, pow. radomszczański.
Doczytałem, że to takie bardzo wczesne "robaczki". Pierwszy raz się spotkałem z tą rodzinką.
- Załączniki
- 100_4354e.JPG (21.3 KiB) Przejrzano 9399 razy
- 100_4447b.JPG (23.81 KiB) Przejrzano 9383 razy
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
To najprawdopodobniej Cyphon laevipennis Tournier (= phragmiteticola Nyholm). Z tą "wczesnością" Scirtidae nie jest tak prosto - część środkowoeuropejskich gatunków z rodzaju Cyphon (m. in. pubescens, variabilis, laevipennis, padi) zimuje w postaci imaginalnej i te rzeczywiście pojawiają się wcześnie. Ale wiele gatunków zimuje jako larwy i te pojawiają się później, w maju-czerwcu. Większość rzadziej spotykanych (m. in. hilaris, ruficeps, kongsbergensis) gatunków należy właśnie do tej drugiej grupy.
Pozdrawiam,
Rafał
Pozdrawiam,
Rafał
- Andrzej Kurzawa
- Posty: 1031
- Rejestracja: piątek, 6 kwietnia 2007, 20:27
- Lokalizacja: Napoleonów
- Kontakt:
Cyphon
Też tak obstawiałem, ale to na zasadzie loterii, bo to nie moja działka. Spotkałem ich dzisiaj jeszcze kilka na moim domu, tzn. że chyba są częściej spotykane. Jak coś z tej rodzinki jeszcze spotkam, to wrzucę na forum. Pozdrawiam.
- Łukasz Mielczarek
- Posty: 915
- Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
- Specjalność: Diptera
- Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
- Łukasz Mielczarek
- Posty: 915
- Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
- Specjalność: Diptera
- Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
- Łukasz Mielczarek
- Posty: 915
- Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
- Specjalność: Diptera
- Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz
- Łukasz Mielczarek
- Posty: 915
- Rejestracja: środa, 31 maja 2006, 18:58
- Specjalność: Diptera
- Lokalizacja: Włoszczowa/Kraków/Olkusz
- Tomasz Krepski
- Posty: 67
- Rejestracja: piątek, 6 lutego 2009, 23:25
- UTM: VV71
- Lokalizacja: Szczecin
WitamRafał Ruta pisze:Dziś troszkę o krajowych Scirtidae (=Helodidae, Elodidae, Cyphonidae).
Mam pytanie. W literaturze spotykałem raczej nazwę Helodidae. Rozumiem, że aktualniejsza jest nazwa Scirtidae? Czy coś się zmieniło poza nazwą czy może były jakieś transfery np. rodzajów? Pytam, bo nie wiem jak wyglądała sytuacja wcześniej. Mam zbyt ogólną literaturę.
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
W literaturze funkcjonują przynajmniej cztery nazwy tej rodziny:
Scirtidae Fleming, 1821
Cyphonidae Stephens, 1830
Elodidae Shuckard, 1840
Helodidae Agassiz, 1847
Jak widać, Scirtidae to najstarsza nazwa. Powszechnie spotykana jeszcze kilkanaście lat temu nazwa Helodidae utworzona była od nazwy rodzajowej Helodes, czyli błędnie poprawionej przez Agassiza (w 1847) pisowni Elodes. Problem w tym, że Helodes to nazwa rodzajowa utworzona przez Latreille'a (w 1799) dla monotypowego wówczas rodzaju obejmującego Chrysomela phellandrii L.
Scirtidae Fleming, 1821
Cyphonidae Stephens, 1830
Elodidae Shuckard, 1840
Helodidae Agassiz, 1847
Jak widać, Scirtidae to najstarsza nazwa. Powszechnie spotykana jeszcze kilkanaście lat temu nazwa Helodidae utworzona była od nazwy rodzajowej Helodes, czyli błędnie poprawionej przez Agassiza (w 1847) pisowni Elodes. Problem w tym, że Helodes to nazwa rodzajowa utworzona przez Latreille'a (w 1799) dla monotypowego wówczas rodzaju obejmującego Chrysomela phellandrii L.
- Tomasz Krepski
- Posty: 67
- Rejestracja: piątek, 6 lutego 2009, 23:25
- UTM: VV71
- Lokalizacja: Szczecin
Re: Scirtidae - chrząszcze mokradeł
W tym wątku Rafał zapowiadał -
Przygotowuję rewizję faunistyczną krajowych gatunków
Scirtidae. Pytanie - czy taka rewizja się ukazała, a jeśli tak, to gdzie? Nie udało mi się jej namierzyć.
-
- Posty: 250
- Rejestracja: poniedziałek, 12 kwietnia 2004, 11:26
- Lokalizacja: Wrocław
- Kontakt:
Re: Scirtidae - chrząszcze mokradeł
No cóż, w 2007 pisałem, że "dam znac jak juz sprawa bedzie finalizowana" i niestety zdanie to nie straciło na aktualności.vogel pisze:Pytanie - czy taka rewizja się ukazała, a jeśli tak, to gdzie? Nie udało mi się jej namierzyć.
Re: Scirtidae - chrząszcze mokradeł
Dzięki za odpowiedź.
......Poczekamy
.Rafał Ruta pisze:niestety zdanie to nie straciło na aktualności
......Poczekamy
-
- Podobne tematy
- Odpowiedzi
- Odsłony
- Ostatni post