Polskie Forum Entomologiczne

Rusza monitoring inwazyjnej biedronki Harmonia axyridis w Polsce. Od roku 2008 rozpoczynamy systematyczną rejestrację rozprzestrzeniania się H. axyridis w Polsce.
Uruchomiona została strona na jej temat. Wchodzi się na nią przez adres:
http://www.cbe-pan.pl/ lub bezpośrednio http://www.cbe-pan.pl/harmonia/

Wszystkie szczegóły pod linkami powyżej. Podaje również jak i gdzie przesyłać informacje:

Zwracamy się z prośbą do wszystkich, którzy już spotkali lub w przyszłości zaobserwują bądź odłowią H. axyridis na terenie naszego kraju, o poinformowanie nas o tym i, o ile to możliwe, przesłanie okazów dowodowych lub zdjęć cyfrowych biedronek wraz z następującymi danymi:

data obserwacji
dokładne położenie stanowiska (miejscowość lub współrzędne geograficzne)
środowisko (np. pole kukurydzy, park miejski, bór sosnowy, na ścianie budynku, w mieszkaniu)
roślina, na której stwierdzono biedronkę (jeśli obserwator nie zna nazwy rośliny, prosimy podać, czy jest to roślina zielna, krzew, drzewo liściaste czy drzewo iglaste)
przybliżona liczba stwierdzonych biedronek (pojedynczy osobnik czy większa ich liczba)
stwierdzone stadia rozwojowe (dorosłe chrząszcze, larwy, poczwarki)
sposób stwierdzenia (np. obserwacja, złowienie w czerpak entomologiczny, odłowienie na światło)
o ile będzie to możliwe, prosimy również o podanie, jakimi mszycami lub innym pokarmem odżywiały się zaobserwowane biedronki
Jeśli osoba przysyłająca nam okazy biedronek będzie życzyła sobie je odzyskać, odeślemy je z powrotem po obejrzeniu.

Informacje prosimy przesyłać:
na adres e-mailowy: harmonia@cbe.internetdsl.pl

lub pocztą tradycyjną:

Piotr Ceryngier
Centrum Badań Ekologicznych PAN
Dziekanów Leśnyul. M. Konopnickiej 1
05-092 Łomianki

Harmonia?

Tak

Dzięki Marku!
A czy był już stwierdzony na Górnym Śląsku?

Chyba jeszcze nie

Przesyłam zdjęcie z mojego archiwum zrobione w 2002 roku. Do tej pory myślałem że jest to może pierwsza dokumentacja axyridis w PL. Nic właśnie! To może być Harmonia quadripunctata, gatunek nierzadki i swojak. Jak odróżnić larwy obu gatunków. Ważne, bo może to być źródło wielu błędnych doniesień!

mwkozlowski pisze:Jak odróżnić larwy obu gatunków. Ważne, bo może to być źródło wielu błędnych doniesień!

Na zdjeciu jest larwa Harmonia quadripunctata. Ten gatunek ma jasne boki czterech segmentow ciala plus dwie jasne plamki na ostatnim z nich (co ladnie widac na zdjeciu), natomiast larwa H. axyridis ma piec segmentow z jasnymi plamami bocznymi i dwa ostatnie z nich maja dodatkowe dwie jasne plamki tak jak ten ostatni u H. quadripunctata.
Pawel

Dodaje zdjecie larwy H. axyridis. Wszedzie tam, gdzie ten gatunek wystepuje, jest on pospolity w miastach. Stad latwiej jego larwy przecietnemu obserwatorowi pomylic z Coccinella septempunctata niz Harmonia quadripunctata, ktora raczej miast nie lubi. Niby kazdy wie jak wyglada larwa siedmiokropki, ale na wszelki wypadek rowniez i ona.

