ABC - Morfologia kopulatorów Cerambycidae (samce)

[Jacek Kurzawa]

W przypadku omawiania budowy aparatów kopulacyjnych samców z rodziny Cerambycidae w literaturze spotyka się różne szkoły i nazewnictwo poszczegółnych częsci. Jednoczesne funkcjonowanie nazw łacińskich i angielskich, a czasami również polskich z jednoczesnym różnym traktowaniem nazewnictwa poszczególnych częsci powoduje niemały kłopot w poruszaniu się w tej materii. W zależności od autora i użytego języka te same częsci aparatu kopulacyjnego nazywają się całkiem inaczej i mogą oznaczać różne częsci aparatu.

Aparat kopulacyjny samców składa się z trzech częsci:

aedeagus - penis ("pała")
lateral lobes lub tegmen - część środkowa, w kształcie liry, z paramerami
internal sac - endophallus (woreczek wewnętrzny, można go napompować gliceryną, jak to robił np. Kasatkin).

Różny jest zakres znaczenia słowa TEGMEN oraz lateral lobes.

Spróbowałem to uporządkować (to mały fragment większej układanki):

Tegmen to podstawa "roof", część pod paramerami, "basal part of parameres"
lub też
Tegmen to całość podstawa "roof" z paramerami "lateral lobes".

Przyjmuje się różnie:
lateral lobes = paramery TAK
lateral lobes = tegmen (z paramerami) TAK, czasami
lateral lobes = tegmen ?TAK, czasami, chyba niewłaściwie!?


Wg Ehara (1955) tegmen traktowany jest jako całość, składająca się z 4 częsci:
TEGMEN = pair of lateral lobes + roof + (basal piece )+ ringed part

Jak obecnie przyjmuje się - czy "lateral lobes" to:
- część zwana paramerami
- całość, zwana też tegmenem?

To samo przekłada się na tegmen, który w zależności od przyjętej koncepcji, jest traktowany jako:
a. dolna część całości (bez paramerów)
b. całość

Najprościej i najwygodniej byłoby nazywać całość jako tegmen (wraz z paramerami=lateral lobes). Wtedy utożsamianie tegmen jako lateral lobes byłoby niewłaściwe (ale tak bywa nazywane w niektórych pracach).

Czy ktoś mógłby pomóc w uporządkowaniu nazewnictwa tej części aparatu kopulacyjnego samca?

[Przemek Zięba]

[L. Borowiec]

Problem polega na tym, że nie do końca jasna jest homologia tej części bazalnej, na której osadzone są paramery tzn. czy u wszystkich Chrysomeloidea jest to jednolity twór o tym samym pochodzeniu. W strąkowcach pojęcie "lateral lobes" używa się tylko w odniesieniu do płatów paramer (niekoniecznie parzystych, bo są rodzaje gdzie te płaty boczne zrastają się w jedną rynienkę), a "tegmen" tylko do części bazalnej, na której są osadzone "lateral lobes".

[Jacek Kurzawa]

Tak, to prawda, że budowa tegmenu (w ujęciu jako całość) jest zmienna tak bardzo, że np. w kilku plemionach w Cerambycinae zamiast dwóch paramer jak zwykle, jest tylko jeden "listek" (Hyboderini, Molorchini, Obriini, Rhopalophorini i Stenopterini - Hubweber, Schmitt, 2010), tak jak czasem u strąkowców . Sama część bazalna pod paramerami może być zredukowana tak, że paramery połączone są bezpośrednio z tą częścią wygiętą (ringed part). W literaturze można spotkać się jednak z "lateral lobes" i "tegmen" jako określeniami w odniesieniu do całości (tą część aparatu kopulacyjnego załaczam na dwóch rysunkach). Przez to czasami trudno jest zdecydować się jednoznacznie, co jest tegmenem a co jest lateral lobes.

Ja optuję za takim nazewnictwem: lateral lobes jako paramery i tegmen jako całość (za Ehara, 1955).

[Jacek Kurzawa]

Ciekawe, że na rysunku aparatu Necydalis (male) (Niisato, 2004) jest błąd - na rysunku opisy do 7 i 8 są zamienione (załączam ponownie rysunek).

Tegmen zaznaczyłem kolorem.

Warto zwrócić uwagę na detal z nr 11 - VIII sternit u samców (nr 9 to pygidium, tergit VIII), w nawiązaniu do wątku Pygidium, tergit, sternit - jak to liczyć.

[Jacek Kurzawa]

Doskonałym uzupełnieniem jest temat z włoskiego forum. Załączam jedną fotkę i linka do źródła.
http://www.entomologiitaliani.net/publi ... 66#p371566

[Jacek Kurzawa]

Aparat kopulacyjny samców składa się z trzech częsci:

aedeagus - penis   ("pała")
lateral lobes lub tegmen -  część środkowa, w kształcie liry, z paramerami
internal sac - endophallus

I tu trzeba podgarnąć. Nie jest dobrze. Snodgrass (1935) używał go nazwania tego jednego elementu. Poprawnie powinno być tak - obecnie określenie aedeagusjest używane w odniesieniu do kompleksu phallobase (tegmen), parameres i penis (Lawrence et al., 2010, Huenefeld, 2011).
Reasumując będzie:

Aedeagus to:
- penis   ("pała")
- phallobase , lateral lobes, tegmen, ringed part
- endophallus, internal sac.

PS.
A to jest część "aparatu kopulacyjnego" (nie całość) No i oczywiście mamy tu tylko samca.