Polskie Forum Entomologiczne

Dziś przebudowana została strona kolejnej ważki — łunicy czerwonej Pytrrhosoma nymphula — http://www.wazki.pl/wazki_pyrrhosoma_nymphula.html. Na jej stronie przybyło aż 28 fotografii, z czego 11 to zdjęcia stanowisk. Na zdjęciach pokazano trzy formy barwne samic tej ważki. Autorami nowych zdjęć są: Paweł Buczyński, Paweł Jędryczak, Szymon Kubik, Andrzej Kucharski, Ewa Miłaczewska, Katarzyna Przondziono, Jarosław Wenta i Michał Wolny.

Mamy dziś Sprawozdanie z XIV Sympozjum Odonatologicznego, które w tym roku odbyło się w Pienińskim Parku Narodowym i jego okolicach w dniach 6–9 lipca 2017 r. - http://www.wazki.pl/sympozjum_w_pieninach.html.
Sprawozdanie przygotował Jakub Liberski, a zdjęcia do niego zostały wykonane przez: Pawła Buczyńskiego, Grzegorza Jędro, Andrzeja Kucharskiego, Jakuba Liberskiego, Grzegorza Machałę, Ryszarda Orzechowskiego, Katarzynę Paciora, Annę Rychłą, Grzegorza Smolarczyka i Janka Wendzonkę.
Mnie na tym Sympozjum nie było, przez co moja rola ogranicza się wyłącznie do pracy webmastera.

Zmiany na kolejnej stronie — tym razem szablaka zwyczajnego Sympetrum vulgatum — http://www.wazki.pl/wazki_sympetrum_vulgatum.html. Zrezygnowałam z kilku gorszych zdjęć wstawiając zamiast nich 14 nowych fotografii ważek. Autorami nowych zdjęć są: Edyta Buczyńska, Paweł Buczyński, Andrzej Kucharski, Ewa Miłaczewska, Marek Miłkowski i Jarosław Wenta. Nie dodawałam zdjęć stanowisk, ponieważ gatunek ten występuje bardzo pospolicie nad wszelkiego typu wodami stojącymi i wolno płynącymi.

Przebudowałam stronę kolejnego szablaka — szablaka krwistego Sympetrum sanguineum — http://www.wazki.pl/wazki_sympetrum_sanguineum.html. Na jej stronie przybyło aż 16 fotografii, kilka gorszych usunęłam. Autorami nowych zdjęć są: Paweł Buczyński, Bogusława Jankowska, Ewa Miłaczewska, Marek Miłkowski i Zdzisław Zalewski. Również na stronie tego szablaka nie dodawałam zdjęć stanowisk, ponieważ gatunek ten występuje bardzo pospolicie.

Dziś na stronie Procesy życiowe - http://www.wazki.pl/procesy.html, w dziale Higiena możemy zobaczyć, jak ważka czyści narządy gębowe po jedzeniu, na zdjęciach lecichy pospolitej Otrhetrum cancellatum zrobionych przez Edytę Buczyńską.

Jest zimno i deszczowo, to już ostatnie chwile lata, a tymczasem zobaczmy 8 nowych zdjęć autorstwa Marii Wiszniowskiej zrobionych w czerwcu br. nad Stawem Górnik na katowickim Giszowcu. Są to zdjęcia zachowań rozrodczych, wylinek i teneralnych żagnic południowych Aeshna affinis — http://www.wazki.pl/wazki_aeshna_affinis.html.

Pięć nowych fotografii na stronie przenieli dwuplamej Epitheca bimaculata — http://www.wazki.pl/wazki_epitheca_bimaculata.html autorstwa Marii Wiszniowskiej. Są to zdjęcia wykonane nad Stawem Górnik na katowickim Giszowcu i nie zdjęcia ważki są tu najbardziej istotne, lecz miejsce zaobserwowania jej rozrodu — pierwsze na obszarze konurbacji górnośląskiej i zaledwie drugie na obszarze województwa śląskiego.
Ponadto na stronie ważki płaskobrzuchej Libellula depressa — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_depressa.html dołożyłam zdjęcie androchromatycznej samicy zrobione przez Karola Mackiewicza.

Rozpoczynamy prezentację sprawozdań z obserwacji na stanowiskach miejskich. Jako pierwsze — uzupełnienie wykazu napotkanych ważek nad Stawem Górnik — http://www.wazki.pl/katowice_gornik_giszowiec.html na katowickim Giszowcu. Opis obserwacji poczynionych w latach 2011–13 przez Krzysztofa Przondziono (22 gatunki) w latach 2014–17 uzupełniony został przez Marię Wiszniowską.
Lista gatunków wzrosła do 41 jednocześnie dając temu stanowisku pierwsze miejsce pod względem liczebności odonatofauny w całej konurbacji górnośląskiej. W prowadzonym przez nas wykazie ważek Katowic — http://www.wazki.pl/katowice.html przybyło aż sześć nowych gatunków.