Witam

Czy to są Harmonie? Dostałem je wczoraj. Złapane na Malcie w Poznaniu na roślnie opisywanej jako "podobna do wierzbowatych". Występowały w dużych ilościach wraz z moszenicą wierzbówką. Facet jest chemikiem, na roślinach średnio się zna, stąd opis bardzo przybliżony.
pozdrawiam
Michał

Harmonia_axyridis u mnie na podwórku jest. Jeśli ma duży apetyt, to się jej tu spodoba, bo mszyc u mnie pod dostatkiem. Zwalczam je wyłącznie biedronkami .
Bełchatów 20.05.2007 i Napoleonów 29.06.2008. Widziałem je częściej, (nie często).

Jeśli chodzi o Gdańsk to już jej nawet nie zgłaszam. Są w terenie praktycznie wszędzie - imago, larwy, poczwarki. Imago w tym roku głównie czerwona odmiana, ale widywałem też czarne.

Pozdrawiam
Robert

To drugie zdjęcie o ile dobrze widzę włoski to jedna z odmian Subcoccinella quatuordecimpunctata

Jestem prawie pewny oznaczenia, ale tym razem to okaz dowodowy, więc proszę o potwierdzenie oznaczenia.

Tak Harmonia axyridis

Jeszcze raz dzięki Marku.

U mnie jest jej sporo. Głównie na łąkach. Dla ścisłości, widziałem ich kilka lub kilkanaście w czerwcu.

Tak z ciekawości - jakie działania zostaną podjęte (o ile w ogóle ktoś je podejmie) po zakończeniu monitoringu??? Mówimy o wyjątkowej inwazyjności biedronki i zagrożeniu populacji innych gatunków biedronek i nie tylko, prawda???
Zainteresowało mnie czy ktokolwiek zamierza podjąć jakiekolwiek działania czy tylko będziemy dokumentować jej inwazję i prowadzić monitoring jej pojawów..... O ile jakiekolwiek działania są jeszcze możliwe

Wg mnie nie ma sensu jej zwalczać, trzeba się przyzwyczaić do jej obecności, tak jak do innych gatunków które zostały zawleczone do naszego kraju. Ze stonką ziemniaczaną walczono i co nadal egzystuje sobie dobrze jako juz nasz gatunek

Marek Przewoźny pisze: Ze stonką ziemniaczaną walczono i co nadal egzystuje sobie dobrze jako juz nasz gatunek

Ale jest coraz rzadsza m.in ze względu na jej zwalczanie.

Proszę o potwierdzenie.

Potwierdzam to to co w temacie

Dzięki Marku. Mam jeszcze jeden okaz z Pomorza ale chwilowo bez foto.

Jeżeli na zdjęciach jest poszukiwana Harmonia axyridis to w moich okolicach spotykam ją co pewien czas(Okolice Wlenia - Pogórze Kaczawskie ). Końcem października 2007 kilkaset sztuk na Ostrzycy viewtopic.php?t=4082&highlight=harmonia+axyridis

Były imagines a teraz czas na larwy. U teściów na brzoskwini w ogrodzie jest chyba wylęgarnia harmonii. Praktycznie codziennie łapię.

Jest też w Bydgoszczy (licznie na lepach na kasztanowcach - lepy niestety już zdjęte), jedna wpadła mi także przez okno.
Niestety nie mam na razie jak zrobić zdjęcia (postaram się dorzucić w najbliższym czasie), okaz dowodowy u mnie.
PS. Czy zgłoszenia przez forum są równocenne jak te bezpośrednio do CBE?

W Toruniu też jest, mam 4 okazy, których jednak zweryfikować nie zaszkodzi. Niestety, podobnie jak Miłosz, nie mam na razie możliwości, żeby im zdjęcie zrobić. Ale jak już będę miał, to zrobię i wrzucę.

