Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Justyna
Posty: 526
Rejestracja: środa, 15 maja 2013, 10:48
Gender: women
Specjalność: pszczoły
Podziękowano: 1 time

Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Justyna »

Pytanie w sumie mogłoby dotyczyć owadów ogólnie, ale zamieszczam w pszczołach, bo właśnie one mnie interesują ;) I może jest głupie, ale skoro podobno nie ma głupich pytań... ;)
A o co chodzi, już mówię. Czasem ktoś mi podsyła do oznaczenia jakąś pszczółkę, i jeśli uda mi się ją oznaczyć, to następne pytanie brzmi - czy ten gatunek jest rzadki? A często sama się zastanawiam nad tym, w odniesieniu np do spotkanego gatunku. Jasne, są gatunki oczywiste, np. trzmiela rudego można uznać za pospolitego, a Amegilla quadrifasciata jest bardzo rzadka. Ale co z takim na przykład Bombus humilis? I masą innych gatunków ani niebędących ani wszem wobec znanymi rzadkościami, ani pospoliciakami? No i moje pytanie: skąd wiecie, jak częsty/rzadki jest gatunek X? Czy to kwestia wieloletniego doświadczenia, znajomości wszystkich drobnych publikacji, w których dany gatunek był stwierdzony, i zsumowania sobie tego w głowie (X był widywany w połowie publikacji z odpowiednich siedlisk, które znam, no to taki w miarę częsty, dla Y kojarzę tylko kilkanaście stanowisk z Polski, z czego 9 potwierdzone w ostatnich latach, więc rzadki), własnego doświadczenia (Z obserwowałem zawsze w terenie w różnych częściach kraju, więc pospoliciak), jakichś innych mniej lub bardziej tajemnych źródeł, czy może są jakieś miejsca, gdzie można to sprawdzić bez konieczności przeszukiwania wszystkich prac, gdzie ktoś mógł dany gatunek znaleźć (a biorąc pod uwagę, że nie każda obserwacja przecież jest publikowana, to nawet przeszukanie wszystkich publikacji nie jestem pewna czy dałoby zawsze wiarygodną odpowiedź)?
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9490
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Jacek Kurzawa »

Były już dyskusje na ten temat. Najpierw należałoby doprecyzować znaczenia określeń "rzadki" lub "pospolity". "Rzadkość" może objawiać się na wiele sposobów np. okresowo rzadki, lokalnie rzadki, trudno-wykrywalny, o nierozpoznanym występowaniu ani liczebności itd.

Pytanie Twoje było jednak "SKĄD WIADOMO...". No i tu też... jest wiele źródeł i co ciekawe nie zawsze te źródła dostarczają nam wiedzy. Czasami a właściciwe to często, tzw. wiedza literaturowa jest daleko w tyle za wiedzą "Kowalskiego". Powszechnie wiadomo, choćby tutaj na forum o czymś, czego w literaturze jeszcze nie ma. Punktow na mapie kilka, rekordow kilka z ostatnich stu lat, a My wiemy, ludzie łowią, spotykają... fotografują, udostępniają.
Justyna
Posty: 526
Rejestracja: środa, 15 maja 2013, 10:48
Gender: women
Specjalność: pszczoły
Podziękowano: 1 time

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Justyna »

Jacek Kurzawa pisze:Najpierw należałoby doprecyzować znaczenia określeń "rzadki" lub "pospolity". "Rzadkość" może objawiać się na wiele sposobów np. okresowo rzadki, lokalnie rzadki, trudno-wykrywalny, o nierozpoznanym występowaniu ani liczebności itd.
Chodzi mi o takie raczej "potoczne" rozumienie rzadkości czy pospolitości, czyli jak dużo ma stanowisk w Polsce, czy na obszarze całego kraju czy tylko w jakiejś konkretnej części, czy w miejscach gdzie występuje jest go mało czy dużo, tego typu rzeczy. O znajomość sytuacji gatunku i usytuowanie go jakoś na skali między "rzadkim" a "pospolitym". Nie o łatwość zaobserwowania w miejscu, gdzie występuje.
Jacek Kurzawa pisze:jest wiele źródeł i co ciekawe nie zawsze te źródła dostarczają nam wiedzy. Czasami a właściciwe to często, tzw. wiedza literaturowa jest daleko w tyle za wiedzą "Kowalskiego". Powszechnie wiadomo, choćby tutaj na forum o czymś, czego w literaturze jeszcze nie ma. Punktow na mapie kilka, rekordow kilka z ostatnich stu lat, a My wiemy, ludzie łowią, spotykają... fotografują, udostępniają.
Tyle to ja wiem ;) ale liczę na bardziej konkretne informacje, gdzie warto zajrzeć, o ile oczywiście takie miejsca są, a nie jest to kwestia, jak wspominałam, wieloletniego bycia na bieżąco, własnych obserwacji, no albo jakichś kuluarowych informacji ;) A jeśli jest, to po prostu będę wiedzieć, że muszę cierpliwie poczekać i może za kilkadziesiąt lat też będę się orientowała, co i jak ;)
Awatar użytkownika
Brachytron
Posty: 4411
Rejestracja: piątek, 18 lutego 2005, 01:39
Specjalność: Acu, Odo
profil zainteresowan: Jacek Wendzonka
Lokalizacja: Poznań
Kontakt:

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Brachytron »

Właśnie tak. Jacek Ci wszystko napisał. Tu nie ma drogi na skróty, za jakiś czas tego pytania już nie zadasz.

