Calosoma investigator (Illiger, 1798)

[Marek Hołowiński]

Calosoma auropunctata ?

Na początku lat 90tych spotkałem tego tęcznika w Lasach Sobiborskich. Do dziś nie miałem okazji spotkać drugiego. Tymczasem tej nocy bardzo intensywnie polował na ekranie w Orchówku UTM FC71. Ponieważ miałem wątpliwości czy to ten czy jeszcze coś innego, wziąłem żywego do domu. Zrobiłem fotkę, a jutro wróci w swoje strony. Do fotki lekko go uśpiłem.

[Wujek Adam [†]]

To niewątpliwie on, a sierpień jak najbardziej jest okresem jego aktywności (przynajmniej w naszym kraju).

Lat temu będzie już ze dwadzieścia z hakiem spotkałem go na Festiwalu Muzyki Rockowej w Jarocinie.
Festiwal ów przypadał zawsze na pierwsze dni sierpnia, i wtedy właśnie, tam właśnie trafiłem na 2 exx.: jeden wlazł do namiotu, a drugi biegał po polu namiotowym, na potrzeby którego adaptowano rżysko-ściernisko.

A potem, 08. VIII. 2004 r., w spotkałem jego aktywne i bardzo żarłoczne larwy - tym razem pod Zakroczymiem, w podobnym biotopie.

Zarówno imagines jak i larwy wykazywały dzienną aktywność przy słonecznej pogodzie.
Ciekawostka, że ten zwierz przyleciał do ekranu!
Choć czy taka znów ciekawostka? Pokrewny gatunek polował nocami przy lampach w Armenii.

[M. Stachowiak]

To niewątpliwie on

Oj, nie jestem przekonany . Spójrz na proste golenie środkowych i tylnych nóg. Jeżeli to to, o czym myślę, to by była duża sensacja.

[Marek Hołowiński]

Właśnie te golenie mnie zaciekawiły no i pokrywy ma trochę jakby krótsze, proporcjami bardziej przypomina C inquisitor. Dlatego go wziąłem i mam nadal w domu.

[Marek Hołowiński]

Załączam fotkę obu okazów. Ten po prawej (na szpilce) to Calosoma auropunctata.
Tu widać sporo różnic - ogólny pokrój, nogi, odcień i punktowanie...

[Jacek Kurzawa]

Calosoma (Charmosta) investigator (Illiger, 1798)

Porównując swoje okazy tych dwóch gatunków widzę różnice:
- w rzeźbie pokryw, ktora u C.investigator jest bardziej gruzełkowana, bardziej połyskliwa
- Przedplecze jest bardziej trójkątne u C.investigator
- golenie tylnych nóg bardziej owłosione.
- mniejszy, bardziej pekaty, pokrywy mniej równoległoboczne.

No Marek, gratulacje

[Jurek Szypuła]

[M. Stachowiak]

Tak, to jest Calosoma investigator . Brawo! Swego czasu O. Aleksandrowicz pisał o ekspansji tego gatunku na Białorusi. Widać, dotarł on już do Polski, skąd wcześniej wprawdzie był wykazywany, ale informacje te budziły wątpliwości.

[Wujek Adam [†]]

Hm, przydałoby się baczniej przyjrzeć temu okazowi!

Pomijając fakt, że charakterystyczne wygięcie goleni środkowych i tylnych odnóży jest właściwe samcom C. auropunctatum (a tu mamy do czynienia z samiczką) trzeba by uważnie spojrzeć na wszelkie cechy determinacyjne, a także zastanowić się nad biotopem i fenologiczną porą występowania obu gatunków.

Moim skromnym zdaniem okaz powinien trafić do Mietka. Wtedy ostatecznie okaże się z czym tu mamy do czynienia.

[M. Stachowiak]

Samice C. auropunctatum także mają wygięte golenie nóg środkowych, ale nieco mniej niż samce. Oczywiście okaz bardzo chętnie obejrzę .

