Muchówka jak błonkówka [Temnostoma]

[trepik30]

Była w lesie łęgowym.Prosze o oznaczenie.

[alon]

Temnostoma meridionale

[trepik30]

Dziękuje za odpowiedz a czy mógłbym prosic o więcej informacji o tej muchówce .U mnie była nad Odrą w lesie łęgowym .Ciagle siadała na powalonym pniu.Ma jakąś polską nazwę?

[Jacek Kurzawa]

Ma jakąś polską nazwę?

W Polsce wszyscy mówią "Temnostoma". Jest ich kilka gatunków: api formis, vespi formis, bomby lans... ostatnio doszła meridionale (to świeży gatunek).
Nazwę tą łatwo się wymawia, łatwo też pamięta. W całej Europie wszyscy na nią mówią Temnostoma więc jest wygodnie i uniwersalnie. Teraz jeśli pojawi się polska nazwa to nie bardzo przysłuży się ona całej sprawie, bo wprowadzi zamieszanie. Raz, że będzie to kolejna nazwa, którą będzie trzeba umieć przyporządkować do akurat tego rodzaju (a nie np do Spilomyia, które są jeszcze zgrabniejsze, i w sumie podobne), dwa, że nie wiadomo będzie, ile osób zacznie się nią posługiwać, itd.

Podsumowując, wiele argumentów przemawia za tym, żeby zaadoptować tą nazwę do języka polskiego, tak jak Coca-Cola czy Samsung, w końcu to nazwa własna, która dla wszystkich na całym świecie jest jednakowo czytelna i zrozumiała.

Ale być może jest polska nazwa - ja takiej nie znam. Nie spotkałem, albo nie zapamiętałem.

[trepik30]

Dziękuję za odpowiedz a coś o jej typowym środowisku zycia.O pokarmie?Ta moja non stop siadała i odlatywała z powalonego okorowanego pnia.

[Jacek Kurzawa]

Jej larwa jest biała, krępa, cylindryczna, krótka, żyje w mokrym, przebutwiałym (ale twardym) drewnie, najczęściej brzóz, drążąc prostopadłe chodniki tak jak to robią ksylofagi np. kózkowate (w takim środowisku żyją Lepturinae). Rozwój jest kilkuletni.

[trepik30]

Dzięki bardzo za te informacje powalonych martwych drzew jest u mnie w łęgu dostatek.

[avidal]

A'propos polskiej nazwy. Jakiś czas temu w pewnym opracowaniu odnalazłem ją - to morsznica.

[trepik30]

He dzieki -Jacek Kurzawa nie bedzie zadowolony pisał ze to wprowadzi zamieszanie w nazewnictwie.A i jeszcze jedno pisał że to swiezy gatunek czyli co niedawno wydzielony z innego gatunku czy po prostu gatunek jest w ekspansji?

[Jacek Kurzawa]

Nie, no cieszę się - polska nazwa jest nawet dobrze brzmiąca i oddaje charakter gatunku, który rozwija się na murszejącym drewnie. Tak więc mamy Morsznicę vespiforme i morsznicę apiforme itd... jak ktoś się będzie chciał wysilić i wykazać, to może publikować pod nazwami morsznica osopodobna i morsznica pszczołopodobna. Ja sobie tego nie wyobrażam za bardzo, kto z kim miałby się komunikować takimi nazwami - nauczyciel z uczniami, tablica informacyjna z turystami czy wp.pl z nastolatkami... Chyba gdzieś na tych płaszczyznach....
Idąc dalej tym tokiem rozumowania dla Temnostoma bombylans wypadałoby uzyć - morsznica trzmielówkowata.. tylko, że ona nie cholery nie przypomina trzmiela. Dla morsznicy angustistriatum to już całkiem można coś wymyśleć... Można wziąć na warsztat całe Milesinae i uszyc nazwy dla rodzajów Criorrhina, Brachypalpus - w końcu są często łowione. To piszę oczywiście żartem, bo takie działanie uważam za niepotrzebne, ale są tacy, którzy lubią te polskie nazwy i może są tacy, którzy lubią takie nazwy wymyślać. Zatem - powodzenia!

[trepik30]

No dobrze a co z tym określeniem że to świeży gatunek?