Hmmmm, skan Chyba da się rozpoznać

To do tych z Mielnika, czyli potencjalnych emigrantów na Białoruś , dodam jeszcze 3 szt środkowopolskie ze świecenia na Murawach Dobromierskich 22.08

Wczoraj dwa okazy na klonie - Trzebinia ad Kraków.

to chyba też Harmonia - proszę o potwierdzenie. Spotkana 10.08.2008 w Słonym k. Zielonej Góry

Wczoraj na ekranie naliczyłem 12 exx. w kilku(7?) wariacjach barwnych (Młoszowa CA 95)...

Harmonię spotykałem w okolicach Gorlic i w samych Gorlicach. Kilka okazów spotkałem na ekranie podczas świecenia w terenie. Nawet przylatywała na mój balkon w mieście. Sądzę, że u mnie jest bardzo częsta.
Pozdrowienia.

Dziś - 07.10.2008 - w Osielsku k. Bydgoszczy. Licznie, forma pomarańczowa z drobnymi czarnymi kropkami oraz czarna z dwiema czerwonymi plamami (podobnie do formy A. bipunctata). Jak potrzebne, mam kilka okazów.

Dzisiaj - 09.10.2008, Osielsko k. Bydgoszczy, po jednodniowej przerwie znów słoneczny dzień i znów H. axyridis. Także licznie, tym razem w różnych formach barwnych: ceglastożółta bez plam, żółta z licznymi czarnymi plamkami, pomarańczowa (jasna i ciemna) z czarnymi plamami, czarna z 2 lub 4 czerwonymi plamami. Tym razem też mam kilka okazów, jeśli trzba udokumentować.

H axyridis w Odolanowie koło Ostrowa Wielkopolskiego
9 dzień października poranek mglisty lecz po 12 już słonecznie -złapałem ją - sama się prosiła o 17:00 - jutro postaram się dodać jej fotki na forum.
Tomek

Wczoraj kilkanaście egzemplarzy wleciało mi do domu - Stąporków k. Końskich / Świętokrzyskie. O ile się nie mylę, to właśnie Harmonia.
Oprócz tego wczoraj w mieszkaniu łaziło bardzo dużo Adalia bipunctata i Coccinella septempunctata - jakaś inwazja biedronek, czy co?

Sorry za słabą fotkę...

Tak Harmonia axyridis. Chłodno już na dowrze wchodza więc do mieszkań no i zaczynaja gromadzić się na zimowanie.

w uzupelnieniu do wczorajszego postu dodaje fotke z zalożeniem, że rozpoznałem i fotografowalem H axyridis
Tomek

Potwierdzam to H. axyridis

Dzisiaj pierwszy raz miałem okazję obserwować H. axyridis masowo - na ścianie mego bloku, od strony południowej.
Bez wielkiego wysiłku, otwierając okno w pokoju albo w kuchni, tudzież wychodząc na balkon, udało mi się odłowić w czasie ok. 3 godz. równiutkie 100 os. (a jeszcze kilkanaście mi uciekło, a sporo było poza zasięgiem, na ścianach innych mieszkań obok lub powyżej). Pod koniec to mi się już odechciało je łapać, ale jutro, jak będzie dobra pogoda, to powtórzę łapankę, zobaczymy, z jakim skutkiem.
Tylko co mnie martwi, oprócz Harmonii prawie nie było innych biedronek, w sumie może z 10 zaobserwowałem, głównie Adalia bipunctata i jakieś Hippodamie, ale były za daleko, żeby dokładnie oznaczyć gatunek.
Uwzględniając zatem wcześniejsze 6 okazów, razem z dzisiejszymi mam ich z Torunia 106, różnych odmian barwnych.

Tylko co mnie martwi, oprócz Harmonii prawie nie było innych biedronek

Bartek, nie ma sie co martwić. Nasze mają się dobrze
Po prostu te jesienne Harmonie "rozmijają się" trochę z naszymi jeśli chodzi o pojaw.
Gdańsk i Gdynia już drugi rok przeżywają oblężenie tych biedronek. Podobnie jak piszesz, na południowej stronie jasnych budynków. Niektórzy nazywają je tutaj "biedronkami ninja" (zasłyszane).

