Polskie Forum Entomologiczne

Jesień. Jeszcze ważki latają, ale nic nowego już się niestety nie pojawi. Zaczynamy więc sprawozdania z obserwacji ważek w miastach. Dziś opracowane przez Krzysztofa Przondziono spostrzeżenia znad Stawów Mikulczyckich — https://wazki.pl/zabrze_stawy_mikulczyckie.html w Zabrzu — https://wazki.pl/zabrze.html.

Obserwacje ważek w 2021 roku opisuje Paweł Kobyłecki na łamach Tomu 17 czasopisma Odonatrix - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_17.html, w notatce „Nowe materiały do znajomości ważek (Odonata) Podlasia” - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_17_8.pdf.

Dziś opracowane przez Krzysztofa Przondziono obserwacje znad Stawu Anaszacht — https://wazki.pl/zabrze_anaszacht.html w Zabrzu — https://wazki.pl/zabrze.html.

Już grudzień, czyli pora na podarowanie Państwu kalendarza na 2022 rok - https://wazki.pl/aktualizacje/WAZKI_kalendarz_2022.pdf. Autorami zdjęć zamieszczonych w kalendarzu są: Janusz Ratajczak oraz Krzysztof Lewandowski, Grzegorz Tończyk i Maria Wiszniowska, którym bardzo za nie dziękuję.

Kolejne opracowanie obserwacji prowadzonych przez Krzysztofa Przondziono w Zabrzu — https://wazki.pl/zabrze.html. Tym razem nad Stawem Sikora — https://wazki.pl/zabrze_sikora.html, położonym w dolinie rzeki Bytomki w miejscu, gdzie przekracza ona granicę Zabrza i wpływa do Rudy Śląskiej.

Dziś, na rozpoczęcie roku, opracowane przez Krzysztofa Przondziono obserwacje znad Stawu Szkopka — https://wazki.pl/ruda_slaska_szkopka.html w Rudzie Śląskiej — https://wazki.pl/ruda_slaska.html. I do tego życzenia, oby ten rok był lepszy od poprzednich.

Na stronie czasopisma Odonatrix = https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_0_numery.html mamy kolejny już Tom 18 - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html, a w nim pracę BUCZYŃSKI P., TOŃCZYK G. 2022. Polskie i dotyczące Polski prace odonatologiczne. 20. Rok 2021 z uzupełnieniem za lata 2019-2020.
Poza tym na stronie Sekcji Odonatologicznej odonata.pl w zakładce Literatura mamy Piśmiennictwo odonatologiczne: wykaz prac polskich i/lub na temat Polski (stan na 31.12.2021 r.).

Tym razem odwiedzimy Gdynię - https://wazki.pl/gdynia.html, a tam użytek ekologiczny „Jezioro Kackie” - https://wazki.pl/gdynia_kack.html użytek ekologiczny w dzielnicy Wielki Kack, opracowanie zrobił Peter Senn.

Dziś spotkamy się w Parku Śląskim w Chorzowie — https://wazki.pl/chorzow.html, gdzie odwiedzimy staw koło restauracji Łania — https://wazki.pl/chorzow_lania.html znajdującej się w centralnej części parku niedaleko Planetarium. Opracowanie przygotował Krzysztof Przondziono.

Kolejne spotkanie w Gdyni — https://wazki.pl/gdynia.html, tam również kolejna wycieczka na Dąbrowę, gdzie nad dwoma zbiornikami i rowem przy ulicy Truskawkowej — https://wazki.pl/gdynia_dabrowa_zbiorniki.html ważki obserwował Peter Senn. A przy okazji na stanowiskach w Gdyni-Chwarzno — https://wazki.pl/gdynia_chwarzno.html uzupełnienie obserwacji z 2021 r. tego samego autora.

Na północno-zachodnim skraju Gdańska — https://wazki.pl/gdansk.html — znajduje się dzielnica Osowa — https://wazki.pl/gdansk_osowa.html, a tam cztery niewielkie zbiorniki, nad którymi obserwacje prowadził Peter Senn.

Na południowym skraju Gdyni — https://wazki.pl/gdynia.html, na brzegu Zatoki Gdańskiej, znajduje się dzielnica Orłowo — https://wazki.pl/gdynia_orlowo.html, z pięknym wybrzeżem klifowym. Peter Senn obserwował tam ważki, ale nie nad klifem, tylko nad potokami Sweliną i Kolibkowskim oraz nad znajdującymi się tam stawami.

W Gdańsku — https://wazki.pl/gdansk.html, niedaleko na południe od omawianych już wcześniej zbiorników na Osowej, płynie niewielka rzeczka Strzelenka — https://wazki.pl/gdansk_strzelenka.html, a w jej zlewni znajdują się zbiorniki, nad którymi obserwacje prowadził Peter Senn.

