Fototaksja dodatnia

Ciekawostki, różności, inne sprawy.
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Fototaksja dodatnia

Post autor: Wujek Adam [†] »

... ale żeby było śmieszniej i ciekawiej: fototaksja dodatnia przejawiana nocą u gatunków dziennych! :D

Kilka lat temu w Chorwacji około godziny pierwszej w nocy obserwowałem pazia żeglarza latającego wokół latarni. Zachowywał się jakby to było słoneczne popołudnie.
W Puszczy Białowieskiej do ekranu dobrze po północy przyleciał... zmorsznik czerwony.
A dwa dni (tzn. dwie noce) temu na mojej działce na ekranie przydybałem bielinka, który przyfrunął o 01:15.

Co powoduje, że gatunki o aktywności dziennej czasami lecą do źródeł sztucznego światła nocą?
Spotkaliście się z takimi przypadkami?
Dlaczego tak się dzieje?
Załączniki
Warszawa, 06. VIII. 2013, godzina 01:15
Warszawa, 06. VIII. 2013, godzina 01:15
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (95.15 KiB)
Awatar użytkownika
Antek Kwiczala †
Posty: 5707
Rejestracja: niedziela, 28 sierpnia 2005, 14:29
UTM: CA22
Lokalizacja: Kaczyce

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Antek Kwiczala † »

Powód takiego przylotu jest inny niż motyli umownie zwanych "nocnymi". Zdarzały mi się takie przypadki, zwykle, gdy motyl dzienny nocował blisko silnego źródła światła. Potraktował owo światło jako początek dnia i się obudził. U mnie przylatywał głównie Lasiommata megera (jest relatywnie pospolity).
Marek Hołowiński
Posty: 5054
Rejestracja: wtorek, 4 grudnia 2007, 13:09
UTM: FB68
Specjalność: Sesiidae
Lokalizacja: Hańsk
Podziękowano: 2 times

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Marek Hołowiński »

Świecę sporo, przeciętnie 10 razy w miesiącu, przez 10 miesięcy i to przez ostatnie 20 lat. Bywały okresy mniejszej intensywności odłowów, ale i tak było ich sporo.
Motyle dzienne nie są niczym nadzwyczajnym na ekranie. Widywałem różne gatunki, na ogół pojedynczo. Bodajże dwa lub trzy lata temu był masowy pojaw po licznej migracji drugiego pokolenia rusałki osetnika Vanessa cardui . Jednej nocy w Woli Uhruskiej było ich na ekranie ponad 30.
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Wujek Adam [†] »

Dziękuję za wypowiedzi Panowie. :birra:

Nie dziwi mnie, że entomolodzy często używający nocnej metody połowu owadów z użyciem sztucznego światła i ekranu potwierdzają fakt nalatywania się gatunków dziennych. To nie taka rzadka sprawa, lecz ciekawsze od niej wydają się mechanizmy za tym ukryte. Antek napisał, że dzieje się tak z powodu nieodległego nocowania od silnego źródła światła owadów dziennych. Czy Waszym zdaniem jest to jedyny, główny i/lub wystarczający powód takiego zachowania? ;)
Awatar użytkownika
Rafał SZCZECIN
Posty: 1625
Rejestracja: sobota, 31 stycznia 2009, 21:34
Specjalność: Ogólnie poznawczo
profil zainteresowan: karate oraz gitara klasyczna
Lokalizacja: Szczecin

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Rafał SZCZECIN »

A może przyczynkiem do nalatywania w kierunku światła gatunków dziennych nie jest światło tylko ciepło emitowane przez żarówkę?
Marek Hołowiński
Posty: 5054
Rejestracja: wtorek, 4 grudnia 2007, 13:09
UTM: FB68
Specjalność: Sesiidae
Lokalizacja: Hańsk
Podziękowano: 2 times

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Marek Hołowiński »

O wpływie ciepła też myślę, ale chodzi mi o ciepłą noc. Niestety nigdy nie odnotowywałem aktualnych warunków atmosferycznych mając dzienne motyle na ekranie.
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Wujek Adam [†] »

Wydaje mi się, że akurat ciepło ma tu marginalne znaczenie, ponieważ nawet silna żarówa nie nagrzewa powietrza na tyle, aby wzrost temperatury był odczuwalny dla owadów oddalonych powiedzmy o 4 metry od ekranu, a dzienne owady nalatują się na niego i ze znacznie większych odległości.
Marek Hołowiński
Posty: 5054
Rejestracja: wtorek, 4 grudnia 2007, 13:09
UTM: FB68
Specjalność: Sesiidae
Lokalizacja: Hańsk
Podziękowano: 2 times

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Marek Hołowiński »

Spadek temperatury o zmierzchu powoduje że motyle dzienne przestają latać. Można to zaobserwować na powierzchniach ocienionych od zachodu. Tam gdzie jeszcze operuje słońce motyle są aktywne, a w cieniu gdzie jest chłodniej większość już siedzi na źdźbłach, kwiatach, czy jest wręcz pochowana.
Jeśli natomiast noc zaczyna się wysoką temperaturą część motyli może nadal pozostawać aktywna
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Wujek Adam [†] »

W naturze światło zwykle = ciepło.
Można by zaplanować ciekawy eksperyment w celu stwierdzenia, który z tych czynników bardziej stymuluje do aktywności motyle (i szerzej: owady) o aktywności dziennej.

Jest to jednak trochę tak jakby pozatematyczne.
A może nie? ;)
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Fototaksja dodatnia

Post autor: Wujek Adam [†] »

Kolejna obserwacja tego typu:
Minionej nocy, 19/20 VI br. około północy, przy moim działkowym ekranie żwawo polatywał latolistek cytrynek. ;-)
Załączniki
G. rhamni, W-wa Rakowiec.
G. rhamni, W-wa Rakowiec.
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (103.3 KiB)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Sprawy entomologiczne”