Kolejne górnośląskie stanowisko to Stawiki — http://www.wazki.pl/sosnowiec_stawiki.html w Sosnowcu — http://www.wazki.pl/sosnowiec.html. Tu Krzysztof Przondziono zarejestrował tylko 5 gatunków ważek. Należy jednak dodać, że jest to zbiornik bardzo mocno eksploatowany w celach rekreacyjnych.

Następne miejskie stanowisko to Rzeka Kosówka i zbiorniki wodne na terenie Muzeum Wsi Radomskiej — http://www.wazki.pl/radom_skansen.html, gdzie Marek Miłkowski zarejestrował 18 gatunków ważek, z czego trzy gatunki są w jego badaniach dla Radomia — http://www.wazki.pl/radom.html — nowe.

W Chorzowie — http://www.wazki.pl/chorzow.html jedno ze stanowisk obserwacji ważek znajduje się także w snansenie — jest to staw w Muzeum — Górnośląski Park Etnograficzny w Chorzowie — http://www.wazki.pl/chorzow_skansen.html. Krzysztof Przondziono spotkał tam tylko 8 gatunków ważek i to w niewielkich populacjach, czego przyczyną zapewne są trudności z utrzymaniem stabilnego poziomu wód na tym obszarze.

Jak co roku prezentowanie sprawozdań z obserwacji ważek w miastach będziemy przeplatać uzupełnieniami na stronach gatunków ważek. Dziś zdjęcia wylinki Aeshna affinis — http://www.wazki.pl/wazki_aeshna_affinis.html napotkanej nad Stawem Górnik w Katowicach przez Marię Wiszniowską, następnie przesłanej do Andrzeja Kucharskiego, który wylinkę tę oczyścił, spreparował i zrobił jej serię zdjęć, z których pięć możemy tu zobaczyć.

W Sosnowcu — http://www.wazki.pl/sosnowiec.html Krzysztof Przondziono obserwował ważki w Parku Tysiąclecia nad Rowem Kalnym — http://www.wazki.pl/sosnowiec_kalny.html. Napotkał tam 16 gatunków pospolitych ważek w niewielkich populacjach.

Tym razem na stronie Aeshna grandis — http://www.wazki.pl/wazki_aeshna_grandis.html zobaczymy trzy zdjęcia z przeobrażenia samca oraz 9 fotografii wylinek, między innymi tej wydobytej spod przeobrażajacej się ważki — zrobionych przez Andrzeja Kucharskiego.

Okazuje się, że w ferworze zajęć zapomniałam zawiadomić o zeszłotygodniowej aktualizacji strony    Bardzo przepraszam wszystkich tych, którzy z tej drogi korzystają. Oto ona:
Dzięki obserwacjom prowadzonym przez Grzegorza Kolago, udało się uzupełnić wykaz gatunków stwierdzonych w kamieniołomie Liban — http://www.wazki.pl/krakow_liban.html aż o 18 ważek. Nowym chronionym gatunkiem jest Leucorrhinia albifrons, potwierdzono też występowanie L. pectoralis zarejestrowanej już przez Marka Grybosia, który z kolei doniósł, że widział tam w 2017 r. jeszcze jeden nowy gatunek, a jednocześnie trzecią w kamieniołomie ważkę chronioną — Ophiogomphus cecilia zapewne zaleciałą znad Wisły. Liban okazał się też być „rajem” dla południowców, których zaobserwowano tam łącznie 5 gatunków. Jednocześnie suma gatunków dostrzeżonych w Krakowie — http://www.wazki.pl/krakow.html wzrosła z 28 do 37.

W Czeladzi — http://www.wazki.pl/czeladz.html spotykamy się po raz pierwszy. W Parku Alfreda — http://www.wazki.pl/czeladz_alfred.html położonym w południowo-zachodniej części miasta Krzysztof Przondziono zaobserwował 5 gatunków pospolitych ważek w niewielkich populacjach. Są to tereny poprzemysłowe, niedawno zrekultywowane — stąd pewnie obserwacje są skromne.

Dziś kolejny — 13 numer naszego czasopisma  Odonatrix — http://www.wazki.pl/odonatrix_13.html, wraz z pdf-ami pierwszych, zawartych w nim artykułów. Następne ukażą się w najbliższym czasie.

Drugie stanowisko w Czeladzi — http://www.wazki.pl/czeladz.html to Staw Przetok — http://www.wazki.pl/czeladz_przetok.html położony przy zachodniej granicy miasta tuż przy drodze krajowej 94 i przy zakręcie Brynicy. Tam Krzysztof Przondziono zaobserwował 14 gatunków ważek.

Do najlepszych życzeń zdrowych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności w Nowym Roku załączam kalendarz na 2018 rok — LECICHY Orthetrum — http://www.wazki.pl/aktualizacje/WAZKI_ ... z_2018.pdf, ze zdjęciami, których autorami są: Edyta i Paweł Buczyńscy, Waldemar Bzura, Piotr Cuber, Maciej Górka, Andrzej Kucharski, Ewa Miłaczewska, Marek Miłkowski, Krzysztof Przondziono i Przemysław Żurawlew. Autorom serdecznie dziękuję za zdjęcia.