Kolejny potok w Gdańsku — https://wazki.pl/gdansk.html, tym razem Potok Strzyża — https://wazki.pl/gdansk_potok_strzyza.html i 11 zbiorników w jego zlewni, nad którymi obserwacje ważek prowadził Peter Senn.

W 2021 roku Peter Senn penetrował w Gdańsku — https://wazki.pl/gdansk.html znajdującą się w północnej części miasta zlewnię Potoku Oliwskiego — https://wazki.pl/gdansk_potok_oliwski.html, opisał obraz całej zlewni wraz z dwunastoma zbiornikami retencyjnymi obserwując tam 14 gatunków ważek.

W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html, właśnie ukazało się sprawozdanie naukowe z XVII Sympozjum Sekcji Odonatologicznej PTEnt, które odbyło się w roku 2021 w Bornem Sulinowie — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_2.pdf.

Na stronie poświęconej szablakowi przepasanemu Sympetrum pedemontanum - https://wazki.pl/wazki_sympetrum_pedemontanum.html możemy obejrzeć pięć pięknych zdjęć autorstwa Ewy Rauner-Bułczyńskiej z Puław. Bardzo za nie autorce dziękuję.

Ładnie widać ten gatunek w iNaturalist. Chronologicznie można je podejrzeć ciągnąć windę w dół:
https://www.inaturalist.org/observation ... iew=&page=

Na samym dole jest bardzo ciekawa obserwacja Marka z powiatu opoczyńskiego z 2015 r. https://www.inaturalist.org/observations/38368943

To ostatni raport z obserwacji ważek występujących na obszarach dużych miast — https://wazki.pl/miasta.html. Jest to opis obserwacji prowadzonych na Strumieniu Brzustowskim — https://wazki.pl/radom_strumien_brzustowski.html w Radomiu — https://wazki.pl/radom.html przygotowany przez Marka Miłkowskiego.

W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html, możemy zapoznać się z nowym artykułem Krystiana A. Ołdaka — Ważki (Odonata) stawów retencyjnych przy obwodnicy autostradowej Mińska Mazowieckiego (Polska środkowo-wschodnia) — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_3.pdf.

Czasami zdarza się tak, że gdy oglądamy własne stare zdjęcia, natykamy się na niby zwyczajną fotkę, a po przyjrzeniu się bliżej nie wydaje się ona już taka zwyczajna. Tak właśnie przydarzyło się Markowi Miłkowskiemu. Zrobił zdjęcie samicy zalotki większej Leucorrhinia pectoralis i po prawie pięciu latach odkrył, że nie tylko ma ona nierozprostowane podczas przeobrażenia prawe przednie skrzydło, ale właśnie jest w trakcie wypróżniania, co świadczy o tym, że ważka ta musiała coś jeść, a więc nie tylko była zdolna do lotu, ale też do polowania. Stąd zdjęcie to umieszczam na stronie Etapy życia — https://wazki.pl/etapy_zycia.html w dziale Pasożyty, choroby, kalectwo i śmierć — https://wazki.pl/etapy_zycia.html#pasozyty oraz na stronie Procesy życiowe — https://wazki.pl/procesy.html w dziale Defekacja — https://wazki.pl/procesy.html#defekacja.

Ważki w różny sposób mają uszkodzone, zdeformowane skrzydła, a jednak latają choć może mniej sprawnie ale zdobywają pokarm, a nawet się rozmnażają.
Żagnica ruda na załączonym zdjęciu 1 przystosowała się do lotu z prawym tylnym skrzydłem, z jego zniekształconą miniaturką. Dawała sobie świetnie radę w locie.
Podobnie jak ważka czteroplama na zdjęciu 2.
Osobliwym przypadkiem jest samiec świtezianki błyszczącej, u którego tylne lewe skrzydło zrolowane jest w kulkę - prawdopodobnie miały wpływ problemy przy przeobrażeniu. Dobrze sobie radził podczas lotu.
Wiadomo, że takie "uszkodzone" ważki stają się w pierwszej kolejności łupem innych drapieżników w tym również ważek.
Więcej przypadków na stronie Ważki uszkodzone i zdeformowane

Bardzo ciekawa strona, oglądałam ją bardzo długo i uważnie. Nigdy nie poświęciłam tyle czasu na obserwowanie chorób, kalectwa i śmierci ważek. Chyba nigdy też nie ratowałam ważek z pajęczyn, z wody kilkakrotnie, ale z pajęczyn nie uważając, ze pająk to "też człowiek" i ma prawo jeść. Dziękuję za pokazanie mi tej strony.