Taa u mnie tez kolo okna w szczecinie jest ich tyle ze nie moge otworzyc by ze 20 nie wlecialo... TO strasznie kłopotliwe jest zwłaszcza dla alergika. Dlatego mam prosbe: powie mi ktos czy jakies preparaty przeciwko owadom dzialaja na biedronki? Te nasze polskie nawet lubie, jako dziecko zawsze bralem je na ręce ale ty azjatyckie zachowują sie jakby mialy ADHD dlatego prosze o pomoc. Jak mi przezimuja to wiosna nie bede mógl okien otwierac(w 2 min weszło do mieszkania 20 osobników)

W Szczecinie na moim bloku nie było nigdy biedronek. Pewnie dlatego że są mniej inwazyjne niz Harmonia axyridis która atakuje nasze mieszkania.
Przykładowo: na ścianie bloku na 3 piętrze widze z okna, na szybie, parapecie (pod niestety nie moge) ok 100 biedronek. Ile bym ich nie zabil ciagle ich liczba nie maleje. Wiem że biedronki są pożyteczne, dlatego nie ma preparatów zwalczających biedronki. Jednak wiem że wielu z was może mieć podobny problem. Proponuje wypróbowywać preparaty na owady i pisać w tym temacie jaki skutek jest po ich wprowadzeniu.

Dzisiaj kilka okazów pod Włoszczową UTM DB22

FlameofDarkness pisze:W Szczecinie na moim bloku nie było nigdy biedronek. Pewnie dlatego że są mniej inwazyjne niz Harmonia axyridis która atakuje nasze mieszkania.

Mały offtop - coś co jest rodzime, raczej nie może być inwazyjne
No i nie przesadzajmy z nazywaniem gromadzenia się biedronek atakowaniem mieszkań - to tylko owady, a nie najeźdźcy spiskujący przeciw ludzkiej rasie

Robert Zoralski pisze:Bartek, nie ma sie co martwić. Nasze mają się dobrze
Po prostu te jesienne Harmonie "rozmijają się" trochę z naszymi jeśli chodzi o pojaw.

Może być i tak, nie dalej jak tydzień temu widziałem więcej tych naszych rodzimych.
Dziś pogoda się skiepściła, słońca mało było, to i Harmonii mniej. Mimo to 44 os. udało mi się znów odłowić na moim bloku, i podobnie jak wczoraj - jeszcze kilka mi uciekło.
A z innych - oprócz kilku A. bipunctata była też jedna C. septempunctata.

FlameofDarkness pisze:W Szczecinie na moim bloku nie było nigdy biedronek.

Myślę, że były, tyle, że nasze krajowe nie próbują tak licznie wchodzić do mieszkań jak Harmonia axyridis - stąd mogą często pozostać niezauważone.
A przynajmniej ja nie widziałem tego zjawiska w takim natężeniu, w jakim obserwuję je w ostatnich dniach w odniesieniu do Harmonii.

No i przyszła pora na Kutno - przed chwilą złapałam pierwszą moją "tutejszą" H. axyridis. Siedziała na szybie okna mojego pokoju - pojedynczy osobnik; na początku myślałam, że to C. septempunctata, ale coś mnie tknęło i postanowiłam obejrzeć delikwentkę Okaz typowy, pomarańczowy z czarnymi kropkami (niemal identyczny jak na górnym zdjęciu we wczorajszym poście MielCzarka). Pogoda słoneczna, ciepło, umiarkowany wiatr, okno od strony południowo-zachodniej. UTM CC88.

Ja dzisiaj widziałem po kilkadziesiąt osobników na pniach drzew ale niestety aparatu nie miałem . Słoneczko grzało a one siedziały na tych pniach i kolejne kilka latało koło każdego z nich . Taką sytuację obserwowałem na 4 drzewach choć na innych pewnie też były . Kilka form barwnych przy czym najliczniejsza pomarańczowa w kropki .