[M. Stachowiak]

W uzupełnieniu poprzedniego postu — dobrymi cechami różniącymi Calosoma auropunctatum od C. investigator są chetopory przed tylnymi narożami przedplecza (u C. auropunctatum są, a u C. investigator ich brak) i chetopory na krętarzach nóg tylnych (u C. auropunctatum zwykle ich brak, a u C. investigator występują).

[J. Tatur-Dytkowski]

Obejrzenie okazu powinno rozwiać wszelkie wątpliwości. Mimo wszystko na pierwszy rzut oka... brawo Marku

[Rafał Celadyn]

Gratki Marku!

[Marek Hołowiński]

no cóż, dzięki za gratulacje.
To jednak był przypadek. Chrząszcz polował na moim ekranie, a ja po prostu biorę do domu nie tylko motyle ale i inne owady co do których mam wątpliwości. Tym razem myślałem raczej o dymorfizmie. Wykazanie tego gatunku, bardzo mnie motywuje, ale przecież tutaj na pewno to nie ostatni rarytas.
- a odnośnie przekazania okazu, mogę go co najwyżej wypożyczyć. Póki co niech cieszy moje oko, a kiedyś i tak trafi z całym zbiorem do jakiegoś muzeum.

[M. Stachowiak]

Nie, tu nie chodzi o przekazanie okazu, ale sprawdzenie poprawności oznaczenia. Jeżeli jednak poprawność oznaczenia potwierdzisz weryfikując ją na podstawie wcześniej podanych cech (chetotaksja przedplecza i krętarzy nóg tylnych), to mój udział będzie zbędny .
Pozdrawiam serdecznie
Mietek

PS
Powiadom na forum o wyniku oznaczenia

[Wujek Adam [†]]

Wydaje mi się, że sprawa determinacji (bo w końcu chodzi o nie byle jaki gatunek!) jest na tyle istotna, że okaz dowodowy powinien trafić w ręce renomowanego specjalisty - w tym przypadku Mietka - coby sprawę rozstrzygnąć raz, a dobrze!
Kwestią oboczną jest w czyim zbiorze ów okaz finalnie pozostanie, i jestem przekonany, że Panowie w tej materii się porozumieją. Natenczas jednak najistotniejsze jest bezsporne ustalenie z czym mamy do czynienia? I tym powinniśmy się zająć najpierw, resztę odkładając na później.

Ze swojej strony dodam, że mam pewne wątpliwości i że wstrzymuję się z gratulacjami.
Niemniej, jak to w entomologii bywa, wszystko jest możliwe!

[M. Stachowiak]

Ale akurat tu jest sprawa bardzo prosta . Wystarczy, że Marek sprawdzi chetotaksję przedplecza i trochanterów nóg tylnych, a będzie miał pewność oznaczenia. Mój udział w tym działaniu nie jest niezbędny

[M. Stachowiak]

Dzięki uprzejmości Marka miałem możliwość zweryfikowania poprawności oznaczenia tego okazu i jednoznacznie stwierdzam, że jest to Calosoma investigator. Jeszcze raz przekazuję moje szczere gratulacje!

[Marek Hołowiński]

Dzięki uprzejmości Marka miałem możliwość zweryfikowania poprawności oznaczenia tego okazu i jednoznacznie stwierdzam, że jest to Calosoma investigator. Jeszcze raz przekazuję moje szczere gratulacje!

Wielkie dzięki za zweryfikowanie oznaczenia,

[Wujek Adam [†]]

W takim razie porzucam swój sceptycyzm, nie marudzę i przyłączam się do gratulacji!
Od teraz trzeba będzie pilniej przyglądać się krajowym tęcznikom.

[Marek Hołowiński]

Licząc chyba na cud wczoraj znów postawiłem ekran na tym samym stanowisku, kilkadziesiąt metrów od poprzedniego miejsca. Niestety cud się nie zdarzył. Były potrzebne mi motyle z Coleophoriidae i inne, ale drugi okaz tęcznika nie pojawił się w zasięgu mojego wzroku.