Dziś trzy piękne zdjęcia tegorocznych ważek zrobione w Zalesiu Kańskim na Lubelszczyźnie przez Agnieszkę Tańczuk. Zdjęcia te znajdują się na stronie straszki syberyjskiej Sympecma paedisca - https://wazki.pl/wazki_sympecma_paedisca.html, w działe zachowania rozrodcze.

Robert Łuczak zrobił dwa doskonałe zdjęcia makro głowy straszki pospolitej — patrz: Sympecma fusca - https://wazki.pl/wazki_sympecma_fusca.html, a jedno z nich jest zamieszczone również na stronie Budowa ważki - https://wazki.pl/budowa.html w dziale głowa.

Paweł Buczyński opowiedział zdjęciami niespotykaną sytuację podczas przeobrażenia szklarek zielonych. Opowieść tę znajdziemy na stronie Wasze obserwacje - https://wazki.pl/wasze_obserwacje.html#sandwicz, a ponadto na stronie Etapy życia w dziale Pasożyty, choroby, kalectwo i śmierć - https://wazki.pl/etapy_zycia.html#pasozyty. Tam też umieściłam zdjęcie rzekotki polującej na łunice czerwone przysłane przez Marię Wiszniowską.

Na stronie żagniczki wiosennej Brachytron pratense - https://wazki.pl/wazki_brachytron_pratense.html przybyły trzy doskonałe zdjęcia głowy tej ważki zrobione przez Roberta Łuczaka oraz zdjęcie samicy autorstwa Mirosława Pielota.

W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html, możemy zapoznać się z artykułem Krystiana A. Ołdaka — Ważki (Odonata) w pajęczych sieciach — przypadki z autostradowych stawów retencyjnych w powiecie mińskim (Polska środkowo-wschodnia) — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_4.pdf.

Natomiast na stronie wazki.pl — https://wazki.pl/index.html, mamy dwie nowe fotografie młodziutkich larw autorstwa Nikoli Góral, a także pięć zdjęć młodych imagines zrobionych przez Roberta Łuczaka wzbogaciło stronę zalotki większej Leucorrhinia pectoralis — https://wazki.pl/wazki_leucorrhinia_pectoralis.html.

Na stronie żagnicy południowej Aeshna affinis — https://wazki.pl/wazki_aeshna_affinis.html możemy zobaczyć sześć nowych zdjęć tej ważki zrobionych przez Roberta Łuczaka oraz trzy zdjęcia larwy autorstwa Nikoli Góral.

Na stronie żagnicy rudej Aeshna isoceles - https://wazki.pl/wazki_aeshna_isoceles.html możemy zobaczyć aż dziewięć nowych zdjęć. Wśród nich jedno Pawła Buczyńskiego, cztery Roberta Łuczaka, po jednym zdjęciu zrobili Krzysztof Napierała i Janusz Ratajczak, a dwa zdjęcia są autorstwa Marii Wiszniowskiej.

Na stronie szklarnika leśnego Cordulegaster boltonii - https://wazki.pl/wazki_cordulegaster_boltonii.html przybyło 7 nowych zdjęć, których autorami są: Paweł Kuziora, Leszek Matacz i Janusz Ratajczak.

Na stronie odonata.pl umieszczone zostało w dziale Sprawozdania - https://odonata.pl/sprawozdania.html - Sprawozdanie z działalności Sekcji Odonatologicznej w latach 2019-2022 - https://odonata.pl/odonata/Sprawozdanie_2019_2022.pdf. Jednocześnie w dziale Zarząd - https://odonata.pl/zarzad.html - mamy zmiany na stanowiskach Prezesa i Sekretarza, które nastąpiły po czerwcowych wyborach.

Jestem posiadaczem aktualnej legitymacji PTEnt. Faktem jest, że nie uczestniczę w sympozjach odonatologicznych, ale to nie zmienia faktu, że jestem członkiem PTEnt.

To trochę jest tak, jak ze szkolnym przykładem mówiącym, że każdy orzeł jest ptakiem, ale nie każdy ptak jest orłem.
Żeby zostać członkiem Sekcji Odonatologicznej trzeba wyrazić taką chęć i wypełnić deklarację dostępną na podstronie - https://odonata.pl/czlonkowie.html oraz przesłać ją pocztą do Sekretarza Sekcji. Serdecznie zapraszamy!

Dziękuję za informację.

