Elachistidae

[Jarosław Buszko]

Wiosna to najlepszy okres na poznawanie Elachistidae. Jest to rodzina , którą lepidopterolodzy zajmują się niechętnie. Są drobne, jest wśród nich wiele grup bardzo podobnych gatunków, a aparaty kopulacyjne są podobne i trudne do odróżnienia. Literatury przydatnej do oznaczania jest niewiele, najbardziej przydatna jest książka z serii Fauna Entomologica Scandinavica: E. Traugott-Olsen i E. Schmidt-Nielsen, 1977, The Elachistidae (Lepidoptera) of Fennoscandia and Denmark, 299 ss.
Współcześnie Elachistidae są traktowane jako superrodzina, do której włączone są np. Depressariidae i szereg innych mniejszych rodzin (relacje pokrewieństw ustalane na podstawie badań DNA). Tym niemniej zróżnicowanie morfologiczne jest tu tak wielkie, że trudno oprzeć się wrażeniu, że jest to piękny przykład lumperstwa.
Do Elachistidae należy podejść od strony ich bionomii. Ogromna większość gatunków żyje na trawach, mniej na turzycach, a nieliczne wyjątki na roślinach z klasy dwuliściennych. O tej porze roku należy szukać min na trawach i turzycach. Do najwcześniej pojawiających się gatunków należą Elachista poae na Glyceria maxima i Elachista maculicerusella na Phalaris arundinacea. Sprawdzoną metodą hodowli jest użycie szklanej lub plastikowej rurki. Liście traw owija się zmoczonym papierowym ręcznikiem i wkłada do rurki. Jeden jej koniec jest zasklepiony wspomnianym ręcznikiem, drugi zabezpiecza się gazą. Dzięki temu liście traw długo pozostają żywe i gąsienice mają co jeść. Problem polega na umiejętności rozpoznawania traw w stanie, gdy nie ma kłosów. Można je zidentyfikować później. Ze względu na wąską specjalizacje pokarmową trzeba szukać właściwych traw, bo tylko tam jest szansa na znalezienie gatunku.
Na początek mina i poczwarka E. maculicerusella - co ciekawe poczwarki mogą być zarówno żółtobrunatne, jak i czarne.

[adam k.]

Wyczerpujący opis zachęca do hodowli niewielkich motyli z tej grupy. W wielu przypadkach osobiście miałem problemy z wiedzą botaniczną i cierpliwością, końcowy efekt był przewidywalny.
Pozwolę sobie na dodanie moich skromnych zdjęć z lokalizacją, (niestety tylko) obserwacji gatunku: Słowacja, Burdov, druga połowa czerwca.

[Marek Hołowiński]

Jak już o Elachistidae, to też mam ich trochę. Niektóre wstępnie oznaczone, kilka próbowałem po kopulatorach, ale mam do tego za słaby sprzęt - więc czekają.
Na początek dwa wspomniane na początku wątku Elachista poae i Elachista maculicerusella. Dalej wyhodowane przeze mnie Elachista gangabella z Brachypodium sylvaticum i Elachista tengstromi z Lusula pilosa. No i dwa jak mi się wydaje dość charakterystyczne - Elachista utonella i Elachista albidella.
W przypadku błędów w oznaczeniach proszę o weryfikację jeżeli to tylko możliwe.

[adam k.]

Elachista (Elachista) eleochariella (Stainton, 1851) = Biselachista eleochariella (Stainton, 1851). Wykazywany z następujących krajów: AU, GB, DT, DK, IR, LT, LV, NR, PL, SU - europejska cz., FE, FR, SW.
Larwy żyją na: Carex flacca (Turzyca sina), C. panicea (Turzyca prosowata).
Elachista (Elachista) freyerella (Hubner, 1825) = Cosmiotes freyerella (Hubner, [1825]). Wykazywany w: AL, AU, BG, FR, DT, GR, DK, IR, ES, IT, LT, LV, NL, NR, PL, RO, SU- europejska cz., FE, FR, CZ, CH, SW , ES, kraje powstałe z byłej Jugosławii.
Larwy żyją na wielu gatunkach traw np. Wiechlinach i innych. Oba przedstawione gatunki pozyskałem jako imaga.

[adam k.]

Elachista (Elachista) differens (Parenti, 1978). Z dostępnej literatury wynika, że był notowany w krajach: CH, FR, DT, IT, na Korsyce. Mój egzemplarz pozyskałem z Albanii. Czy wstępne oznaczenie jest prawidłowe?
Jeżeli tak, to będzie pierwsze stanowisko po wschodniej stronie Adriatyku, a dokładniej Morza Jońskiego?
Z tym pytaniem zwracam się do Szanownych Forumowiczów, zaznajomionych i kompetentnych w tej grupie motyli. Wykonany preparat "na moje oko" prowadzi do tego gatunku. Rośliną żywicielską gąsienicy jest: Carex ferruginea (Turzyca mocna).