Czy to Harmonia? Widziałem dzisiaj na oknie mojego domu około 20 osobników.

Pierwsza to Oenopia conglobata. Druga - rzeczywiście H. axyridis.

Dzięki za inf. Ta pierwsza była tylko jedna, kilkanaście H.axyridis i kilka Adalia bipunctata.

złapany 12.10.2008 r. okaz Harmonia axyridis w ciekawej formie barwnej

Tomasz Barłożek pisze:w ciekawej formie barwnej

O, też taką jedną mam

Tomasz Barłożek pisze:okaz Harmonia axyridis w ciekawej formie barwnej

Nie wiem jak gdzie indziej, ale w Polsce jest to chyba rzadka odmiana - nie udało mi się jeszcze takiej spotkać. Nazywa się to H. axyridis var. axyridis wg. poniższej strony:
http://www.biolib.cz/en/formsearch/?act ... a+axyridis

Na powyższym zdjęciu dobrze widać cechę char. tego gatunku - w tyle pokryw posiada ona żeberko odgraniczone od powierzchni pokryw wyraźnymi wklęśnięciami przed i za żeberkiem, ale to już chyba Marek Przewoźny o tym pisał.

No proszę, pewnie dlatego tylko jedna była na ponad setkę osobników innych form...

A czy to jest owa Harmonia axyridis? Znalazłem dzisiaj jedną na szybie okna.

tak to ona

Jeden okaz w Autobusie w Płocku 22.10.2008. Pierwszy raz ją w Płocku spotkałem.

Czy to też Harmonia?

Nie, to Adalia bipunctata var. maculata.
Zwróć uwagę na brak u osobnika na Twoim zdjęciu charakterystycznego dla Harmonii żeberka w tylnej części pokryw, o którym wspominałem kilka postów wyżej, a które doskonale widać na zdjęciu Tomasza Barłożka

Wczoraj na swoim podwórku (tj. Białuty DD59) widziałem dwie H. axyridis. Poza tym 22.10.08 spotkałem dziesiątki osobników tego gatunku na ścianach zamku Krasińskich w Muzeum Romantyzmu w Opinigórze (DD86) k. Ciechanowa. Oto kilka z nich:

A druga od lewej to czasem nie Adalia decempunctata? Coś się żeberka w tyle pokryw dopatrzyć u niej nie mogę.
Co do Harmonii, to ciągle się trafia tu i ówdzie. Dziś (właściwie to już wczoraj) kolejne 6 os. odłowiłem, a było wiecej. Na ścianach budynków o wystawie południowej (2 os. + 2 uciekły), zachodniej (3 os.) i północnej (1 os. + 2 zbyt wysoko, żeby je złapać).
Do tego kilka okazów C. septempunctata i 1 os. C. magnifica.

Bartek Pacuk pisze:A druga od lewej to czasem nie Adalia decempunctata?

Wszystkie to na pewno Harmonia

Bartek Pacuk pisze:A druga od lewej to czasem nie Adalia decempunctata? Coś się żeberka w tyle pokryw dopatrzyć u niej nie mogę.

Poza faktem, ze to jest Harmonia (jak juz Marek napisal), to A. decempunctata akurat ma bardzo podobna faldke na koncu pokryw.

I jeszcze uzupeąc ta fałdka podana jako cecha kluczowa służy tylko odróznianiu harmonia axyridis od Harmonia quadripunctata. Nie nadaje sie natomiast do odrózniania rodzaju Harmonia od innych rodzajów!
Adalia decempunctata na pierwszy rzut oka jest o połowę mniejsza od Harmonia axyridis.

Pawel Jaloszynski pisze:Poza faktem, ze to jest Harmonia (jak juz Marek napisal), to A. decempunctata akurat ma bardzo podobna faldke na koncu pokryw

Marek Przewoźny pisze:I jeszcze uzupeąc ta fałdka podana jako cecha kluczowa służy tylko odróznianiu harmonia axyridis od Harmonia quadripunctata. Nie nadaje sie natomiast do odrózniania rodzaju Harmonia od innych rodzajów!
Adalia decempunctata na pierwszy rzut oka jest o połowę mniejsza od Harmonia axyridis.