[avidal]

Ludzie z UŁ użyli nazwy morsznica i podejrzewam, ze opierali się na jakichś wiarygodnych przesłankach.
Czy gatunek znajduje się w ekspansji? Nie wiem, powiedziałbym raczej, że po prostu ma się dobrze. W odpowiednich warunkach bywa liczny. Słyszałem o zawirowaniach w rodzaju Temnostoma, ale akurat T.meridionale one nie dotyczą.

[trepik30]

Po prostu Jacek Kurzawa użył określenia ,,świeży gatunek dlatego pytałem o ta ekspansje i zmiany w taksonomii w sensie dlaczego świeży.

[Jacek Kurzawa]

Dotyczą, niedawno ten gatunek nie był odróżniany od T.vespiforme. Teraz już wiadomo czym się różnią ale to nie koniec badań w obrębie tego rodzaju. Te "zawirowania" to efekt badań i kilku prac głównie Krivosheina, to są nowe dane i nowe informacje, zawirowań nie ma.

[trepik30]

No to dziękuję Panowie za wyczerpująca odpowiedż.

[avidal]

Dotyczą, niedawno ten gatunek nie był odróżniany od T.vespiforme.

Jak bardzo niedawno, Jacku?

[Jacek Kurzawa]

A zajrzyj do Checklisty zwierząt Polski

Gatunek opisany jest w 1962 a jego pełna nazwa brzmi:
Temnostoma (Temnostomoides) meridionale Krivosheina & Mamaev, 1962

Gatunek jest wymieniony przez Krivosheinę (2002). Po VanVeen 2004 Krivosheina w 2005 opisuje samca T.meridionale i podrodzaj Temnostomoides Krivosheina, 2005 i odtąd już ten gatunek jest widoczny wszędzie.

[avidal]

Zatem autonomiczny od 50 lat. Może to i niedawno.
Bardzo dziękuję za szczegóły.

[Jacek Kurzawa]

Ok, oj trochę nie tak. Na Checkliscie polskich Syrphidae (B.Soszyński) nie ma tego gatunku (pisze z głowy, nie sprawdzam, ale ponieważ z dr Soszynskim miałem i mam ciągły kontakt, to wiem, że do niedawna "były" tylko 3 gatunki Temnostom: apiforme, vespiforme i bombylans). Tymczasem jest ich dookoła znacznie więcej i te niby zawirowania dotyczą właśnie tego aspektu - brak podstawowej informacji. Jak sie okazało, mamy T.angustistriatum (w zeszłym roku wykonałem jeden telefon do Łukasz Mileczarka z informacją o możliwości wystepowania T.angustistriatum i znalazł ją szybko u siebie w zbiorze. To efekt doczytania.). Problematyczne są (jak dla mnie) w Polsce T.apiforme, ktore wykazują rozbieżności w wyglądzie i biotopie, ale o tym w literaturze nie ma nic. Po prostu ten rodzaj wymaga dalszych studiów i przede wszystkim lepszego poznania (nie)dostępnej literatury.

T.meridionale znany jest nam, w Polsce, od może 10 lat, wcześniej był traktowany jako T.vespiforme.
Larwy rozwijają się w buku i dębie, w odróżnieniu od T.vespiforme, która jest bardziej polifagiczna i wybiera również bardziej miekkie drewno (brzoza, olsza).
Wg cech kluczowych T.meridionale jest bliska T.apiforme jednak zewnętrznie bardzo przypomina T.vespiforme.

[avidal]

Ok, przyjąłem. Dziwne, że Boguś nie wspomniał o tym wszystkim ani razu, bo sporo rozmawialiśmy o rodzaju i w tym również o meridionale, a on ma w zwyczaju podawać tego typu ciekawostki.

[GrzegorzGG]

To piszę oczywiście żartem, bo takie działanie uważam za niepotrzebne, ale są tacy, którzy lubią te polskie nazwy i może są tacy, którzy lubią takie nazwy wymyślać. Zatem - powodzenia!

Mnie jakoś się tak skojarzyło, czytając powyższe, że w takich radosnych podrygach słowotwórczych można nieźle popuścić wodze fantazji. I tak na przykład idąc torem wolnych skojarzeń, rodzina Mordellidae przywodzi na myśl "w morde mu dali". A stąd już tylko krok to ciekawie brzmiących nazw.

Przyznam, że kiedyś zwracałem uwagę na to, co ma polską nazwę. Teraz jednak, gromadząc swój materiał fotograficzny w formie bazy, przestałem zaprzątać sobie głowę polskimi nazwami. Pisząc na forach obcojęzycznych i tak wracamy do łaciny.