Sześć nowych zdjęć wylinki Brachytron pratense — http://www.wazki.pl/wazki_brachytron_pratense.html wykonanych po jej oczyszczeniu przez Andrzeja Kucharskiego.
Na zdjęciach tych widać szczegóły dotychczas ukryte pod warstwą mułku.

Na stronie miedziopiersi północnej Somatochlora arctica - http://www.wazki.pl/wazki_somatochlora_arctica.html przybyło 12 zdjęć stanowiska na Polesiu Zachodnim przesłanych przez Pawła Buczyńskiego, a także kilka nowych zdjęć wylinki zrobionych przez Andrzeja Kucharskiego, wstawionych w miejsce starszych i gorszych zdjęć.

Tydzień temu zamknięty został 13 Tom pisma Odonatrix — http://www.wazki.pl/odonatrix_13.html. Wracamy do prezentowania obserwacji ważek w miastach. Dziś po długiej przerwie znowu Radom — http://www.wazki.pl/radom.html, a w nim Dolina Cerekwianki — http://www.wazki.pl/radom_cerekwianka.html, gdzie Marek Miłkowski zarejestrował w ubiegłym roku 7 gatunków ważek.

Kolejny opis obserwacji z Górnego Śląska — nad Stawem Ameryka — http://www.wazki.pl/ruda_slaska_ameryka.html w Rudzie Śląskiej — http://www.wazki.pl/ruda_slaska.html — Krzysztof Przondziono napotał 12 gatunków ważek.

Na południowo-zachodnim skraju miasta Czeladź — http://www.wazki.pl/czeladz.html nad położonym wśród nieużytków małym zbiornikiem Szyb Jana — http://www.wazki.pl/czeladz_szyb_jana.html —  Krzysztof Przondziono obserwował 11 gatunków ważek.

Janusz Niewolik nadesłał uzupełnienie obserwacji poczynionych wcześniej przez Michała Kaczorowskiego w rezerwacie Stawy Raszyńskie — http://www.wazki.pl/warszawa_stawy_raszynskie.html, położonym tuż za południowo-zachodnią granicą Warszawy — http://www.wazki.pl/warszawa.html. Przybyły cztery gatunki.

Kolejne stanowisko z Górnego Śląska to Stawy przy ulicy Wiejskiej — http://www.wazki.pl/czeladz_wiejska.html w Czeladzi — http://www.wazki.pl/czeladz.html. Tam Krzysztof Przondziono napotkał 13 gatunków ważek.

Nad Stawem Martyn — http://www.wazki.pl/swietochlowice_martyn.html położonym przy zachodniej granicy Świętochłowic — http://www.wazki.pl/swietochlowice.html Krzysztof Przondziono zaobserwował 17 gatunków ważek.

Tuż obok stawu Martyn, ale już poza granicą Świętochłowic, w Rudzie Śląskiej — http://www.wazki.pl/ruda_slaska.html znajduje się Staw Marcina — http://www.wazki.pl/ruda_slaska_marcin.html, nazwy podobne, obie pochodzą zapewne od nazwy szybu nieistniejącej już kopalni Paweł. Nad tym stawem Krzysztof Przondziono zauważył 8 gatunków ważek.

To już ostatnie stanowisko położone w mieście spośród badanych w tym roku. Jest nim staw Hubertus — http://www.wazki.pl/myslowice_hubertus.html w Mysłowicach — http://www.wazki.pl/myslowice.html, gdzie Krzysztof Przondziono zarejestrował zaledwie 5 gatunków ważek.

Znamy już termin i miejsce XV Sympozjum Sekcji Odonatologicznej PTE.

Miejscem tegorocznego Sympozjum będzie Słowiński Park Narodowy i okolice. Spotkanie odbędzie się w dniach 24-26 sierpnia 2018 roku. Przyjazd uczestników i pierwsze nieformalne spotkanie przewidujemy na 23 sierpnia. To jednak nie wszystko — nie chcemy zamykać się tylko we własnym gronie. W dniu poprzedzającym Sympozjum, tj. 23 sierpnia, odbędą się „Słowińskie spotkania z ważkami” — zajęcia popularyzujące badania nad ważkami dla pracowników parku i osób zainteresowanych taką tematyką.
tu do pobrania komunikat nr I —  http://www.wazki.pl/XV_Sympozjum_Smoldz ... ikat_I.pdf

Niewielkie uzupełnienie strony zalotki torfowcowej Leucorrhinia dubia — http://www.wazki.pl/wazki_leucorrhinia_dubia.html — to w sumie sześć zdjęć: trzy to szczegóły anatomiczne wycięte ze zdjęć Jarosława Wenty, dwa zdjęcia Marii Wiszniowskiej zrobione nad Stawem Górnik w Katowicach oraz jedno zdjęcie Marka Miłkowskiego zrobione nad stawem w Muzeum Wsi Radomskiej.

