Monografia „Ważki (Odonata) Polski”
: czwartek, 30 lipca 2020, 12:59
Zespół redakcyjny:
Redakcja merytoryczna: Rafał Bernard, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk
Redakcja techniczna: Bogusław Daraż
Drodzy Badacze i Miłośnicy Ważek,
Informujemy, że rozpoczęły się przygotowania do wydania monografii „Ważki (Odonata) Polski”. Stanowić ona będzie podsumowanie dotychczasowej wiedzy o ważkach naszego kraju i punkt wyjścia czy odniesienia w dalszych badaniach. Naszym celem jest przygotowanie syntezy — zarówno o poszczególnych gatunkach, jak i o faunie — w postaci całościowej wizji, informatywnej, krytycznej, porównywalnej, praktycznej w użytkowaniu i... pięknej.
Dziewięć lat temu ukazał się Atlas rozmieszczenia ważek w Polsce, podsumowujący dotychczasową wiedzę o rozmieszczeniu ważek w naszym kraju, będący owocem projektu, który zaangażował rzesze polskich (i nie tylko polskich) miłośników ważek. Atlas wyzwolił zainteresowanie ważkami w Polsce na skalę dotąd niespotykaną i zaowocował nowymi bogatymi danymi zgromadzonymi w ciągu kolejnych, poatlasowych dziesięciu lat.
Monografia ważek Polski — po części kontynuacja Atlasu — będzie się jednak istotnie różniła od niego. Rozmaite aspekty rozmieszczenia będą bowiem stanowiły tylko fragment jej zawartości, a środek ciężkości opracowania zostanie przesunięty na CAŁOŚĆ. To bowiem, gdzie występuje gatunek, jest ściśle powiązane z tym, dlaczego i jak tam występuje, a więc różnymi aspektami ekologii i biologii gatunku. Dopiero ta CAŁOŚĆ jest naprawdę zrozumiała i czytelna. Mało tego, gatunek stanowi fragment pewnej kompozycji, określonej fauny, która cechuje się swoistym charakterem, różnorodnością, dynamiką — temu złożonemu obrazowi także chcemy poświęcić część książki.
W monografii znajdą się więc następujące zasadnicze elementy:
- część ogólna, wprowadzająca do ważek,
- część ukazująca tło historyczne, geograficzne, siedliskowe
- część gatunkowa — ukazująca różne aspekty występowania, biologii i ekologii poszczególnych gatunków w Polsce
- część poświęcona odonatofaunie — jej zróżnicowaniu, zoogeografii, dynamice, ekologii siedliskowej, stanowi zachowania
- część źródłowa — zawierająca wykaz źródeł.
W założeniu monografia przybierze formę bogato ilustrowanej książki, wydanej w dwóch wersjach, polsko- i anglojęzycznej. Pieczę nad przygotowaniem i wydaniem monografii sprawować będzie zespół redakcyjny, w składzie:
redakcja merytoryczna — Rafał Bernard, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk
redakcja techniczna — Bogusław Daraż
Do wspólnego przygotowania niektórych rozdziałów/gatunków zaprosimy także innych współautorów, którzy w minionych dekadach prowadzili własne badania i publikowali prace.
Istniejące dane są już na tyle obszerne, że ich uporządkowanie i analiza będą stanowiły duże wyzwanie (nie mówiąc o niezwykle pracochłonnym przygotowaniu książki). Nie przewidujemy więc tym razem koncentracji na zbiorze nowych danych w terenie. Mamy jednak świadomość, że duża część danych ciągle nie została w Polsce opublikowana, spoczywa w notatnikach, archiwach zdjęciowych, etc. Nie chcielibyśmy, aby spoczęła tam na zawsze. Zapraszamy więc Was, Drodzy Odonatolodzy i Miłośnicy Ważek, do podzielenia się tymi danymi. Można to zrobić na dwa sposoby:
- opublikować swoje dane w formie prostych materiałowych notatek-wykazów w czasopiśmie Odonatrix, którego łamy czekają na amatorów;
- przekazać swoje dane za pośrednictwem specjalnego Formularza danych. Każda osoba, która udostępni w ten sposób swoje dane do celów Monografii, będzie miała status Autora Danych i zostanie wymieniona (jeżeli wyrazi na to zgodę) w książce.
