Polskie Forum Entomologiczne

Świtezianka dziewica - Calopteryx virgo  to kolejna galeria, która w sposób istotny powiększyła się o kolejne zdjęcia.

Link do strony: Ważki nasza pasja.com.pl/Świtezianka dziewica - calopteryx virgo

Wobec par samotne samce są dość agresywne i w locie, i podczas gdy para przysiądzie, a nie jest połączona jeszcze w "serduszko".
Na załączonym zdjęciu tandem świtezianki dziewicy (Calopteryx virgo) został "zaatakowany" przez drugiego samca. Próbuje on "odbić samicę" ale jego działanie spowodowało, że tandem się rozpadł, a samica uciekła obu samcom i rozpoczęła samotnie składać jaja.
Takich dość agresywnych samców można spotkać wiele, ale w proporcji do całości populacji są to przypadki dość rzadkie. Nie zdziwiłoby mnie, kiedy atakujący samiec przy nadarzającej się sposobności podpiąłby samicę C. splendens i kopulował z nią.
Zdjęcie wykonane 2017-07-20 w Zaborskim PK.

1. Ogólnie przyjęło się uważać, że Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) występuje nad wodami stojącymi. Nie jest to do końca prawdą.
Wczesną wiosną 2019 został oczyszczony z roślinności rowek odprowadzający wodę ze źródliska, przebiegający przez łąkę we wschodniej części jeziora Kosobudno. Długość wszystkich połączonych rowków na tej łące to prawie 700 metrów.
W pierwszej dekadzie czerwca 2019 miałem możliwość obserwowania kilkunastu par ważki płaskobrzuchej w trakcie rozrodu, składania jaj na prawie całej długości płynącej wody. Nie było ich w pierwszym odcinku 5-6 metrów gdyż powierzchnia była pokryta warstwą rzęsy.
Było to miejsce gdzie rozrodem zajęte były pary łunicy czerwonej, tężnicy wytwornej, łątki dzieweczki i ważki rudej.
Bez względu na to, czy woda jest stojąca, czy ma określony nurt ważkę płaskobrzuchą przyciąga czyste, piaszczyste dno, brak roślin wodnych oraz czysta woda.

2. W roku 2018 gdy ważka płaskobrzucha przeobrażała się, a następnie rozmnażała nad żwirownią w Ostrowitku zbiornik był dość płytki, niezarośnięty o piaszczystym dnie.
Latem 2018 zaczął zarastać. Wiosną 2019 miejsca te były już po części zarośnięte, ale w tych miejscach ważka płaskobrzucha się przeobrażała. Po 2-3 dniach wszystkie osobniki zniknęły. W 2019 nie obserwowaliśmy rozrodu ważki płaskobrzuchej nad tą żwirownią.

Fot. 1 przedstawia wypływ wody źródliskowej do rowka 2019-06-13 Męcikał.
Fot. 2 Łunica czerwona (Pyrrhosoma nymphula) - tandem w trakcie składania jaj w początkowym odcinku rowka -2019-06-07.
Fot. 3 Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) - jeden z kilkunastu terytorialnych samców nad rowkiem z płynącą wodą ze źródliska we wschodniej części jeziora Kosobudno 2019-06-07.
Fot. 4 Żwirownia Ostrowitko 2018-04-22 - dzień pierwszych przeobrażeń ważki płaskobrzuchej.
Fot. 5 2019-05-06 Ważka płaskobrzucha (Libellula depressa) - teneralna samica i roślinność.

Świtezianka błyszcząca - Calopteryx splendens na dziś to ostatnia (62) galeria, która w sposób istotny powiększyła się o kolejne zdjęcia i spostrzeżenia z rozrodu. Są tam również filmy. Na podstawie jednego z nich "Ponaglanie" można z dużym prawdopodobieństwem określić zachowanie pary, jako pewien rodzaj komunikacji pomiędzy samcem a samicą.
Miejscem występowania tego gatunku są cieki wodne z mniej lub bardziej wartkim nurtem o czystej wodzie, z roślinnością brzegową.
Siedlisko świtezianki błyszczącej jest często siedliskiem świtezianki dziewicy. Samce po stoczeniu niezliczonych potyczek najchętniej przebywają na wystających z wody liściach roślin. Pośród wszystkich gatunków ważek rytuał godowy tej ważki jest najbardziej rozbudowany i bogaty - zaloty. Jeśli inna samica wleci na terytorium samca, to traci on zainteresowanie samicami składającymi jaja i zaczyna zabiegać o nową samicę. Dlatego od czasu do czasu można obserwować dwie lub więcej samic składających jaja na terytorium jednego samca. Są to bardzo wdzięczne ważki do prowadzenia długich obserwacji.