Dwa bardzo ciekawe artykuły o ważkach w najnowszym — 14 Tomie „Odonatrix” — http://www.wazki.pl/odonatrix_14.html. Zgodnie z obietnicą kolejne artykuły będą dodawane w miarę ich przygotowywania do druku.

Kolejne uzupełnienie — tym razem na stronie szklarki zielonej Cordulia aenea — http://www.wazki.pl/wazki_cordulia_aenea.html — o sześć zdjęć (w galerii), przedstawiających tegoroczne przeobrażenie w Pieszowoli w Poleskim Parku Narodowym, które otrzymałam od Edyty i Pawła Buczyńskich. Poza tym młodziutka samica Libellula depressa — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_depressa.html —  również tegoroczna od Andrzeja Kucharskiego.

Następne tegoroczne przeobrażenie — tym razem na stronie przenieli dwuplamej Epitheca bimaculata — http://www.wazki.pl/wazki_epitheca_bimaculata.html — cztery zdjęcia w galerii od Pawła Buczyńskiego.

Kolejne piękne zdjęcia od Pawła Buczyńskiego — 4 na stronie Libellula depressa — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_depressa.html, 2 na stronie Libellula fulva — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_fulva.html i 2 zdjęcia procesu wylinki Orthetrum cancallatum — http://www.wazki.pl/wazki_orthetrum_cancellatum.html.

Dziś podsumowanie obserwacji poczynionych w miastach w latach 2010-2017 — http://www.wazki.pl/miasta_podsumowanie_2010_2017.html. Ilość miast w stosunku do sprawozdania z roku 2015 wzrosła o jedno. Przybyło 20 nowych stanowisk, a kilkanaście badanych już wcześniej zbiorników wodnych doczekało się powtórnych kontroli. Ilość stwierdzonych gatunków ważek wzrosła z 56 do 57 po zaobserwowaniu w 2017 roku w trzech miastach obecności Sympetrum meridionale.

6 zdjęć na stronie Crocothemis erythraea — http://www.wazki.pl/wazki_crocothemis_erythraea.html są to zdjęcia tegoroczne i z ubiegłego sezonu. Autorami są Paweł Buczyński, Andrzej Kucharski, Marek Miłkowski i Katarzyna Paciora.
1 zdjęcie samicy Libellula fulva — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_fulva.html nadesłane 5 czerwca br — interesujące głównie z powodu miejsca obserwacji. Zdjęcie wykonano na Stawami Brysiowymi w Siemianowicach Śląskich, co jest kolejnym potwierdzeniem przesuwania się granicy występowania tego gatunku w kierunku południowym.

13 nowych zdjęć na stronie Lestes dryas — http://www.wazki.pl/wazki_lestes_dryas.html są to gorące jeszcze zdjęcia z ostatniej chwili. Autorami są Paweł Buczyński i nowy autor Peter Senn z Gdyni.

5 zdjęć na stronie Sympetrum meridionale — http://www.wazki.pl/wazki_sympetrum_meridionale.html, są to zdjęcia Marii Wiszniowskiej zrobione nad Stawem Górnik na katowickim Giszowcu. Można na nich prześledzić proces wybarwiania młodych samców, które przeobraziły się tam w lipcu 2017 r. Niedługo pewnie znowu je zobaczymy w różnych miejscach — warto więc wiedzieć, jak takie młode osobniki wyglądają.

Na stronie Libellula depressa — http://www.wazki.pl/wazki_libellula_depressa.html znowu przybyło kilkanaście zdjęć. Są to 3 zdjęcia Marii Wiszniowskiej przedstawiające samicę i stadia tworzenia się pudru na jej odwłoku. Ponadto mamy trzy zdjęcia, które przysłał Peter Senn. Zdjęcia te przedstawiają kolejne ruchy składającej jaja samicy. I w końcu uzupełnienie o 10 zdjęć miejsc, w których ważki te obserwowano.
Na stronie Sympetrum fonscolombii — http://www.wazki.pl/wazki_sympetrum_fonscolombii.html dodano 1 fotografię wylinki z drugiego pokolenia tej ważki. Fotografię nadesłał Piotr Mikołajczuk.

Nowa pozycja w tomie 14 Odonatrix — http://www.wazki.pl/odonatrix_14.html — „Polskie i dotyczące Polski prace odonatologiczne. 16. Rok 2017” — wykaz sporządzony przez Pawła Buczyńskiego i Grzegorza Tończyka — http://www.wazki.pl/odonatrix_pdf/Odonatrix_14_3.pdf.
A ponadto kilka zdjęć na stronie Platycnemis pennipes — http://www.wazki.pl/wazki_platycnemis_pennipes.html, są to zdjęcia Pawła Buczyńskiego zrobione w na Lubelszczyźnie. Przedstawiają młodego samca i sposób składania jaj na kolejnych trzech zdjęciach.

Dziś tylko cztery nowe zdjęcia na stronie Orthetrum brunneum — http://www.wazki.pl/wazki_orthetrum_brunneum.html, są to zdjęcia Pawła Buczyńskiego zrobione w Lublinie na Zimnych Dołach.