Podstawowe informacje dla osób,
które będą chciały podzielić się swoimi danymi, przekazując je za pośrednictwem Formularzy:
- Czas dostarczania danych:
od 1 kwietnia 2019 do 31 grudnia 2020.
- Zakres czasowy dostarczanych danych:
wszystkie dane (gromadzone do końca sezonu ważkowego 2020 roku), które NIE zostały wcześniej dostarczone do Atlasu.
Jeżeli chodzi o dane poatlasowe, które zostały już opublikowane, można je dostarczyć na Formularzach danych, ale nie jest
to konieczne — niedostarczone a opublikowane dane zostaną wprowadzone przez Redaktorów z publikacji.
- Zakres merytoryczny zbieranych danych:
wszystkie dane dotyczące imagines, larw i wylinek, występowania w czasie i przestrzeni, liczebności, środowisk
występowania, zachowania, aktywności w czasie i przestrzeni, zagrożeń, etc. Przy tym mamy świadomość, że w wielu
przypadkach dane będą się ograniczały do podania obecności gatunku w określonym miejscu i określonej dacie. Takie dane
są również bardzo ważne i prosimy nie przejmować się ich szczupłością czy niekompletnością.
- Forma dostarczania danych:
Podstawową formą dostarczania danych jest specjalny elektroniczny Formularz Danych. UWAGA! Większość danych,
użytecznych z punktu widzenia monografii, będzie można przekazać TYLKO za pośrednictwem tego Formularza. Został on
przygotowany w bardzo przyjaznej, intuicyjnej formie i opatrzony instrukcją. Jak w każdym wypadku, podanie danych za
jego pośrednictwem będzie wymagało nieco czasu, spróbuj jednak, Drogi Użytkowniku, a zobaczysz, jak błyskawicznie
pójdzie Ci praca z Formularzem. Użycie Formularza pozwoli na bardzo łatwe dodawanie danych do bazy danych i ich
weryfikację, analizę i wykorzystanie. Tylko w ten sposób będziemy w stanie opanować sytuację w tak krótkim okresie czasu
i zapewnimy wiarygodne wykorzystanie danych.
Tylko w dwóch przypadkach możemy przesyłać dane o ważkach nie stosując Formularza:
* gdy chcemy opisać jakieś sytuacje, na które nie znajdziemy pola w formularzu: konkretne
zachowania i aktywności ważek, realne zagrożenia, przypadki niszczenia siedlisk, anomalie
morfologiczne i tym podobne odstępstwa od reguł, interakcje międzygatunkowe,
pasożytnictwo na ważkach, drapieżnictwo na ważkach, etc. W tych przypadkach przesyłać
można dane i opis w postaci notatki w osobnym pliku elektronicznym.
* gdy nie potrafimy poradzić sobie z wypełnieniem formularza — wówczas zrobi to za nas osoba
przyjmująca dane.
- Jak otrzymać Formularz Danych?
Proszę napisać pod adres:
monografiawazki@onet.pl
Pobranie Formularza Danych nie oznacza deklaracji dostarczania danych.
- Miejsce dostarczania danych (Formularzy Danych):
Wypełnione Formularze Danych lub ewentualne inne pliki z danymi należy przesyłać na adres:
monografiawazki@onet.pl
Dostarczonymi danymi będzie zawiadować Redaktor techniczny Monografii Bogusław Daraż. Prosimy nie wysyłać wypełnionych formularzy ani innych plików z danymi pod inne adresy.
- Jeżeli wystąpią jakieś problemy techniczne, kontaktować się będzie z Państwem Redaktor techniczny projektu, Bogusław Daraż, jako osoba zawiadująca bazą danych.
- Jeżeli jakieś szczegóły merytoryczne będą wymagały wyjaśnienia, formularz zostanie przekazany do któregoś z Redaktorów merytorycznych projektu, który skontaktuje się z Państwem.