Na stronie miedziopiersi żółtoplamej Somatochlora flavomaculata - https://wazki.pl/wazki_somatochlora_flavomaculata.html możemy zobaczyć 3 nowe zdjęcia Andrzeja Cieśli i 3 zdjęcia Roberta Łuczaka, a ponadto na stronie „Wasze obserwacje” - https://wazki.pl/wasze_obserwacje.html możemy śledzić proces przeobrażenia tej ważki na 15 fotografiach Roberta Łuczaka.

1 czerwca 2018 r. nad jeziorem Bnińskim niedaleko Kórnika Amanda Zinkow obserwowała samca Erythromma lindenii - https://wazki.pl/wazki_erythromma_lindenii.html obok niedużego pomostu. Lokalizacja stanowiska znajduje się poza dotychczas przyjmowaną granicą zasięgu występowania, a wskutek niedopatrzenia fakt ten umknął uwadze.

Na stronie husarza władcy Anax imperator - https://wazki.pl/wazki_anax_imperator.html przybyło 11 nowych zdjęć — trzy Agnieszki Tańczuk i osiem zrobionych przez Roberta Łuczaka. Ciekawe jest porównanie twarzy młodej i starej samicy.

Strona trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia - https://wazki.pl/wazki_ophiogomphus_cecilia.html bardzo się rozrosła, bo przybyło aż 16 nowych zdjęć — dziesięć autorstwa Pawła Buczyńskiego, trzy Agnieszki Tańczuk, dwa Mirosława Pielota i jedno Marka Mierzejewskiego.

W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html możemy przeczytać niezwykle ciekawą notatkę — Stanowisko oczobarwnicy jeziornej Erythromma lindenii (Sélys, 1840) nad Jeziorem Bnińskim w Błażejewku (Wielkopolska) — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_5.pdf. Autorką notatki jest Amanda Zinkow.

9 pięknych zdjęć umieszczonych w galerii na stronie świtezianki błyszczącej Calopteryx splendens - https://wazki.pl/wazki_calopteryx_splendens.html przedstawia przeobrażenie tej ważki. Autorem zdjęć jest Robert Łuczak.

Na stronie gadziogłówki pospolitej Gomphus vulgatissimus - https://wazki.pl/wazki_gomphus_vulgatissimus.html przybyło 5 zdjęć samców oraz 2 zdjęcia samicy autorstwa Roberta Łuczaka, a także zdjęcie umieszczone w dziale Zachowania rozrodcze, oraz na stronie Zachowania rozrodcze - https://wazki.pl/zachowania_rozrodcze.html#mezalianse, przedstawiające tandem dwóch samców, które zrobiła Agnieszka Tańczuk.

Szanowni Członkowie Sekcji Odonatologicznej PTE,

Przewodniczący Sekcji Odonatologicznej PTEnt Adam Tarkowski i sekretarz Agnieszka Tańczuk, pragną zaprosić Państwa do uczestnictwa w spotkaniu Sekcji w dn. 31 sierpnia (środa) o godz. 18:00.

Link do rozmowy wideo: — https://teams.live.com/meet/9419838774397

W ramach spotkania Adam Tarkowski przedstawi relację z European Congress on Odonatology (ECOO 2022) w Słowenii.
W ten sposób chcielibyśmy zachęcić wszystkich do włączenia się dla stworzenia tradycji prezentowania Waszych badań, relacji, fotorelacji z podróży i wydarzeń przez Was zorganizowanych — na poważnie i na wesoło.

Pozdrawiamy serdecznie,
Agnieszka Tańczuk i Adam Tarkowski.

Szóstka Autorów zdjęć: Robert Adamiak, Paweł Buczyński, Mirosława Kalejta, Paweł Kuziora, Ryszard Orzechowski i Anna Rychła nadesłała swoje zdjęcia i opisy obserwacji, dzięki którym udało się rozbudować stronę smaglca ogonokleszcza Onychogomphus forcipatus — https://wazki.pl/wazki_onychogomphus_forcipatus.html, wykazując ciekawe miejsca jego występowania.

Na stronie Etapy życia ważki — https://wazki.pl/etapy_zycia.html przybyły dwa zdjęcia Pawła Kuziory obrazujące nietypową śmierć trzepli zielonej — zatytuowane ważka w dybach. Podobną sytuację z żagnicą rudą sfotografowała też Ewa Rauner-Bułczyńska. Ponadto na tej samej stronie możemy zobaczyć jeszcze zdjęcie wykonane przez Marię Wiszniowską, na którym jest tężnica wytworna konsumowana przez parę pająków kwadrwtników, a także zdjęcie parki łątek dzieweczek w sidłach rosiczki pośredniej autorstwa Pawła Buczyńskiego.