Bardzo ciekawa notatka w tomie 14 Odonatrix - http://www.wazki.pl/odonatrix_14.html, autorstwa Bogusławy Jankowskiej o napotkaniu Somatochlora alpestris w Pieninach - http://www.wazki.pl/odonatrix_pdf/Odonatrix_14_4.pdf.

Na stronie Wasze obserwacje — http://www.wazki.pl/wasze_obserwacje.html#virgo — świtezianka dziewica Calopteryx virgo podczas składania jaj — fotograficzna relacja Pawła Buczyńskiego.

Na obu stronach Anax imperator - http://www.wazki.pl/wazki_anax_imperator.html i Anax parthenope - http://www.wazki.pl/wazki_anax_parthenope.html przybyły zdjęcia kopulujących par od Pawła Buczyńskiego, zdjęcia obu husarzy podczas składania jaj obok siebie od Janiny Kuś i szczegóły anatomiczne na fotografiach wylinek od Andrzeja Kucharskiego.

Strona nimfy stawowej Enallagma cyathigerum — http://www.wazki.pl/wazki_enallagma_cyathigerum.html wzbogaciła się o dwa zdjęcia samca i jedno kopulującej pary otrzymane od Pawła Buczyńskiego oraz relację ze składania jaj „z przeszkodami”, którą nadesłał Peter Senn z Gdyni.

Dziś w 14 tomie Odonatrixa artykuł „Ważki (Odonata) stwierdzone w Pienińskim Parku Narodowym i jego okolicach podczas XIV Ogólnopolskiego Sympozjum Odonatologicznego PTE (Krościenko nad Dunajcem, 6-9 VII 2017)”. - http://www.wazki.pl/odonatrix_pdf/Odonatrix_14_5.pdf

Wkrótce strona wazki.pl i Odonatrix będą ściśle współpracować ze stroną odonata.pl. Wymaga to sporej pracy wykonywanej z dużą precyzją, tak więc w najbliższym czasie nie należy się spodziewać regularnych aktualizacji.

W 14 tomie "Odonatrix" — http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_14.html  możemy przeczytać „Wspomnienie o Jakubie Liberskim” - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... x_14_6.pdf, które napisała Alicja Miszta.
Poza tym: „Krótka relacja z 5-go Europejskiego Kongresu Odonatologicznego — ECOO 2018” — http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... x_14_7.pdf — również autorstwa Alicji Miszty.

W 14 tomie "Odonatrix" - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_14.html mamy następne dwie prace:
1. „Damselflies (Odonata: Zygoptera) and dragonflies (Odonata: Anisoptera) in northern Poland: new records” czyli „Ważki (Odonata: Zygoptera, Anisoptera) Polski północnej — nowe dane”, której autorem jest Peter Senn - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... x_14_8.pdf
2. „Nowe stwierdzenie populacji autochtonicznej Sympetrum depressiusculum (SELYS, 1841) (Odonata: Libellulidae) w Polsce północno-wschodniej” — autorstwa Olgi Kosewskiej i Pawła Buczyńskiego - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... x_14_9.pdf.

W 14 tomie "Odonatrix" -  http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_14.html mamy jeszcze jedną notatkę:
„Ważki (Odonata: Zygoptera, Anisoptera) Polski północno–wschodniej — nowe dane” czyli „Damselflies (Odonata: Zygoptera) and dragonflies (Odonata: Anisoptera) in north-eastern Poland: new records” — autorstwa Olgi Antczak-Orlewskiej i Grzegorza Tończyka -  http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... _14_10.pdf.

W 14 tomie "Odonatrix" - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_14.html przybyły trzy notatki Andrzeja Hermańskiego o obserwacjach prowadzonych na obszarze gminy Jonkowo na Warmii:
1. — w okolicy wsi Kajny - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... _14_11.pdf
2. — w obszarze PLH280039 Natura 2000 „Jonkowo–Warkały” - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... _14_12.pdf
3. — koło miejscowości Wrzesina - http://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_p ... _14_13.pdf.

Wczoraj wieczorem uruchomione zostały nowe wersje stron wazki.pl i odonata.pl . Po wpisaniu w przeglądarce dowolnej z tych dwóch domen na ekranie powinna się ukazać strona startowa widoczna na zdjęciu poniżej. Dopiero stąd dokonujemy wyboru, którą stronę chcemy oglądać. Również stąd (ale też z każdej poszczególnej strony) jest wejście do biuletynu "Odonatrix". Ze strony startowej możemy też przejść do działu odonatologicznego Forum Entomologicznego, na którym w dalszym ciągu będziemy ogłaszać aktualizacje.

Na odonata.pl pod każdym klawiszem na jej stronie głównej wszelkie nowości zaznaczane są datą ostatniej aktualizacji i migającą ważką. Strona ta jest jeszcze w przebudowie, którą wkrótce mamy nadzieję zakończyć.

Bardzo dziękuję Koledze Jackowi Kurzawie w swoim i całej Sekcji Odonatologicznej imieniu, za przyjęcie stron na serwer tittle.pl, oraz za życzliwą pomoc przy instalacji obu stron tak, aby nasze ważkowe informacje znalazły się w jednym miejscu razem.