- Jeżeli będą Państwo mieli jakieś pytania merytoryczne, można bezpośrednio kontaktować się z którymś z Redaktorów merytorycznych projektu:
Rafał Bernard rbernard@amu.edu.pl
Paweł Buczyński pawbucz@gmail.com
Grzegorz Tończyk tonczyk.grzegorz@gmail.com
W tym przypadku proszę cierpliwie oczekiwać na odpowiedź.
Zważywszy jednak na olbrzymią ilość zadań, które Redaktorzy merytoryczni muszą wykonać w projekcie (i poza nim), uprzejmie
prosimy, aby nie przesyłać do nas masowo zdjęć do oznaczeń gatunków. Wątpliwości w tym zakresie można rozstrzygnąć, prosząc
o pomoc innych doświadczonych w rozpoznawaniu ważek ze zdjęć odonatologów, udzielających się na forum, np. Pana Piotra
Mikołajczuka gugapm@wp.pl
Inną formą udziału w projekcie będą zdjęcia. Monografia ważek Polski, jako polska wizytówka, powinna zawierać wybór najlepszych możliwych zdjęć wykonanych w Polsce (poza nielicznymi wyjątkami, gdy polskich zdjęć nie znajdziemy w wystarczająco dobrej jakości). Mowa tu o zdjęciach ważek (samca, samicy) i ich siedlisk. Zwrócimy się więc do Państwa w odpowiednim momencie (w roku 2020) z prośbą o nieodpłatne udostępnienie zdjęć i ich nadsyłanie ponownie na adres Redaktora technicznego projektu monografiawazki@onet.pl
Spośród dostarczonych zdjęć wybierzemy w drodze konkursu te najlepiej pasujące do celu, któremu mają służyć — czyli do prezentacji gatunku, a jednocześnie spełniające odpowiednie wymogi techniczne. Te zdjęcia zostaną zamieszczone w książce, z podaniem autorstwa, rzecz jasna.
Przed środowiskiem odonatologów i miłośników ważek w Polsce sporo pracy i duże wyzwanie. Mamy nadzieję, że zakończy się ono owocnie, piękną i wzorcową publikacją.
Zapraszamy do współpracy!
Redaktorzy
Redakcja merytoryczna: Rafał Bernard, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk
Redakcja techniczna: Bogusław Daraż
Drodzy Badacze i Miłośnicy Ważek,
Informujemy, że rozpoczęły się przygotowania do wydania monografii „Ważki (Odonata) Polski”. Stanowić ona będzie podsumowanie dotychczasowej wiedzy o ważkach naszego kraju i punkt wyjścia czy odniesienia w dalszych badaniach. Naszym celem jest przygotowanie syntezy — zarówno o poszczególnych gatunkach, jak i o faunie — w postaci całościowej wizji, informatywnej, krytycznej, porównywalnej, praktycznej w użytkowaniu i... pięknej.
Dziewięć lat temu ukazał się Atlas rozmieszczenia ważek w Polsce, podsumowujący dotychczasową wiedzę o rozmieszczeniu ważek w naszym kraju, będący owocem projektu, który zaangażował rzesze polskich (i nie tylko polskich) miłośników ważek. Atlas wyzwolił zainteresowanie ważkami w Polsce na skalę dotąd niespotykaną i zaowocował nowymi bogatymi danymi zgromadzonymi w ciągu kolejnych, poatlasowych dziesięciu lat.
Monografia ważek Polski — po części kontynuacja Atlasu — będzie się jednak istotnie różniła od niego. Rozmaite aspekty rozmieszczenia będą bowiem stanowiły tylko fragment jej zawartości, a środek ciężkości opracowania zostanie przesunięty na CAŁOŚĆ. To bowiem, gdzie występuje gatunek, jest ściśle powiązane z tym, dlaczego i jak tam występuje, a więc różnymi aspektami ekologii i biologii gatunku. Dopiero ta CAŁOŚĆ jest naprawdę zrozumiała i czytelna. Mało tego, gatunek stanowi fragment pewnej kompozycji, określonej fauny, która cechuje się swoistym charakterem, różnorodnością, dynamiką — temu złożonemu obrazowi także chcemy poświęcić część książki.