A kuluary są niezmiernie ważne ;)
Awatar użytkownika
PawełB
Posty: 1612
Rejestracja: czwartek, 5 kwietnia 2007, 16:15
Specjalność: Rhopalocera
profil zainteresowan: Foto
Lokalizacja: Warszawa

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: PawełB »

Rzadki - częsty, ładny -brzydki, drogi - tani, wszystko to względne określenia, bez dostępnej "skali".....

Z owadami sprawe utrudnia fakt, ze wiele prowadzi bardzo skryty tryb życia, a imago żyje krótko, więc umykają uwadze, mimo że nie są "rzadkie". Latwiej jest to określić po lepszym "wgryzieniu"się w daną grupę, wtedy częściej je dostrzegamy i wiemy jak szukać.......nie ma innej drogi. Ja interesuje się głównie motylami dziennymi, ale chętnie obserwuję czy fotografuję każdego owada który się napatoczy. Np Kózki. I to jest dobry przykład, bo większości gatunków w życiu nie spotkałem, czyli dla mnie są "rzadkie", a sądząc z czytywanych tu dyskusji, sa częste, tylko trzeba umieć znaleźć żerowiska, środowiska itp. A mi wpadają w oko jedynie naprawdę pospolite gatunki spotykane np. na kwiatach (zmorszniki i wonnice), na korze czy ściętym drewnie jak żerdzianki, rębacze czy tycz itp. I te mam zakodowane jako "częste":-) A kózkarze pewnie listę by znaczaco rozszerzyli..............
Przestrojnik
Posty: 252
Rejestracja: wtorek, 18 lutego 2014, 18:02

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Przestrojnik »

rzadki - bardzo szerokie pojęcie. Dla mnie rzadkim motylem jest wstęgówka jesionka, bo żywe imago spotkałem 1 raz przez 7 lat wabienia do przynęty. Mimo że wiedziałem że na tym terenie występuje (znajdywałem skrzydła jej po uczcie nietoperzy). Zwyczajnie pecha miałem. a ta 1 sztuka akurat wleciała do domu w trakcie świecenia - czysty przypadek.

jeśli już bym miał określić czy coś jest rzadkie czy nie to bym szukał po gatunkach chronionych (choć przykładowo taka modliszka zwyczajna, nad Nidą, po własnych obserwacjach, mogę stwierdzić że jest wręcz pospolita (lokalnie) i na ekranie notuje ich więcej niż np. takiego zmrocznika pazika. (świecenie 20-21.08) :)
rysiaty
Posty: 2016
Rejestracja: wtorek, 28 lutego 2012, 08:39
UTM: WT35
Lokalizacja: Zielona Góra

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: rysiaty »

atlasy rozmieszczenia i analiza częstości występowania dają dość dobry obraz
ale tak opracowane są małe i popularne grupy: motyle dzienne, ważki, prostoskrzydłe, Heteroptera (choć ta ostatnia nie jest taka mała a popularna tylko dzięki projektowi Grzegorza)

przykład z Orthoptera
Tu jest ranking częstości występowania gatunków liczony jako ilość zajętych pól UTM z 42 000 rekordów

a tu jest ranking ilości pojedynczych obserwacji z 3200 rekordów

w obu rankingach pasikonik zielony jest najczęstszy, a z 10 najczęstszych gatunków aż 8 jest na obu listach (choć nie w takiej samej kolejności)
Awatar użytkownika
Jacek Kurzawa
Posty: 9490
Rejestracja: poniedziałek, 2 lutego 2004, 19:35
UTM: DC30
Specjalność: Cerambycidae
profil zainteresowan: Muzyka informatyka makrofotografia
Lokalizacja: Tomaszów Mazowiecki
Podziękował(-a): 4 times
Podziękowano: 1 time
Kontakt:

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: Jacek Kurzawa »

Można posłużyć się iNaturalistem i zajrzeć na grupę z odpowiedniej perspektywy. Podaję link gdzie ładnie widać gatunki wg ilości obserwacji.
Dla przykładu - kózkowate (Cerambycidae) Europy wg ilości obserwacji

https://www.inaturalist.org/observation ... ew=species
Załączniki
iNat_Cerambycidae.jpg
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (313.63 KiB)
Awatar użytkownika
PawełB
Posty: 1612
Rejestracja: czwartek, 5 kwietnia 2007, 16:15
Specjalność: Rhopalocera
profil zainteresowan: Foto
Lokalizacja: Warszawa

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: PawełB »

Nadobnica alpejska częściej obserwowana od zgrzytnicy????? To chyba na tej zasadzie, że spotkania bielinka albo pawika na siedlisku się nie zapisuje……
rysiaty
Posty: 2016
Rejestracja: wtorek, 28 lutego 2012, 08:39
UTM: WT35
Lokalizacja: Zielona Góra

Re: Skąd wiadomo, czy gatunek jest rzadki w Polsce :)

Post autor: rysiaty »

ano rzadkie się chętniej notuje
ale skąd wiadomo, że rzadkie :rotfl:

plus łatwe gatunki też chętniej notuję (oznaczalne w terenie na pierwszy rzut oka - szybko się je notuje przy pomocy NaturList/iNaturalist) niż trudne (za którymi trzeba pochodzić dobrze obfotografować/odłowić/nagrać), stąd trudne gatunki i do tego pospolite (np. rodzaj Chorthippus w Orthoptera) mogą być niedoszacowane w takich zestawieniach

ale moim zdaniem to i tak jest bardziej miarodajne niż ekstrapolacja własnych (zawsze lokalnych) doświadczeń
ODPOWIEDZ
  • Podobne tematy
    Odpowiedzi
    Odsłony
    Ostatni post

Wróć do „PSZCZOŁY (Apiformes)”