Link do strony: Ważki nasza pasja.com.pl/Świtezianka błyszcząca - C. splendens

Fot. 1 2018-07-23 Świtezianka błyszcząca (Calopteryx splendens) - samiec pożera jętkę, która dopiero się przeobraziła. Był najszybszy z 6 osobników, które wystartowały do wznoszącej się z nad wody jętki.

Powstała nowa galeria Ważki uszkodzone i zdeformowane.
Zawiera ponad 120 zdjęć przedstawiających różne gatunki ważek uszkodzonych w różnym stopniu od przeobrażenia do starości.

Adres galerii to: Ważki nasza pasja.com.pl/Ważki uszkodzone i zdeformowane.
Na załączonym poniżej zdjęciu samiec szablaka krwistego (Sympetrum sanguineum) ze zniekształconymi segmentami 1-3 odwłoka.

Powstała nowa galeria Jak giną ważki? gdzie na zaprezentowanych zdjęciach przedstawiłem obserwowane przez nas przypadki od 2007 do 2019 roku.

Adres galerii to: Ważki nasza pasja.com.pl/Jak giną ważki?

Na załączonych zdjęciach:
1. Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samiec z oddzieloną od tułowia głową przebywający na lobelii - jezioro Moczadło. Głowa odcięta, część tułowia wygryziona. 2017-07-07
2. Ważka czteroplama (Libellula quadrimaculata) - samiec pozbawiony głowy. Niecodziennie widuje się ważki w ten sposób pozbawione życia. 2018-06-05 żwirownia Ostrowitko

Powstała nowa galeria Nomadka żółtawa - Pantala flavescens

P. flavescens jest ważką sporadycznie zalatującą do Polski. Tym bardziej cieszy nas fakt, że mieliśmy okazję spotkać i udokumentować drugie pokolenie. Jezioro Rakutowskie jest obecnie najdalej na północ wysuniętym w całej Palearktyce miejscem, gdzie jest dowód skutecznego rozrodu gatunku. (P. Buczyński)


Adres galerii to: https://wazki-nasza-pasja.com.pl/Nomadka żółtawa - Pantala flavescens

Na załączonych zdjęciu: Nomadka żółtawa (Pantala flavescens) - trzeci juwenilny samiec spotkany na jeziorze Rakutowskim 2020-08-12.

Zdrowych, spokojnych Świąt!

Link: Ważki - odmienne zachowania rozrodcze.
To nowa strona poświęcona różnym zachowaniom rozrodczym gdzie: "...przedstawiamy wyniki naszych obserwacji z ostatnich 11 lat dotyczących zachowań rozrodczych ważek odmiennych od tych, w wyniku, których powstanie nowe pokolenie. Najczęściej są to pary różnych gatunków w obrębie tej samej rodziny, a także zachowania rozrodcze inicjowane przez samce wobec samicy z innej rodziny. Są to również zachowania rozrodcze mające doprowadzić do kopulacji pomiędzy samcami, a także przyłączenie się do kopulującej pary lub połączonego wcześniej tandemu poprzez pochwycenie samca."...

Na załączonym zdjęciu samca w kopulującej parze L. albifrons pochwycił samiec L. pectoralis.

Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus)
Narządy rozrodcze samicy w ujęciu bocznym - płytka subgenitalna może sprawiać wrażenie pokładełka, ale tak nie jest. (Zdjęcie 1)
Samice gadziogłówek pospolitych nie dysponują pokładełkiem, a tym samym nie mogą składać jaj w rośliny. W ujęciu od spodu odwłoka (zdjęcie 2) widać, że płytka subgenitalna (vulvar scale - ang.) składa się z dwóch elementów. Jest inaczej zbudowana niż np. u samic szablaków.
Składanie jaj przez samice gadziogłówki pospolitej w fazie wydalania ich odbywa się podobnie jak u przenieli dwuplamej. Przysiadają na roślinie rosnącej w wodzie. Unoszą odwłok do góry i jednocześnie podginają  w dół jego końcówkę. W tej pozycji wydalają jaja. W końcowej fazie wydalania poniżej płytki subgenitalnej "wgłębienie" wypełnia się sporym pakietem jaj.
Samce pozostawiają  samice w takiej pozycji w spokoju, nie próbują ich pochwycić.
Pakiet jaj większy niż ziarnko grochu pozostawiają w wodzie uderzając dwukrotnie końcówką odwłoka o powierzchnię. (Zdjęcie 3) To wystarcza, aby jaja znalazły się w wodzie. Z własnych obserwacji wynika, że samice składają jaja w miejscach o żwirowym dnie, gdzie nie występuje roślinność, z reguły w środkowej części nurtu.
Więcej zdjęć na stronie: Gadziogłówka pospolita (Gomphus vulgatissimus)