[Jarosław Buszko]

Tempo rozwoju na wiosnę jest bardzo szybkie. W ciągu tygodnia od zebrania gąsienic już wylęgły się postacie dorosłe obu gatunków.
Oznaczenia gatunków na zdjęciach są O.K. Adamowi sugerowałbym sprawdzenie tożsamości E. eleochariella na podstawie preparatu aparatu kopulacyjnego. Wśród E. utonella są jasno ubarwione formy i można je pomylić z E. eleochariella. Oba gatunki lubią tereny podmokłe. E. utonella jest często spotykany, łowiłem go i hodowałem często z różnych turzyc, ale E.eleochariella jeszcze nie znalazłem.
Wśród Elachistidae żyjących na trawach są dwie strategie życiowe. Większość gatunków zimuje jako mala gąsienica, na wiosnę dorasta i w maju-czerwcu lata imago. Druga grupa kończy wzrost jesienią, zimuje w minie i na wiosnę się przepoczwarcza, ale poza miną, bo liść ulega dekompozycji. W warunkach hodowli, można gąsienicę po prostu wyjąć z miny i pozwolić jej się przepoczwarczyć np. między skrawkami pogniecionego papieru. Należy tu pokazana przez Marka E. gangabella, a ponadto E. compsa, E. apicipunctella i kilka innych. Miny gatunków żerujących na turzycach pojawiają wczesnym latem, a niektóre z nich np. E. alpinella dopiero w lipcu. W miarę jak będą się pojawiały następne gatunki postarm się podać więcej wiadomości na ich temat.

[adam k.]

Oznaczenia gatunków na zdjęciach są O.K. Adamowi sugerowałbym sprawdzenie tożsamości E. eleochariella na podstawie preparatu aparatu kopulacyjnego.

I teraz mam dylemat związany z brakiem wzorca, do porównania domniemanego E. eleochariella. Z tych materiałów jakie posiadam, widzę podobieństwo do E.utonella. W tym aparacie zakończenie eadoeagus wydaje się "stępione".

[Jarosław Buszko]

Na zdjęciu jest Biselachista utonella. Charakterystyczny jest kątowo załamany dolny brzeg walwy. E. eleochariella ma walwę równomiernie zakrzywioną. Ilustracje są w pracy Parentiego i Pizzoletiego z 2015 roku, która rewiduje europejskie gatunki z rodzaju Biselachista. Można pobrać PDFa z Lepiforum.de. Gdyby to nie było możliwe to mogę przesłać na maila.

Myślę że jest to Elachista differens. Bardzo charakterystyczne jest zakończenie edeagusa, a i inne cechy też się zgadzają. Taki wniosek mam po obejrzeniu tego gatunku na Lepiforum.de

[Marek Hołowiński]

Kilka kolejnych gatunków łowionych jako imago.
Fot 9 Perittia herrichiella (Herrich-Schäffer, 1855), motyle łowione w dzień na torowisku w obrębie stacji kolejowej.
Fot 10 Elachista (Elachista) serricornis Stainton, 1854, do światła na wielu stanowiskach.
Fot 11 oznaczyłem jako Elachista (Elachista) cinereopunctella (Haworth, 1828), ale patrzę na tę fotkę i widzę że to nie jest ten gatunek. Chyba do oznaczenia trzeba będzie sprawdzić aparat kopulacyjny.

[adam k.]

Na zdjęciu jest Biselachista utonella.

Wcześniej nie zaglądałem na link z pdf-em, a w nim wyraźne widać cechy wskazujące na Biselachista utonella (Frey).
Dziękuję za wskazanie przydatnej pracy, na przyszłość będzie jak znalazł.

[adam k.]

Elachista (Aphelosetia) pollinariella (Zeller, 1839). Ten egzemplarz złowiłem na Wyż. Krakowsko-Wieluńskiej, z początkiem czerwca i tu na wielu stanowiskach często znajdowałem motyle. Znany prawie z całej Europy, ( poza Bałkanami, Norwegią i W. Brytanią).
Na następnych, (ostatnich) dwóch zdjęciach pokazany jest jeden z grupy pozyskanych w Dalmacji. Oznaczenie doprowadziłem tylko do rodzaju Elachista sp.

[adam k.]

Elachista (Aphelosetia) adscitella (Stainton, 1851) = Elachista cinctella (Clerck, 1759), sensu Zeller, 1839 = Elachista abruptella Stainton, 1854= Elachista alpella Krone, 1909 = Elachista revinctella Zeller, 1850 sensu Traugot-Olsen & Nielsen, 1977 =
Elachista (Aphelosetia) adscitella = Elachista alpella Krone 1909. Ten egzemplarz na upatrzonego w dzień, Wyżyna Krakowsko-Wiel., Walaszczyki. Motyl zasiedlający prawie całą Europę, bez Bałkanów i Węgier. Jest bardzo podobny do E. obliquella,
często mylony z nim, w tym przypadku należy preparować aparaty kopulacyjne, aby bez obaw oddzielić te dwa gatunki. Separowanie taksonów na podstawie cech zewnętrznych, np. głowy, głaszczek, czy szyi jest nadzwyczaj trudne. Moje zmagania okazały się również stratą czasu.