W monografii znajdą się więc następujące zasadnicze elementy:
- część ogólna, wprowadzająca do ważek,
- część ukazująca tło historyczne, geograficzne, siedliskowe
- część gatunkowa — ukazująca różne aspekty występowania, biologii i ekologii poszczególnych gatunków w Polsce
- część poświęcona odonatofaunie — jej zróżnicowaniu, zoogeografii, dynamice, ekologii siedliskowej, stanowi zachowania
- część źródłowa — zawierająca wykaz źródeł.
W założeniu monografia przybierze formę bogato ilustrowanej książki, wydanej w dwóch wersjach, polsko- i anglojęzycznej. Pieczę nad przygotowaniem i wydaniem monografii sprawować będzie zespół redakcyjny, w składzie:
redakcja merytoryczna — Rafał Bernard, Paweł Buczyński, Grzegorz Tończyk
redakcja techniczna — Bogusław Daraż
Do wspólnego przygotowania niektórych rozdziałów/gatunków zaprosimy także innych współautorów, którzy w minionych dekadach prowadzili własne badania i publikowali prace.
Istniejące dane są już na tyle obszerne, że ich uporządkowanie i analiza będą stanowiły duże wyzwanie (nie mówiąc o niezwykle pracochłonnym przygotowaniu książki). Nie przewidujemy więc tym razem koncentracji na zbiorze nowych danych w terenie. Mamy jednak świadomość, że duża część danych ciągle nie została w Polsce opublikowana, spoczywa w notatnikach, archiwach zdjęciowych, etc. Nie chcielibyśmy, aby spoczęła tam na zawsze. Zapraszamy więc Was, Drodzy Odonatolodzy i Miłośnicy Ważek, do podzielenia się tymi danymi. Można to zrobić na dwa sposoby:
- opublikować swoje dane w formie prostych materiałowych notatek-wykazów w czasopiśmie Odonatrix, którego łamy czekają na amatorów;
- przekazać swoje dane za pośrednictwem specjalnego Formularza danych. Każda osoba, która udostępni w ten sposób swoje dane do celów Monografii, będzie miała status Autora Danych i zostanie wymieniona (jeżeli wyrazi na to zgodę) w książce.
Podstawowe informacje dla osób,
które będą chciały podzielić się swoimi danymi, przekazując je za pośrednictwem Formularzy:
- Czas dostarczania danych:
od 1 kwietnia 2019 do 31 grudnia 2020.
- Zakres czasowy dostarczanych danych:
wszystkie dane (gromadzone do końca sezonu ważkowego 2020 roku), które NIE zostały wcześniej dostarczone do Atlasu.
Jeżeli chodzi o dane poatlasowe, które zostały już opublikowane, można je dostarczyć na Formularzach danych, ale nie jest
to konieczne — niedostarczone a opublikowane dane zostaną wprowadzone przez Redaktorów z publikacji.
- Zakres merytoryczny zbieranych danych:
wszystkie dane dotyczące imagines, larw i wylinek, występowania w czasie i przestrzeni, liczebności, środowisk
występowania, zachowania, aktywności w czasie i przestrzeni, zagrożeń, etc. Przy tym mamy świadomość, że w wielu
przypadkach dane będą się ograniczały do podania obecności gatunku w określonym miejscu i określonej dacie. Takie dane
są również bardzo ważne i prosimy nie przejmować się ich szczupłością czy niekompletnością.
- Forma dostarczania danych:
Podstawową formą dostarczania danych jest specjalny elektroniczny Formularz Danych. UWAGA! Większość danych,
użytecznych z punktu widzenia monografii, będzie można przekazać TYLKO za pośrednictwem tego Formularza. Został on
przygotowany w bardzo przyjaznej, intuicyjnej formie i opatrzony instrukcją. Jak w każdym wypadku, podanie danych za
jego pośrednictwem będzie wymagało nieco czasu, spróbuj jednak, Drogi Użytkowniku, a zobaczysz, jak błyskawicznie
pójdzie Ci praca z Formularzem. Użycie Formularza pozwoli na bardzo łatwe dodawanie danych do bazy danych i ich
weryfikację, analizę i wykorzystanie. Tylko w ten sposób będziemy w stanie opanować sytuację w tak krótkim okresie czasu
i zapewnimy wiarygodne wykorzystanie danych.
