Sympecma paedisca - jak to z nią jest?

[Piotr M.]

Dyskusja została wydzielona z wątku "Nowości na odonata.pl" i dotyczy artykułu o Sympecma paedisca.

Brachytron


Ciekawe. U mnie ten gatunek na stanowiskach bez otwartych luster wody (zbyt gęstą roślinnością na całej powierzchni) się nie rozwija. Stanowisko nr 4 - właśnie takich miejsc (w sensie rozwoju) u mnie unika, a stan roślinności też nie wskazuje na obecność otwartego lustra wody w sezonie - i w mojej opinii obserwowane były osobniki zaleciałe, szczególnie, że są w pobliżu zbiorniki. Nr 5 - tu mogły być pokaźniejsze otwarte lustra wiosną, ale czy przypadkiem tu też w sąsiedztwie nie ma jakiegoś zbiornika? Jeśli trzeba, mogę podesłać ze dwa biotopy nietorfowiskowe - jeden przykład z małego zbiornika i jeden z płytkiej wody okresowej.

"na wiosnę przystępują do rozrodu i składania jaj (koniec maja/początek czerwca)."

Koniec kwietnia.

[Leszek Matacz]

W bezpośredniej bliskości 4 występują co prawda wody powierzchniowe: strumień oraz rowy melioracyjne, a także nowopowstały staw. W latach 90-tych i wcześniej w tym miejscu istniało wiosenne rozlewisko o pow. ok. 1 ha. W ostatnim czasie, przy znacznym deficycie wody owo rozlewisko nie osiąga takich rozmiarów i pojawia się tylko w latach o wybitnie dużych opadach (2010). Porasta je szuwar trzcinowy.
Zresztą jednorazowa obserwacja 1 osobnika straszki, pomimo kilkukrotnych kontroli może potwierdzać Twoją tezę.

W 5 z kolei również osobnik zaleciały - tam nie ma żadnych możliwości rozwoju. Najbliższy zbiornik wodny, nie licząc kanałów melioracyjnych, znajduje się o kilometr dalej. Te doły to miejsca nielegalnego poboru żwiru, bez wysięku wody podskórnej, nie stagnuje tam również opadówka. Tam również s. paedisca widziałem tylko raz.

LM

[Piotr M.]

Gafa z mojej strony- rzecz jasna chodzi o stanowiska ze zdjęć 5 i 6. Ja proponuje wskazać w opisach - gdzie był pewny rozwój, i gdzie nie został on stwierdzony. W przypadku straszek bardzo łatwo bowiem trafić na osobniki w nieodpowiednich do rozwoju biotopach - zwłaszcza, że stadium dominującym czasowo jest imago i mało tego - może ono przebywać przy wodzie czy na torfowisku w innych celach niż rozród (wiosną też).

[Anna R]

Witam wszystkich forumowiczów!
W związku z naszą wzmożoną aktywnością (moją i Jacka) związaną z upiększaniem strony odonata.pl nasilają się również dyskusje na forum. Bardzo nas to cieszy, szczególnie, że 1) pojawiają się komentarze i propozycje poprawek 2) pojawiają się nowe i cenne informacje odnośnie ważek na "naszym terenie".
Teraz mogę się również odnieść do kilku spraw:
1) do komentarzy o S paedisca: Na zdjęciach nr 5 i 6 nie są to miejsca rozwoju gatunku (siedliska larw), natomiast są to miejsca, w których jak najbardziej można spotkać osobniki dorosłe. Siedlisko to nie tylko woda, ale również miejsca do polowania, odpoczynku i migracji imagines. Staram się krótko, ale treściwie i klarownie opisywać wszystkie gatunki - takie dyskusje mi w tym jak najbardziej pomagają: poprawię podpisy pod zdjęciami, by nie prowadziły do błędnych skojarzeń.

2) Piotrek: ciekawi mnie Twoja propozycja terminu obserwacji rozrodczych i składania jaj przez S paedisca, naprawdę obserwowałeś tak wcześnie rozród składanie jaj?

3) Na swoją prezentację czeka jeszcze kilka gatunków (patrz odonata.pl w dziale ochrona). Zbieramy zdjęcia osobników dorosłych i ich biotopów, więc jeśli ktoś takowe posiada i zgadza się na ich publikację na stronie, to proszę przesyłać na an.rychla@gmail.com (rozmiar do 1 MB na zdjęcie)

[Piotr M.]

Od zasobności na danym terenie siedlisk rozwoju a także ich stanu zachowania - uzależniony jest stan zachowania gatunku (przy oczywiście odpowiednich innych warunkach np. klimatycznych itd). Dlatego istotne jest opisanie oraz pokazanie jak wygląda właśnie siedlisko rozwoju i skupienie się przede wszystkim na nim. Jednocześnie nie mieszanie jednego z drugim (siedlisk rozwojowych i miejsc pobytu imagines) - w sytuacji gdy gatunek z natury szybko odlatuje od miejsca rozwoju (a takich mamy większość).

