Sezon 2021 na Podkarpaciu

[goościu]

Podobnie jak w roku ubiegłym postanowiłem dzielić się od czasu do czasu ciekawszymi obserwacjami Microlepidoptera. Zapraszam do tego samego, jeśli ktoś z Kolegów także łowi w regionie.

Micropterix tunbergella to gatunek, który bezskutecznie usiłowałem rozgryźć w ubiegłym sezonie, kiedy to spotykałem pojedyncze osobniki przez cały sezon. Dziś w godzinach wieczornych (17-19) obserwowałem kilkanaście osobników na pniach drzew. Preferowały drzewa grube, o gładkiej, ciemnej korze (buk, jawor).

W tej samej okolicy odnalazłem także miny Ectoedemia liebwerdella na korze buka. Rzecz działa się w miejscu, które regularnie odwiedzam od paru lat i jakoś nigdy wcześniej nie zwróciłem na nie uwagi.

W zaroślach brzozowych spotkałem nareszcie Eriocrania sparrmannella - gatunek nierzadki, lecz według mnie najładniejszy wśród krajowych Eriocraniidae.

[goościu]

W odniesieniu do jednej z grup systematycznych padło kiedyś stwierdzenie, że należy poznawać jej przedstawicieli od strony ich bionomii. Wydaje mi się, że w zasadzie każdy gatunek motyla warto poznawać w ten sposób, jeśli oczywiście starczy na to życia i zapału. Ostatnio nieco uważniej przyglądam się rodzajowi Caryocolum, którego przedstawicieli znajdywałem już na gwiazdnicy, a dziś postanowiłem poszukać na mydlnicy.

Na Saponaria officinalis odnalazłem żerujące gąsienice Caryocolum fischerella. Zniekształcenia pędu bardzo przypominają te występujące na gwiazdnicy (przekrzywienie pędu i sprzędzenie wierzchołkami naprzeciwległych liści). W miejscu znalezienia porażona była około połowa młodych pędów mydlnicy.

[goościu]

Tego samego dnia, w którym zebrałem żerowiska na mydlnicy, zabrałem z terenu także trawę z oznakami żerowania Helcystogramma sp. Miłą niespodzianką jest tutaj osobnik H. albinervis (zamiast spodziewanej H. rufescens), który wylęgł się dzisiaj.

[goościu]

Dobre efekty dają u mnie poszukiwania motyli przesiadujących na pniach drzew. W okolicy Cisnej są to głównie buki i jawory, na których łatwo znaleźć znaczne ilości Micropterix tunbergella. Więcej czasu musiałem poświęcić na znalezienie przedstawicieli Nepticulidae - wstępnie sądzę, że są to Stigmella hemargyrella i S. tityrella.

[goościu]

Ostatnio tyle się dzieje, że ciężko znaleźć czas, by się tym podzielić. Dzisiejszy dzień w Bieszczadach przyniósł kolejne ciekawe gatunki.
Micropterix aureatella jest tu masowa, motyle późnym popołudniem można znaleźć siedzące na niskiej roślinności wzdłuż dróg/rowów.
Mompha idaei wypatrzyłem w łanie Chamaenerion angustifolium. Ten gatunek, jako dość rzadki w skali kraju, szczególnie mnie ucieszył, mimo iż osobnik był wyraźnie sfatygowany.
Mompha locupletella wyczerpakowałem z Epilobium montanum. Wcześniej także hodowałem ten gatunek z tego samego miejsca dzięki uprzejmości Pana Prof. Buszko, który wskazał mi jego miny.

[goościu]

Wczorajszy dzień także z czystym sumieniem mogę nazwać bardzo owocnym - udało się odnaleźć w Bieszczadach kolejne "kropeczki" do czeklisty
Elachista bifasciella wylęgła się z min zebranych na Deschampsia caespitosa końcem maja.
Drugi gatunek, jeśli się nie mylę, Elachista dimicatella, złowiłem ok. 19:00. Motyle latały i przysiadały chętnie wokół wiechliny Chaixa (Poa chaixii). Poprosiłem specjalistów o potwierdzenie oznaczenia.
Zwłaszcza ten drugi gatunek, zgodnie z moją wiedzą znany w Polsce do tej pory wyłącznie z Tatr, szczególnie mnie ucieszył. Choć obydwa są bardzo piękne.

[goościu]

Coś mnie tknęło, żeby pozbierać skrzydlaki klonu pospolitego pod kątem Ectoedemia sericopeza.
Pod okazałymi klonami leżało ich sporo, zebrałem kilkadziesiąt bez oglądania szczegółów. Większość była zasiedlona, część już opuszczona, a z części gąsienice po niedługim czasie wyszły i zbudowały kokony.

[adam k.]

Coś mnie tknęło, żeby pozbierać skrzydlaki klonu pospolitego pod kątem Ectoedemia sericopeza.
Pod okazałymi klonami leżało ich sporo, zebrałem kilkadziesiąt bez oglądania szczegółów. Większość była zasiedlona, część już opuszczona, a z części gąsienice po niedługim czasie wyszły i zbudowały kokony.

Jest ich sporo, również w moich okolicach, jedna trzecia skrzydlaków ma larwy. Oprzędy lokują się zwłaszcza przy wypukłej krawędzi blaszki skrzydełka.

[goościu]

Jest ich sporo, również w moich okolicach, jedna trzecia skrzydlaków ma larwy. Oprzędy lokują się zwłaszcza przy wypukłej krawędzi blaszki skrzydełka.

Czy trafiają się też pozostałe dwa gatunki minujące skrzydlaki klonu polnego i jaworu? Jakoś nie mogę ich namierzyć u siebie.

Wczoraj w Bieszczadach udało mi się odnaleźć trzeci nowy dla Podkarpacia gatunek z rodziny Momphidae - jest to, jak sądzę, Mompha sturnipennella. Liczne osobniki latały nad łanem Chamaenerion angustifolium. Złowiłem także M. idaei i M. raschkiella. Wszystkie osobniki są zlatane, ale zamierzam to nadrobić w hodowli.

[adam k.]

Czy trafiają się też pozostałe dwa gatunki minujące skrzydlaki klonu polnego i jaworu? Jakoś nie mogę ich namierzyć u siebie.

Znajduję zajęte jaworowe, a co do polnego, to jest gorzej. Paklony są nieliczne w zadrzewieniach i odosobnione.

[Jarosław Buszko]

W Toruniu są wszystkie trzy gatunki. Kokony gąsienic, które żerowały w pączkach, znajdowałem na początku maja na pniach odpowiednich gatunków drzew. Drugie pokolenie tylko na opadłych skrzydlakach klonu pospolitego. Najrzadszym jest E. decentella, znalazłem kokon i wyhodowałem motyla tylko raz. Klon polny nie jest zbyt często spotykany, ale w miejscach, gdzie są starsze drzewa, kokony znajdowałem bez problemu.

[goościu]

Dziś zatrzymałem się przy klonie polnym na poboczu drogi, na północy Podkarpacia. Trochę szczęścia miałem - na ziemi leżały tylko pojedyncze skrzydlaki bez min, ale na drzewie już pojawiają się pierwsze, młode gąsienice Ectoedemia louisella.

[goościu]

W zasadzie przypadek sprawił, że mogę stwierdzić, że na Podkarpaciu mamy wszystkie 3 gatunki minujące skrzydlaki klonu. Ostatni gatunek z krajowej trójki, Ectoedemia decentella, pojawił się na początku lipca przy ekranie, w Bieszczadach. Mimo intensywnych poszukiwań nie znalazłem dotąd jednak jego min, nawet opuszczonych.