Tylko w dwóch przypadkach możemy przesyłać dane o ważkach nie stosując Formularza:
* gdy chcemy opisać jakieś sytuacje, na które nie znajdziemy pola w formularzu: konkretne
zachowania i aktywności ważek, realne zagrożenia, przypadki niszczenia siedlisk, anomalie
morfologiczne i tym podobne odstępstwa od reguł, interakcje międzygatunkowe,
pasożytnictwo na ważkach, drapieżnictwo na ważkach, etc. W tych przypadkach przesyłać
można dane i opis w postaci notatki w osobnym pliku elektronicznym.
* gdy nie potrafimy poradzić sobie z wypełnieniem formularza — wówczas zrobi to za nas osoba
przyjmująca dane.
- Jak otrzymać Formularz Danych?
Proszę napisać pod adres:
monografiawazki@onet.pl
Pobranie Formularza Danych nie oznacza deklaracji dostarczania danych.
- Miejsce dostarczania danych (Formularzy Danych):
Wypełnione Formularze Danych lub ewentualne inne pliki z danymi należy przesyłać na adres:
monografiawazki@onet.pl
Dostarczonymi danymi będzie zawiadować Redaktor techniczny Monografii Bogusław Daraż. Prosimy nie wysyłać wypełnionych formularzy ani innych plików z danymi pod inne adresy.
- Jeżeli wystąpią jakieś problemy techniczne, kontaktować się będzie z Państwem Redaktor techniczny projektu, Bogusław Daraż, jako osoba zawiadująca bazą danych.
- Jeżeli jakieś szczegóły merytoryczne będą wymagały wyjaśnienia, formularz zostanie przekazany do któregoś z Redaktorów merytorycznych projektu, który skontaktuje się z Państwem.
- Jeżeli będą Państwo mieli jakieś pytania merytoryczne, można bezpośrednio kontaktować się z którymś z Redaktorów merytorycznych projektu:
Rafał Bernard rbernard@amu.edu.pl
Paweł Buczyński pawbucz@gmail.com
Grzegorz Tończyk tonczyk.grzegorz@gmail.com
W tym przypadku proszę cierpliwie oczekiwać na odpowiedź.
Zważywszy jednak na olbrzymią ilość zadań, które Redaktorzy merytoryczni muszą wykonać w projekcie (i poza nim), uprzejmie
prosimy, aby nie przesyłać do nas masowo zdjęć do oznaczeń gatunków. Wątpliwości w tym zakresie można rozstrzygnąć, prosząc
o pomoc innych doświadczonych w rozpoznawaniu ważek ze zdjęć odonatologów, udzielających się na forum, np. Pana Piotra
Mikołajczuka gugapm@wp.pl
Inną formą udziału w projekcie będą zdjęcia. Monografia ważek Polski, jako polska wizytówka, powinna zawierać wybór najlepszych możliwych zdjęć wykonanych w Polsce (poza nielicznymi wyjątkami, gdy polskich zdjęć nie znajdziemy w wystarczająco dobrej jakości). Mowa tu o zdjęciach ważek (samca, samicy) i ich siedlisk. Zwrócimy się więc do Państwa w odpowiednim momencie (w roku 2020) z prośbą o nieodpłatne udostępnienie zdjęć i ich nadsyłanie ponownie na adres Redaktora technicznego projektu monografiawazki@onet.pl
Spośród dostarczonych zdjęć wybierzemy w drodze konkursu te najlepiej pasujące do celu, któremu mają służyć — czyli do prezentacji gatunku, a jednocześnie spełniające odpowiednie wymogi techniczne. Te zdjęcia zostaną zamieszczone w książce, z podaniem autorstwa, rzecz jasna.
Przed środowiskiem odonatologów i miłośników ważek w Polsce sporo pracy i duże wyzwanie. Mamy nadzieję, że zakończy się ono owocnie, piękną i wzorcową publikacją.
Zapraszamy do współpracy!
Redaktorzy