W 14 tomie "Odonatrix" - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_14.html przybyła bardzo ciekawa notatka Marii Wiszniowskiej i Pawła Buczyńskiego o późnej obserwacji Anaxa ephippigera w Katowcach oraz sporządzona przez Pawła Buczyńskiego recenzja książki Andrzeja Staśkowiaka i Ryszarda Sowy — Ważki Ziemi Skarżyskiej.

Uzupełnione zostały obserwacje prowadzone na stawie Górnik na katowickim Giszowcu — https://wazki.pl/katowice_gornik_giszowiec.html przez Marię Wiszniowską o dane z 2018 r.
Na stronie Anaxa ephippigera — https://wazki.pl/wazki_anax_ephippiger.html przybył opis obserwacji dokonanej 8 października 2018 r. nad stawem Górnik na Katowickim Giszowcu.

Na stronie „Ważki dużych miast” — https://wazki.pl/miasta.html przybyło nowe miasto w konurbacji górnośląskiej, jest to Mikołów — https://wazki.pl/mikolow.html, a w nim poznamy Stawy Halembskie — https://wazki.pl/mikolow_stawy_halembskie.html i występujące nad nimi ważki, które obserwował i opisał Krzysztof Przondziono.

Na stronie odonata.pl — https://odonata.pl/odonata.html uruchomiony został dział "Literatura" — zawiera on Piśmiennictwo odonatologiczne: wykaz prac polskich i/lub na temat Polski (stan na 6.10.2018 r.), sporządzony przez Pawła Buczyńskiego  Grzegorza Tończyka. Spis ma 188 stron i tymczasem jest wykonany tylko w języku polskim — ale z czasem ulegnie to zmianie i wykonane zostanie tłumaczenie na język angielski.

Na stronie www.odonata.pl w dziale „Projekty” — https://odonata.pl/projekty.html została rozszerzona informacja o wydanym drukiem w 2009r. Atlasie rozmieszczenia ważek (Odonata) w Polsce. Oprócz tej informacji dostępne są pdf-y stron poświęconych poszczególnym gatunkom ważek z mapami zasięgu ich występowania na tle kwadratów UTM oraz mapami interpretacyjnymi. Dostępny też jest pdf z Czerwoną Listą ważek Polski 2009.

Na stronie „Ważki dużych miast” - https://wazki.pl/miasta.html przybyło następne miasto w konurbacji górnośląskiej, jest to Bytom - https://wazki.pl/bytom.html i znajdujący się w południowej części miasta Park im. Adama Mickiewicza - https://wazki.pl/bytom_park_mickiewicza.html. Występujące tam ważki dokumentował Krzysztof Przondziono.

W Bytomiu — https://wazki.pl/bytom.html poznamy drugie stanowisko — Staw Amendy — https://wazki.pl/bytom_staw_amendy.html, położony w Łagiewnikach — południowej dzielnicy miasta. Występujące tam ważki obserwował Krzysztof Przondziono.

W Bytomiu — https://wazki.pl/bytom.html poznamy ostatnie w tym roku stanowisko — Staw Żabie Doły koło osiedla Arki Bożka — https://wazki.pl/bytom_arki_bozka.html, położony na terenie Rozbarku — południowo-wschodniej dzielnicy miasta. Występujące tam ważki obserwował Krzysztof Przondziono.

Do serdecznych życzeń zdrowych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia
oraz pomyślności w Nowym Roku
załączam kalendarz na 2019 rok — PAŁĄTKOWATE Lestidae — https://wazki.pl/aktualizacje/WAZKI_kalendarz_2019.pdf
ze zdjęciami Pawła Buczyńskiego, Marka Grybosia, Michała Kaczorowskiego, Piotra Mikołajczuka i moimi.
Kolegom serdecznie dziękuję za zdjęcia.

Na stronie odonata.pl - https://odonata.pl/odonata.html została umieszczona aktualna lista członków Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego.

XVI Sympozjum Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego odbędzie się w dniach 20-23.06.2019 r.
w Zabierzowie Bocheńskim w Puszczy Niepołomickej.

Więcej informacji na stronie odonata.pl w dziale komunikaty - https://odonata.pl/komunikaty.html - skąd również można pobrać kartę zgłoszeniową. Wszystkich chętnych serdecznie zapraszamy!

W 15 już tomie naszego czasopisma "Odonatrix" - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_15.html ukazały się cztery nowe pozycje:
1.  XX-lecie Sekcji Odonatologicznej Polskiego Towarzystwa Entomologicznego - autorstwa Grzegorza Tończyka
2.  Odonatologom polskim w dniu święta ich - wiersz Filipa Adama Zielińskiego
3.  New localities of southern darter Sympetrum meridionale (SELYS, 1841) and banded darter S. pedemontanum (MÜLLER in ALLIONI, 1766) (Odonata: Libelluli-dae) in northern Poland - notatka, której autorem jest Peter Senn
4.  Najwcześniejsze obserwacje ważek (Odonata) notowane w kwietniu i maju 2018 r. w Polsce - autorstwa Anny Rychłej z zespołem zbierającym dane

W Jaworznie — https://wazki.pl/jaworzno.html nowym w naszych relacjach mieście poznamy ciekawe stanowisko — Kozi Bród — https://wazki.pl/jaworzno_kozi_brod.html, położony w dzielnicy Ciężkowice — północno-wschodniej części miasta. Występujące tam ważki obserwowała Bogusława Jankowska.