W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html możemy zapoznać się z dwiema notatkami dotyczącymi występowania szklarnika leśnego we wschodniej Polsce:
1. KUZIORA P. 2022. Potwierdzenie występowania Cordulegaster boltonii (Donovan, 1807) w Lasach Janowskich — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_6.pdf
2. KALEJTA M., BUCZYŃSKI P. 2022. Nowe stanowisko Cordulegaster boltonii (DONOVAN, 1807) (Odonata: Cordule- gastridae) w jego izolowanej wyspie areału w Puszczy Rominckiej — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_7.pdf

Kolejną pracą zamieszczoną w W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html jest napisana przez Agnieszkę Tańczuk recenzja artykułu M. W. Kozłowskiego pt. „Polskie ważki” opublikowanego w numerze 8/2022 Wiedzy i Życie — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_8.pdf.

Olbrzymia rozbudowa strony ważki rudej Libellula fulva — https://wazki.pl/wazki_libellula_fulva.html dzięki 16 zdjęciom wykonanym przez Roberta Łuczaka, a także jednej fotogtrafii starej, androchromatycznej samicy, którą zrobiła Mirosława Kalejta 19 sierpnia, a więc w późnym dla tego gatunku terminie.

Dziś w W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html ukazało się sprawozdanie naukowe pt. Ważki (Odonata) stwierdzone w Przemkowskim Parku Krajobrazowym podczas XVIII Sympozjum Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego (16-19.06.2022 r.) — pdf — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_18_9.pdf.

Dziś tylko cztery zdjęcia na stronie gadziogłówki żółtonogiej Gomphus flavipes - https://wazki.pl/wazki_gomphus_flavipes.html. Są to zdjęcia Pawła Buczyńskiego, Agnieszki Tańczuk i Marka Twardowskiego.

Kolejna ogromna rozbudowa jednocześnie dwóch stron pałątek charakteryzujących się żółtym kolorem potylicy. Pierwsza z nich — pałątka mała Lestes virens — https://wazki.pl/wazki_lestes_virens.html — wzbogacona została o 9 zdjęć wykonanych przez Roberta Łuczaka, i o 4 fotografie autorstwa Agnieszki Tańczuk, oraz 4 zdjęcia Pawła Buczyńskiego. Druga z tych pałątek to pałątka południowa Lestes barbarus — https://wazki.pl/wazki_lestes_barbarus.html, na stronie której przybyło 7 zdjęć wykonanych przez Agnieszkę Tańczuk.

Dziś w W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” ukazały się dwie notatki:
1. ŚNIEGULA S., HNATYNA O. 2022. Występowanie Cordulegaster bidentata (SELYS, 1843) (Odonata: Cordulegastridae) na obszarze Magurskiego Parku Narodowego - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... _18_10.pdf
2. WILK T. 2022. Drugie stwierdzenie ważki rudej Libellula fulva (Odonata: Libellulidae) w polskiej części Karpat - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... _18_11.pdf

Tym razem całkowita przebudowa strony pałątki niebieskookiej Lestes dryas — https://wazki.pl/wazki_lestes_dryas.html. Ponieważ jest ona bardzo podobna (o czym świadczy jej stara nazwa — podobna) do pałątki pospolitej Lestes sponsa zrobiłam ułatwiające porównanie okienka wyskakujące po kliknięciu w zaznaczone kolorem czerwonym w tekście odsyłacze. Okienka te można przesuwać w dowolne miejsce jednak, aby uzyskać kolejne okienko, z następnego odsyłacza, trzeba zamknąć poprzednie.
Sporo starych zdjęć usunęłam, wstawiłam jednak 28 nowych fotografii, w tym 18 zdjęć Roberta Łuczaka, 6 zdjęć Pawła Buczyńskiego i 4 fotografie Andrzeja Kucharskigo. 6 spośród tych zdjęć to właśnie szczegóły Lestes sponsa w okienkach.

To już jesień, ważek jest coraz mniej, wkrótce skończy się pora ich lotów. Jak co roku uzupełnianie stron gatunków o nowe, najczęściej lepsze lub ciekawsze zdjęcia będzie przeplatane sprawozdaniami z obserwacji prowadzonych na stanowiskach miejskich. Nie było to w tym roku łatwe, bo upały były bardzo duże, susza wszędzie ogromna i ważek w miastach mało. Dziś poznamy Staw Barbara — https://wazki.pl/bytom_barbara.html położony na granicy Bytomia — https://wazki.pl/bytom.html i Piekar Śląskich. Jest to kolejny staw o tej pospolitej na Śląsku nazwie związanej z patronką górników. Obserwacje robił i opracowanie przygotował Krzysztof Przondziono.