"Fragment mokradła, w którym obserwowano osobniki dorosłe oraz juwenilne S. paedisca. Biotop płytki, z widocznymi śladami wahania poziomu wód, zdominowany przez trzęślicę modrą (Molinia caerulea) i sity (gmina Milicz, woj. dolnośląskie). Fot. Leszek Matacz."

Jest pisane, że jest płytko, są wahania poziomu wody, jest trzęślica, są sity.

W dziale Bio/Eko czytamy: "Rozwija się przede wszystkim w płytkich strefach często zasilanych wodami podskórnymi lub gruntowymi, o znacznych wahaniach poziomu wody, oraz posiadających dobrze rozwiniętą strefę szuwarów. W wielu siedliskach woda stagnuje tylko w sezonie wegetacyjnym (najczęściej w kwietniu - sierpniu), a w pozostałych miesiącach siedliska mogą wysychać."

Więc - dla mnie taki opis stanowiska (6) jasno sugeruje, że to jest miejsce rozwoju.

Natomiast jeśli chodzi o okres rozrodu - jak najbardziej koniec kwietnia jest optymalny. Prawdopodobnie w cieplejszych rejonach Polski czy w latach, gdzie wiosna zaczyna się wcześnie i jest ciepła - zaczynają jeszcze wcześniej. A czy informacja o końcu maja/początku czerwca - pochodzi z polskiej literatury ?

[Anna R]

Odnośnie biotopu 6 istnieje pewna rozbieżność: Leszek przysłał mi z tego miejsca jeszcze młodego osobnika, a więc to jednak wskazuje, że w pobliżu larwy są. Na pewno nie siedzą w tych mulistych zagłębieniach, bo to nie jest ich typowe siedlisko. Na zdjęciu jest tylko fragment terenu: jak już pisał Leszek zachodzi tam nielegalne wydobycie żwiru, więc zagłębienia przez to powstałe (szczególnie te starsze) mogą również służyć paedisce do rozwoju. Teraz gdybam, bo nie znam terenu, opieram się na zdjęciach.

Piotr, jeśli chcesz, żeby zostało zamieszczone zdjęcie z biotopem, na którym stwierdziłeś rozwój, to je mi prześlij. A ja uzupełnię.

Kwestia terminu rozrodu: ja u siebie (ale też we wschodnich Niemczech) nigdy przenigdy nie widziałam zachowań rozrodczych ani u fusca ani u nielicznie widzianej paedisca wcześniej jak w maju (choć na niektórych biotopach bywałam regularnie w kwietniu).

[Jakub Liberski †]

Cześć Aniu

Kwestia terminu rozrodu: ja u siebie (ale też we wschodnich Niemczech) nigdy przenigdy nie widziałam zachowań rozrodczych ani u fusca ani u nielicznie widzianej paedisca wcześniej jak w maju (choć na niektórych biotopach bywałam regularnie w kwietniu).

Również za Piotrem powtórzę, że składanie jaj obserwowałem w kwietniu (dotyczy fusca, bo z paedisca miałem tylko jedno spotkanie )
Takie sobie dokumenciki:

[Piotr M.]

OK, wyśle dwa przykłady o których wspomniałem, jak również dośle swój materiał o innych gatunkach. Nie wiem z czego wynika ta rozbieżność odnośnie fenologii. Z pewnością nie tylko ja obserwowałem rozród w kwietniu. Pierwszy lepszy przykład z forum - viewtopic.php?f=62&t=17041 Tutaj Jakub Liberski pokazuje (już mniejsza o to, że S. fusca, mają podobną fenologie) - tandem podczas składania jaj 3-ciego kwietnia.


Edit - Jakubie, znalazłem twoje jeszcze wcześniejsze

[Jakub Liberski †]

O
Nawet Piotr znalazł moją wcześniejszą obserwację
Edit: Piotr, właśnie widzę

[Anna R]

No i pięknie, więc termin rozrodu dla paedisca mamy ustalony na kwiecień.
Dzięki chłopaki za info. Właśnie na coś takiego liczę przy następnych gatunkach. Im więcej takich danych, tym lepszy obraz dla Polski. Nie przeglądałam forum pod tym kątem.

[Piotr M.]

No właśnie, tylko te dane dla Polski muszą być porządne. A siedlisko rozwoju to coś bardzo ważnego. Jego opis - jest sensowny na podstawie pewniaków, w przeciwnym razie, jak się za dużo materiałów opiera na dorosłych imagines - misz-masz trudny do ogarnięcia powstaje. Mieszanina rzeczy pewnych i niepewnych - gdzie wśród tych drugich są błędy, a w przypadku wielu gatunków o takie błędy wbrew pozorom bardzo łatwo. Ot choćby taka C. aenea wcale nie zasiedla wszystkiego jak leci, A. cyanea tylko w niewielkim procencie zasiedlanego spektrum wód tworzy rzeczywiście duże populacje. Istotne to będzie przy pisaniu monografii, w całości na polskich danych. Teraz jest ich raczej deficyt, szczególnie tych, które dotyczą pospoliciuchów - bo niemal każdy skupia się na rarytasach (ja też) i chyba dobrze będzie jak się tego oduczę