[Jarosław Buszko]

Aby choć trochę rozwiać wątpliwości Marka co do Biselachista cinereopunctella. Gatunek ten na niżu lubi miejsca suche, piaszczyste, w górach wapienne skałki. Poza Tatrami znalazłem go tylko w dwóch miejscach na niżu - w okolicach Torunia oraz w rezerwacie Mingos (naturalny bór sosnowy). Gąsienica na niżu żyje na Carex ericetotrum, w górach na Carex firma. Zdjęcie poniżej.
W borach sosnowych warto zwrócić uwagę na pospolitą, delikatną trawę - śmiałek pogięty (Deschampsia flerxuosa). O tej porze należy szukać min dwóch gatunków - Elachista nobilella i E. bifasciella. Obecność zeru zdradzają białe wierzchołki szydłowatych liści. W środku można dojrzeć żółtawą gąsienicę. Hodowla jest łatwa. można ją przeprowadzić w szczelnie zamkniętej probówce. Gąsienice już po 1-2 dniach wychodzą z min i się przepoczwarczają. Dokomentacja poniżej.

[Marek Hołowiński]

Jarku, dzięki za weryfikację. Motylek oczekuje na badanie aparatu kopulacyjnego. Mam takich około 30 okazów.
Tymczasem jak sądzę dobrze oznaczone.

[adam k.]

Miałem przygotowane zdjęcia do Elachista albifrontella (HÜBNER, [1817]), ale Marek mnie wyprzedził. Dodam teraz, preparat i imago samca.

[Marek Hołowiński]

Znalazłem minę na trawie w lesie mieszanym. Niestety trawy nie potrafię oznaczyć. Czyżby to była mina jakiegoś gatunku z Elachistidae? Wziąłem ją do hodowli.

[Marek Hołowiński]

Ech, przyjrzałem jej się pod binokularem - nie ma gąsienicy.

[Jarosław Buszko]

Przy ubiegłotygodniowych upałach rozwój gąsienic Elachistidae zachodzi błyskawiczne. By przekonać się czy w minie jest gąsienica należy delikatnie przesunąć liść między palcami. Jak wyczuwane jest zgrubienie, to znaczy, że w minie jest gąsienica lub kokon parazytoida.
Ostatnie dni spędziłem w terenie w Wigierskim Parku Narodowym i oto kilka wyników obserwacji.
Luzula pilosa - na niej dorosłe gąsienice Elachista trapeziella i młode gąsienice Elachista tengstromi.
Carex digitata - roślina łatwa do rozpoznania, ciemnozielona, rośnie w borach. W tym roku nieliczne miny Elachista gleichenella, w ubiegłych latach było ich znacznie więcej, Gąsienica minuje od wierzchołka liścia, który zwykle jest zeschnięty.
Dactylis glomerata (kupkówka) - pospolita sinozielona trawa o spłaszczonym pędzie. Cienkie, wąskie miny jak na zdjęciu to żer Elachista luticomella. Gąsienica wgryza się do nasady pędu, dlatego lepiej uciąć ją przy samym korzeniu. Potem hodować w zamkniętym słoiku lu plastikowym pojemniku. Długie, rozdęte, słabo prześwitujące miny to żer Elachista unifasciella. Białe miny przy wierzchołku liścia (jak na zdjęciu u Marka) to z reguły Elachista albifrontella.
Elymus repens (perz) - sinozielona, lekko owłosiona trawa. Na niej miny Elachista griseella
Deschampsia cespitosa (śmiałek darniowy) - trawa o sztywnych i szorstkich liściach. Miny zaczynają się od wierzchołka liścia. W grę wchodzą dwa gatunki - Elachista humilis i E. adscitella. Ten drugi jest pospolitszy, ale miny pojawiają się głównie w maju w olsach.

[Marek Hołowiński]

No cóż, wypada zwracać baczniejszą uwagę na trawy i turzyce w poszukiwaniu min. Jak na razie efekty są mizerne, a czas ucieka. Nie mniej jest to ciekawa rodzina i na przykładzie pokazywanych min warto samemu spróbować. Znalezienie nawet opuszczonych min pozostawia wiedzę na kolejne lata i w końcu przyjdą tego efekty.