Wczoraj na stronie 15 Tomu czasopisma Odonatrix - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_15.html przybył artykuł Pawła Czechowskiego - Dane o występowaniu szafranki czerwonej Crocothemis erythraea (BRULLÉ, 1832) (Odonata: Libellulidae) w województwie lubuskim (zachodnia Polska)
z lat 2016-2018,
a dzisiaj artykuł Sławomira Pawlaka - Nowe stanowiska żagnicy zielonej Aeshna viridis EVERSMANN, 1836 (Odonata: Aeshnidae) w dolinie górnej Prosny (Wysoczyzna Wieruszowska)

Na stronie odonata.pl  — https://odonata.pl/odonata.html — pojawił się komunikat o nowym projekcie Monografia „Ważki (Odonata) Polski” — https://odonata.pl/projekty.html.

Na stronie wazki.pl — https://wazki.pl/index.html
W Katowicach — https://wazki.pl/katowice.html — w 2012 roku poznaliśmy wyniki obserwacji na stawie Bolina — https://wazki.pl/katowice_bolina.html — dziś Krzysztof Przondziono przedstawia efekty prac związanych z poprawą oczyszczania ścieków i związane z tym zmiany w odonatofaunie zauważone w 2018 r. Na stawie Bolina II  — https://wazki.pl/katowice_bolina_II.html — zmian nie było, trochę urosły drzewa, a z ważek pojawiły się dwa nowe gatunki.

Dziś uzupełnienia na stronach stanowisk w Siemianowicach — https://wazki.pl/siemianowice.html, Krzysztof Przondziono wrócił na obserwowane wcześniej miejsca po 5 i 7 latach. Na stronach stawów Rzęsa — https://wazki.pl/siemianowice_rzesa.html, Remiza — https://wazki.pl/siemianowice_remiza.html i Haldex — https://wazki.pl/siemianowice_haldex.html nie nastąpiły wprawdzie zmiany w odonatofaunie, ale stawy wyglądają dziś inaczej.

Kolejne uzupełnienie na stronach stanowisk w Siemianowicach — https://wazki.pl/siemianowice.html, Krzysztof Przondziono wizytował tym razem Stawy Brysiowe — https://wazki.pl/siemianowice_brysiowe.html, a ponadto na stawie Żabiok — https://wazki.pl/katowice_murcki.html w dzielnicy Murcki w Katowicach — https://wazki.pl/katowice.html napotkał kilka nowych ważek.

W czasopiśmie Sekcji Odonatologicznej "Odonatrix" - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix.html, pojawił się nowy spis literatury ważkowej - BUCZYŃSKI P., TOŃCZYK G. 2019. Polskie i dotyczące Polski prace odonatologiczne. 17. Rok 2018 - https://odonata.pl/odonatrix/odonatrix_ ... x_15_7.pdf

Koledzy zrzeszeni na Facebooku w grupie „Ważki w Polsce”,
— https://www.facebook.com/groups/489477114408548/,
zdecydowali się ogłosić
dzień 25 maja Dniem Ważki
— https://www.facebook.com/photo.php?fbid ... =3&theater.
Doskonały pomysł!!! Z przyjemnością przyłączamy się do obchodów święta naszych ulubienic.

Obserwujemy nalot husarza wędrownego Anax ephippiger na Polskę!

Na stronie tej ważki - https://wazki.pl/wazki_anax_ephippiger.html zobaczyć możemy doskonałe zdjęcia z obserwacji w dniach 20 maja - 1 czerwca prowadzone na Opolszczyźnie, w Wielkopolsce, na Kujawach i Lubelszczyźnie. Ponadto na Facebooku na stronie Ważki w Polsce umieszczona jest mapka - https://www.google.com/maps/d/viewer?mi ... 70226&z=10, którą sporządził i stale uzupełnia Wiaczesław Michalczuk — tam też lub do mnie należy kierować następne doniesienia (najlepiej ze zdjęciem) z koniecznym podaniem dokładnej lokalizacji i daty oraz nazwiskiem obserwatora.

Na stronie odonata.pl jest już nowy, przygotowany przez Pawła Buczyńskiego i Grzegorza Tończyka spis literatury:

https://odonata.pl/pismiennictwo_polskie.pdf

Piśmiennictwo odonatologiczne: wykaz prac polskich i/lub na temat Polski (stan na 30.06.2019r.)