Kolejna pałątka doczekała się uzupełnienia strony — jest to pałątka pospolita Lestes sponsa — https://wazki.pl/wazki_lestes_sponsa.html. Na stronie przybyło łącznie 14 fotografii, 11 z nich zrobił Robert Łuczak, a Agnieszka Tańczuk, Jacek Dumański i Peter Senn po jednej. Spośród tych fotografii 5 umieściłam w wyskakujących okienkach i są to zdjęcia Lestes dryas umieszczone tam celem porównania cech charakterystycznych obu podobnych gatunków.

Ostatnia z polskich pałątek — pałątka zielona Chalcolestes viridis — https://wazki.pl/wazki_lestes_viridis.html. Na stronie przybyło łącznie 10 fotografii, 6 z nich zrobiła Ewa Rauner-Bułczyńska, a Agnieszka Tańczuk i Robert Łuczak po dwie. Jest to pałątka odmienna od pozostałych i nie wymaga porównań. Odróżnić ją od innych można po rozmiarze (jest największą naszą pałątką), a poza tym ma wyraźny duży ząbek na boku tułowia i spore, jednobarwne, jasne pterostigmy.

Poza tym na stronie Literatura — https://wazki.pl/literatura.html zamieszczony został link do pdf-u książki: Boudot Jean-Pierre & Kalkman Vincent ed., 2015 — Atlas of the European dragonflies and damselflies. Publisher: KNNV Publishing, The Netherlands.

Dziś poznamy pierwsze stanowisko w Piekarach Śląskich — https://wazki.pl/piekary.html, a tam niewielki zbiornik wodny przy ulicy Czołgistów — https://wazki.pl/piekary_czolgistow.html. Jest to jeden z ostatnich osadników wód dołowych, pozostały po likwidacji Kopalni Węgla Kamiennego Bobrek-Piekary. Opracowanie zrobił Krzysztof Przondziono.

Dziś w W Tomie 18 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_18.html ukazała się notatka autorstwa Pawła Kobyłeckiego pt. Obserwacje ważek (Odonata) w Karpatach — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... _18_12.pdf.

Dziś poznamy stanowisko Staw Lipka — https://wazki.pl/piekary_lipka.html w Piekarach Śląskich — https://wazki.pl/piekary.html opracowane przez Krzysztofa Przondziono.

Z okazji Mikołajek malutki prezent dla Czytelników strony wazki.pl i wszystkich entomologów, jest to kalendarz na 2023 rok - https://wazki.pl/aktualizacje/WAZKI_kalendarz_2023.pdf z pięknymi zdjęciami portretowymi ważek autorstwa Roberta Łuczaka, Zdjęcia te są robione bardzo wcześnie rano, kiedy ważki są jeszcze pokryte rosą.

Po uzupełnieniu stron wszystkich naszych pałątek stało się koniecznością dokonanie zmian na stronie zestawienia gatunków pałątek — https://wazki.pl/wazki_lestes.html[i]Lestes[/i] i Chalcolestes. Aby dostać się do tego porównania oprócz linku tu umieszczonego należy kliknąć czerwoną strzałkę w tablicy Systematyka — https://wazki.pl/systematyka.html lub link na zielonym pasku na końcu każdej strony poświęconej pałątkom.

Najserdeczniejsze życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia — POKOJU i SPOKOJU. Szczęścia i radości oraz w każdej dziedzinie zmian na lepsze.

Ciepłych, rodzinnych świąt życzy
Ewa Miłaczewska

Na stronie odonata,pl - https://odonata.pl/odonata.html zamieszczono zaktualizowane "Piśmiennictwo odonatologiczne: wykaz prac polskich i/lub na temat Polski (stan na 31.12.2022 r.)" - https://odonata.pl/pismiennictwo_polskie.pdf.

Rozpoczynamy nowy Tom 19 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_19.html, a w nim dwie prace:
1. Nowe obserwacje ważek (Odonata) Rembertowa autorstwa Pawła Kobyłeckiego — podsumowanie wyników badań z lat 2021-2022 — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_19_1.pdf.
2. Obserwacje trzepli zielonej Ophiogomphus cecilia FOURCROY 1785 w Beskidzie Śląskim w latach 2016-2019, które opisali Tomasz Jonderko, Tomasz Beczała, Mirosław Wiśniewski i Monika Pietraszko-Warchałowska — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_19_2.pdf.

WAŻNY KOMUNIKAT ! Zespół redakcyjny monografii „Ważki (Odonata) Polski” umieścił na stronie odonata.pl w zakładce Projekty — Komunikat nr 2 — https://odonata.pl/projekty.html, dotyczący nowych możliwości przekazywania danych oraz wykorzystania danych gromadzonych w innych formach. W komunikacie otrzymamy informację, w jaki sposób dane te przygotować i jak je przekazywać redakcji. Czas dostarczania danych został przedłużony do końca 2023 roku.