Ok, dzięki za rozwianie moich wątpliwości i za wyjaśnienia. Uczę się cały czas tych biedronek, ale jak widzę trochę jeszcze przede mną

Wystarczy, że słońce trochę przygrzeje, i znów Harmonie się pokazują. Wczoraj kolejne 2 złapałem - już nie liczę, ile ich mam z Torunia Swoją drogą jestem ciekaw, jaką datę będzie miała moja najpóźniejsza obserwacja tego gatunku - na razie jest 9.11

O, a ja zapomniałam dopisać się do wątku z nową obserwacją H. axyridis w Kutnie z 1.XI. Warunki podobne jak przy poprzedniej notce - biedronka złapana na szybie okna w godzinach wczesnopopołudniowych, pogoda słoneczna, ciepło.

Wczoraj (11.11) pojedyncze osobniki (łącznie 5) na ścianach bloków w Bydgoszczy (Os. Leśne).

Dzisiaj 13.11.08 w Olsztynie, rano na balkonie, wydawała się martwa, po przeniesieniu do ciepłego pokoju po godzinie zaczęła niemrawo ruszać nóżkami. Jest to moje pierwsze olsztyńskie spotkanie z H. axyridis.
Na zdjęciu obok H. axyridis chyba bliska krewna H. quadripunctata (biedronki to nie moja grupa ), złapana dwa dni wczesniej w buczynie na pniu buka.

Harmonia axyridis w Łodzi

Spotykam od 16.06.2008 do dziś
Na stanowiskach: Park nad Jasieniem, Osiedle Księży Młyn (w szczególności ulice Gołębia, Wilcza, Zbiorcza)
Środowisko: Początkowo, szczególnie w dzień spotykałem je na różnych roślinach, gdy żerowały obok innych gatunków Coccinellidae (osobiście spotkałem je na zaatokawanych przez mszysce roślinach z rodzaju Arctium i Prunus domestica syriaca var. cerea. Sierpień-Wrzesień-Październik ich liczebność gwałtownie wzrosła. W nocy gromadziły się ich duże ilości na zewnątrz klatkek schodowych, gdzie prawdopodobnie były wabione światłem. Obecnie (Październik-Listopad) w poszukiwaniu zimowisk duże ilości przedostają się do mieszkań. W drewnianych oknach można je spotkać pomiędzy szybami, a po rozmontowniu okien we wszystkich możliwych szczelinach.

Ktoś się pytał o Harmonię axyridis na Górnym Śląsku. Proszę bardzo - kilka osobników, które buszują w Sosnowcu na zdjęciu w załączniku.

Rzeczywista wielkość każdego z owadów to ok. 7-8mm. Czerwone/pomarańczowe to pospolita forma barwna succinea. Dwa czarne owady to forma spectabilis. Jak dotąd nie spotkałam ostatniej formy, która prawdopodobnie wyst. w Polsce - czarna z 2 czerwonymi plamami (conspicua). Jeśli ktoś byłby chętny i istniała taka możliwość (?) określenia bardziej szczegółowego form barwnych okazów ze zdjęcia, to była bym wdzięczna za takie informacje.

Spotykane albo na śnieguliczce białej, albo w mieszkaniu. Co kilka dni z różnych zakątków mojego południowego pokoju wychodzą biedronki - głównie Harmonie i dwukropki.
Pierwszy raz zwróciłam uwagę na Harmonię axyridis 7 lipca tego roku.

Mogę potwierdzić że forma conspicua występuje w Polsce - mam taką w zbiorze.
Oto ona:

Tenebrity, - jesteś pewien, że u góry nie zaplątała się jakaś bipunctata?

mg1111, - ano i jest całkiem pospolita