[Rafał Celadyn]

Licząc chyba na cud

...cudów nie ma Marku,jesteś w terenie ,szukasz-znajdziesz(sam wiesz ),jak bardzo ci zależy na drugim okazie ,to berberówka ,albo otrzepywanie gałęzi(?) z parasolem, powinny rozwiązać ten problem,jak to mówi Jacek jest jeden ,musi ich być więcej...
Powodzenia!

Pozdrawiam
Rafał

[M. Stachowiak]

Otrzepywanie gałęzi raczej nie da pozytywnych wyników, bowiem z tego co dotąd wiadomo o zwyczajach tego chrząszcza, biega on po powierzchni ziemi. Podobnie jak C. auropunctatum preferuje środowiska otwarte i półotwarte (w sensie braku lub obecności drzew i zakrzaczeń), suche. Na Białorusi jego aktywność przypada na miesiące czerwiec - sierpień, zatem jest jeszcze szansa na znalezienie następnych okazów .

[Rafał Celadyn]

...stąd ten znak zapytania ,nie znam biologii gatunku,ale pamiętam jak polowałem na D.fossor dla chłopaków to kombinowałem na różne sposoby (min .wino komandos zostawione przez drwali w berberówce ,przerzucanie pni etc.etc.)a najczęściej spotykałem je na ścieżce, jak sobie spacerowały....
Pozdrawiam
Rafał

[Jurek Szypuła]

Pamiętam nocne bombardowanie szyb na stacji benzynowej przez tęczniki w Turcji przy granicy z Syrią.
Wystarczyło oderwać się od szklaneczki czaju i wyjść na parę minut żeby zapełnić zatruwaczkę

[Marek Hołowiński]

Nie mam czasu na szukanie, aby znaleźć koniecznie jeszcze jeden okaz. Muszę koncentrować się na innych zadaniach (grupa Coleophora directella), po za tym łowię przede wszystkim motyle. Niemniej gdyby się trafił tęcznik chciałbym go przekazać...

[Bartek Pacuk]

No proszę - chwilę mnie nie było, a tu takie rzeczy się dzieją... Marku - przyłączam się do gratulacji
A swoją drogą, patrząc na zasięg podany w publikacji prof. Aleksandrowicza, to warto by się też zacząć rozglądać za Calosoma denticolle...

[Marek Hołowiński]

No proszę - chwilę mnie nie było, a tu takie rzeczy się dzieją... Marku - przyłączam się do gratulacji
A swoją drogą, patrząc na zasięg podany w publikacji prof. Aleksandrowicza, to warto by się też zacząć rozglądać za Calosoma denticolle...

Dziękuję, no cóż przypadek. Miałem szczęście że akurat pojawił się na moim ekranie.

[K. Woszczyk]

C. auropunctatum ? czy C. investigator? W okolicach Skierniewic, na polach uprawnych, praktycznie co tydzień odławia się po kilka sztuk do pułapek. muszę wszystkie okazy dokładnie obejrzeć...

[M. Stachowiak]

To jest Calosoma auropunctatum. Najłatwiej odróżnić ten gatunek od C. investigator po goleniach nóg środkowych i tylnych — u C. auropunctatum są łukowato wygięte (u samców bardziej niż u samic), a u C. investigator niemal proste. Inne cechy (chetotaksja przedplecza i metatrochanterów) podałem we wcześniejszych postach. Oczywiście cech różniących jest więcej, ale te, które wymieniłem pozwolą na bezbłędną identyfikację obu gatunków.

[K. Woszczyk]

Dziękuję za odpowiedź. pozdrawiam

[Jacek Kalisiak]

Calosoma auropunctatum widzę po raz pierwszy i cieszy, że jest na mojej działce w Romanowie. Proszę o potwierdzenie i kilka słów komentarza o występowaniu pozostałych gatunków rodzaju Calosoma w Polsce. Poza C.inquisitor, występującą czasami masowo, innych gatunków dotąd nie spotkałem w Polsce, a uwagi u Burakowskiego były bardzo skromne.

[Marek Hołowiński]

No i po kilku latach prawie w tym samym miejscu pojawił się znów przy ekranie,