Dziś poznamy stanowisko Staw Cegielnia — https://wazki.pl/piekary_cegielnia.html w Piekarach Śląskich — https://wazki.pl/piekary.html opracowane przez Krzysztofa Przondziono.

Na stronie Erythromma lindenii — https://wazki.pl/wazki_erythromma_lindenii.html przybyło 5 zdjęć zrobionych przez Annę Rychłą, natomiast na stronie Nehallenia speciosa — https://wazki.pl/wazki_nehalennia_speciosa.html tylko jedno zdjęcie kopulującej pary zrobione przez Andrzeja Staśkowiaka.

Dziś sporo prac porządkowych. Nie używamy już nazwy gatunku Gomphus flavipes tylko Stylurus flavipes, a więc wszędzie, na wielu stronach, nazwa gatunku musiała zostać zmieniona.
Poza tym uzupełniono dane w tabeli „Czas lotów” - https://wazki.pl/czas.html o nowe terminy na podstawie pracy A. Tańczuk i G. Tończyka — pdf - https://wazki.pl/czas/11366-Article%20T ... 230120.pdf. Naniosłam również dane uzyskane wprost od autorów zdjęć umieszczonych na stronie. Zapewne nie są to jeszcze wszystkie aktualne dane, ale to wraz z pojawiającymi się nowymi informacjami będę z czasem zmieniać.

1. Sympetrum fonscolombii obserwowałem drugie pokolenie już 16 lipca 2016 roku. Było to najwcześniej odnotowane przeze mnie pojawienie się drugiego pokolenia. Natomiast w sierpień i wrzesień są miesiącami, kiedy najczęściej obserwowałem teneralne jak i juwenilne osobniki tej ważki. Najpóźniej spotkana juwenilna samica to 16 października 2017 r. W zestawieniu jest tylko zaznaczony październik.

2. Pantala flavescens należy uwzględnić wystąpienie drugiego pokolenia w sierpniu, gdyż takie miało miejsce 12 sierpnia 2020 r. (Odonatrix 16_11: 1–7)

1. W pozycji Sympetrum meridionale zestawienia "Czasy lotów" miesiąc czerwiec jest oznaczony jako okres niewystępowania tej ważki.
Już 17 czerwca 2019 roku obserwowaliśmy liczne juwenilne osobniki tej ważki.
Natomiast październik jest oznaczony również błędnie jako "późne notowania". Na jeziorze Rakutowskim w październiku 2019 r. obserwowaliśmy bardzo liczne występowanie S. meridionale do 21 października 2019 r. Kopulującą parę i składanie jaj przez S. meridionale udokumentowaliśmy 14 października 2019 r.

2. W pozycji Leucorrhinia albifrons Oznaczenie "wystąpienie sporadyczne" jest błędne. W tym okresie obserwowaliśmy tą ważkę występującą dość licznie m.in. na jeziorze lobeliowym Moczadło i na dystroficznych zbiornikach w Zaborskim Parku Krajobrazowym. Kopulujące tandemy 19 sierpnia 2019 to nie jest sporadyczność. Teneralne dość liczne osobniki, które się pojawiły 19 lipca 2017 r. na Moczadle nie były ostatnimi jakie się przeobraziły w tym miejscu.

3. Brak oznaczenia drugiego pokolenia Ischnura pumilio i elegans

W tabeli "Czas lotów" opierałam się na źródłach, które wymieniam we wstępie, między innymi:
"Kolorem jasnoniebieskim oznaczono dane dotyczące okresu lotów ważek głównie na podstawie pracy Jacka WENDZONKI, 2005. Kolorem jasnoniebieskim w paski zaznaczono terminy wystąpień sporadycznych, na podstawie informacji uzyskanych bezpośrednio od autorów danych dla strony wazki.pl, są one opisane dokładnie na stronach poszczególnych gatunków. "
Czy swoje dane publikował Pan chociażby na Facebooku na stronie Ważki w Polsce?
Myślę, że zastąpienie lub usunięcie słowa "sporadycznych" innym terminem rozwiąże Pańskie wątpliwości. Co do kwietniowego pojawu meridionale, chętnie uzupełnię tabelę uznając Pańskie informacje, jako te przekazane w korespondencji dla strony wazki.pl.
Co do drugiego pokolenia ischnura pumilio i elegans mogę powołać się na pracę - MIKOŁAJCZUK P. 2014. Stwierdzenie wylotu drugiej generacji tężnicy małej Ischnura pumilio (CHARPENTIER, 1825) i tężnicy wytwornej Ischnura elegans (VANDER LINDEN, 1820) (Odonata: Coenagrionidae) w Polsce środkowo-wschodniej z Odonatrixa 10(1) z 2014 r. Biję się w piersi zapomniałam o niej.
Bardzo dziękuję za cenne uwagi.