Odonatological references: list of Polish papers and/or papers devoted to Poland (as of 30.06.2019)

Na stronie odonata.pl można przeczytać sprawozdanie  z XVI Sympozjum Sekcji Odonatologicznej PTE autorstwa Ewy Miłaczewskiej opatrzone zdjęciami: Pawła Buczyńskiego, Nikoli Góral, Grzegorza Jędro, Agaty Jirak-Leszczyńskiej, Adama Tarkowskiego i Grzegorza Tończyka, które odbyło się w dniach 20-23 czerwca 2019 r. w Zabierzowie Bocheńskim na skraju Puszczy Niepołomickiej - https://odonata.pl/sympozja/sympozjum_zabierzow.html

Doskonała obserwacja i ciekawe zdjęcie Janusza Ratajczaka obrazujące synchroniczny lot pary Orthetrum albistylum - https://wazki.pl/wazki_orthetrum_albistylum.html podczas składania jaj.

Następnie piękne zdjęcie husarza ciemnego Anax parthenope - https://wazki.pl/wazki_anax_parthenope.html w locie wykonane przez tego samego autora.

Ponadto zdjęcie androhromatycznej samicy Calopteryx splendens - https://wazki.pl/wazki_calopteryx_splendens.html wykonane przez Barbarę Wojtasik.

I jeszcze jedna piękna ważka — niezwykła ciemnoskrzydła samica Leucorrhinia albifrons - https://wazki.pl/wazki_leucorrhinia_albifrons.html w obiektywie Grzegorza Jędro.

Zdjęcia młodych samców Crocothemis erythraea — https://wazki.pl/wazki_crocothemis_erythraea.html autorstwa Marii Wszniowskiej i Krzysztofa Przondziono zrobione w Katowicach.

Bardzo ładne zdjęcie samca Leucorrhinia caudalis — https://wazki.pl/wazki_leucorrhinia_caudalis.html wykonane przez Pawła Buczyńskiego w Poleskim Parku Narodowym.

Samica Sympetrum flaveolum — https://wazki.pl/wazki_sympetrum_flaveolum.html o ciekawie zażółconych skzydłach — sfotografowana przez Marię Wiszniowską w Katowicach.

I na koniec samiec Libellula fulva — https://wazki.pl/wazki_libellula_fulva.html — napotkany przez Agatę Jirak-Leszczyńską podczas XVI Sympozjum Sekcji Odonatologicznej w Puszczy Niepołomickiej — potwierdzenie utrzymującej się tendencji rozszerzania zasięgu występowania w kierunku południowym.

Efektem ocieplenia, wczesnych wiosen następujących po krótkich i lekkich zimach, jest szybsze budzenie się przyrody do życia, a więc i pojawianie się ważek. W 2018 roku prowadzono obserwacje takich najwcześniejszych pojawów, a ich podsumowaniem jest artykuł w piśmie „Odonatrix” i aktualizacja strony „Czas lotów”. - https://wazki.pl/czas.html

Tym razem na stronie wazki.pl - https://wazki.pl/index.html mamy następujące aktualizacje:

Zdjęcie samicy Orthetrum coerulescens - https://wazki.pl/wazki_orthetrum_coerulescens.html z pięknie wyeksponowanymi skrzydłami, wykonane w Ciężkowicach nad Kozim Brodem przez Marię Wiszniowską.

3 zdjęcia Marii Wiszniowskiej i 2 fotografie Pawła Buczyńskiego przedstawiające pióronogi zwykłe Platycnemis pennipes - https://wazki.pl/wazki_platycnemis_pennipes.html.

Tandem Sympetrum fonscolombii - https://wazki.pl/wazki_sympetrum_fonscolombii.html na zdjęciu, które wykonał w Gdyni-Chwarzno Peter Senn.

I jeszcze 2 fotki samicy Ischnura pumilio - https://wazki.pl/wazki_ischnura_pumilio.html napotkanej w Gdyni, przez Petera Senna nad tym samym wysychającym zbiornikiem.

Maria Wiszniowska ma prawdziwe szczęście do fotografowania rzeczy niecodziennych, tym razem trafił się jej prawdziwy rarytas, jest to tandem, w którym samiec Sympetrum sanguineum trzyma osobnika gynandromorficznego tego samego gatunku, czyli osobnika przejawiającego cechy obu płci. Jest to wielka rzadkość i z pewnością warto się jej dokładnie przyjrzeć - https://wazki.pl/wazki_sympetrum_sanguineum.html.

Dziś na stronie  Libellula quadrimaculata - https://wazki.pl/wazki_libellula_quadrimaculata.html przybyło piękne zdjęcie pary tuż przed utworzeniem tandemu zrobione przez Janusza Ratajczaka.
Poza tym w galerii umieściłam 2 zdjęcia autorstwa Pawła Buczyńskiego przedstawiające osobniki zaobserwowane podczas XV Sympozjum w Smołdzinie w końcu sierpnia 2018 r., a więc w bardzo późnym terminie. Ten przedłużony okres lotów Libellula quadrimaculata został też uwzględniony w tabeli na stronie Czas lotów - https://wazki.pl/czas.html.