POPRAWIŁAM. O ewentualne dalsze uwagi proszę serdecznie.

Dziękuję.
Tak. Najważniejsze zdarzenia związane z ważkami publikuję na FB na swoim koncie i udostępniam na Ważki(Odonata) w Polsce.
Poniżej linki do S. meridionale na stronie Ważki w Polsce:
https://www.facebook.com/groups/4894771 ... 668001138/
https://www.facebook.com/groups/4894771 ... 862888952/
https://www.facebook.com/groups/4894771 ... 962332011/

Ewa Miłaczewska pisze:Co do kwietniowego pojawu meridionale, chętnie uzupełnię tabelę uznając Pańskie informacje, jako te przekazane w korespondencji dla strony wazki.pl.

Zaistniało pewne nieporozumienie, gdyż nie wspominałem o kwietniowym terminie obserwacji S. meridionale. Załączam cytat z mojej wypowiedzi dotyczącej tej ważki:

Krzysztof Lewandowski pisze:1. W pozycji Sympetrum meridionale zestawienia "Czasy lotów" miesiąc czerwiec jest oznaczony jako okres niewystępowania tej ważki.
Już 17 czerwca 2019 roku obserwowaliśmy liczne juwenilne osobniki tej ważki.
Natomiast październik jest oznaczony również błędnie jako "późne notowania". Na jeziorze Rakutowskim w październiku 2019 r. obserwowaliśmy bardzo liczne występowanie S. meridionale do 21 października 2019 r. Kopulującą parę i składanie jaj przez S. meridionale udokumentowaliśmy 14 października 2019 r.

W załączeniu teneralna samica L. albifrons spotkana na lobeliowym jeziorze Moczadło w dniu 19 lipca 2017

Napisałam kwietniowego, ale na szczęście na zestawienie naniosłam połowę czerwca - czyli jest OK.
A, i jeszcze późne notowania, są późne w stosunku do dotychczas przyjętych za normę. Tak z resztą nazwane są w artykule A.Tańczuk i G.Tończyka, na który się powołuję. Myślę, że teraz tabela jest w porządku.
Bardzo dziękuję.

Według mnie jest wszystko OK. Dziękuję.

W Tomie 19 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_19.html mamy coroczny spis publikacji — Polskie i dotyczące Polski prace odonatologiczne. 21. Rok 2022 z uzupełnieniem za rok 2021 — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_19_3.pdf — opracowany przez Pawła Buczyńskiego i Grzegorza Tończyka.

W komunikatach - https://odonata.pl/komunikaty.html na stronie odonata.pl - https://odonata.pl/odonata.html mamy zaproszenie od naszych słowackich pobratymców Odonatologów do uczestnictwa w ich wersji naszego odpowiednika sympozjum.

W Tomie 19 czasopisma „Odonatrix” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_19.html możemy zapoznać się z artykułem Krystiana Adama Ołdaka pt „Ważki (Odonata) wybranych miejsc Warszawy” — https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_19_4.pdf.

Za dwa tygodnie, 25 maja, będzie DZIEŃ WAŻKI. Przypominam o tym na stronie wazki.pl - https://wazki.pl/index.html obrazkiem z łunicą czerwoną, a jednocześnie zawiadamiam, że na stronie Pyrrhosoma nymphula - https://wazki.pl/wazki_pyrrhosoma_nymphula.html przybyły zdjęcia portretowe i sprawozdanie z obserwacji przeobrażenia. Zdjęcia nadesłali Maria Wiszniowska i Robert Łuczak.

Dziś 9 zdjęć obrazujących przeobrażenie żagniczki wiosennej Brachytron pratense — https://wazki.pl/wazki_brachytron_pratense.html wykonanych przez Roberta Łuczaka. Poza tym na stronie Pyrrhosoma nymphula — https://wazki.pl/wazki_pyrrhosoma_nymphula.html przybyły jeszcze dwa zdjęcia autorstwa Mirosława Pielota dokumentujące kolejną formę barwną samicy — pośrednią między formą typową a formą melanotyczną.

W komunikatach - https://odonata.pl/komunikaty.html, na stronie odonata.pl - https://odonata.pl/odonata.html możemy zapoznać się ze sprawozdaniami z obchodów ogólnoświatowego Dnia Ważki w Lublinie, Lipsku i Puławach.