[Marek Hołowiński]

Kilka kolejnych, ale tylko jedna oznaczona.
Fot 16 Elachista bisulcella (DUPONCHEL, [1843]) znany z prawie całej Europy oprócz Islandii, Pirenejów, Bałkanów, Białorusi, Ukrainy i Mołdawi, oraz Luksemburga. Jego obecność za naszą wschodnią granicą jest bardzo prawdopodobna, bo okazy w zbiorze mam ze stanowisk oddalonych o 1-2 km od granicy.
Fot 17 i 18 to gatunki których na razie nie oznaczyłem, ale są dosyć charakterystyczne i mam nadzieję że są do oznaczenia po cechach zewnętrznych.

[Jarosław Buszko]

Zdjęcie nr 17: motyl wygląda na samicę Elachista pullicomella. Gatunek ten preferuje Poa pratensis, która rośnie w zacienionych miejscach.
Zdjęcie nr 18: według mnie to Elachista compsa. Ten gatunek z kolei żyje tylko na Melica nutans. Miny należy zbierać jesienią, gąsienica zimuje w minie. Zdjęcia min będę zamieszczał w miarę jak się będą pojawiały w sezonie.

[Marek Hołowiński]

Dzięki za oznaczenie. Mam trzy jak mi się wydaje identyczne okazy E compsa z jednego stanowiska, ale jeden jest z maja, a dwa z sierpnia. Czy możliwe są dwa pokolenia, czy chodzi o dwa gatunki?
Korzystając z możliwości weryfikacji i ewentualnego oznaczenia, załączam kolejne fotki.
Motyl na fot 19 oznaczyłem jako Elachista humilis. Pozostałe mam nie oznaczone pomimo wypreparowania aparatów kopulacyjnych u pojedynczych okazów z serii. Mam wreszcie lepszy mikroskop i po sezonie jeszcze raz zabiorę się za gotowanie.

[Jarosław Buszko]

Elachista compsa ma dwa pokolenia. Pierwsze lata w maju, a drugie w lipcu i pierwszej połowie sierpnia. Miny łatwe do znalezienia na perłówce zwisłej - Melica nutans. Na zdjęciu 22 też jest E. compsa. Na zdjęciu 19 prawdopodobnie samiec E. humilis. Pozostałe motyle wymagają dokładnej analizy położenia przepasek, a w razie potrzeby zrobienia preparatów.
Elachistidae żyjące na trawach w większości już opuściły miny. Można jeszcze znaleźć E. adscitella na Deschampsia cespitosa. Gąsienice E. tengstromi na Luzula pilosa już są prawie dorosłe. Wkrótce pojawią się miny E. utonella na rozmaitych turzycach. Często spotykane są na Carex hirta.

[Marek Hołowiński]

Bardzo dziękuję za oznaczenia. Zdaję sobie sprawę że w wielu przypadkach badanie genitaliów będzie po prostu konieczne . Niemniej każda sugestia jest wielce pomocna.
Jutro poszukam min na Lusula pilosa. Elachista tengstromi kiedyś szukałem w końcu czerwca (II pokolenie), min było sporo ale wylągł się tylko jeden motyl. Jak coś znajdę to się tu pochwalę.
Przy okazji zamieszczam kolejną serię rozpiętych motyli z nadzieją że może coś da się oznaczyć.

[Marek Hołowiński]

Dziś trochę popatrzyłem pod nogi i coś tam znalazłem. Jak sądzę pewna jest mina Elachista tengstromi na Luzula pilosa. Pozostałe, chyba opuszczone, jedna z larwą wydaje się muchówki.

[Jarosław Buszko]

E. tengstromi - tu nie ma wątpliwości. Pozostałe to też miny Elachistidae. Bez gasienicy lub wyhodowanego motyla trudno powiedzieć z czym mamy do czynienia. Jedynie ostanie zdjęcie daje więcej informacji. Z formy lisci wynika, że jest to Festuca rubra, a na tej trawie żyją E. pollinariella i E. argentella. Ten pierwszy gatunek mógł minować liść po lewej, bo mina jest relatywnie krótka. Po prawej może być E, argentella, ale bardziej wygląda mi to kokony poliembrionicznego parazytoida.

[Marek Hołowiński]

Dzięki. Załączam jeszcze te same miny sfotografowane komórką w terenie. Nie potrafiłem uchwycić ostrości w trawach, ale coś tam widać i być może coś pomogą przy oznaczeniu traw.
Numeracja odpowiada poprzednim (2a = 2aa itp.)

[Marek Hołowiński]

Dziś trafiłem na kolejne miny. Wyglądem bardzo przypominały Elachista tengstromi, ale znajdowały się na liściach trawy.

[Jarosław Buszko]

Miny na liściach trawy, takie trochę rozdęte, to najpewniej Elachista unifasciella. Potwierdzeniem będzie motyl, który sie wylęgnie. Żerowisko na zdjęciu 3aa może należeć do przedstawiciela innej rodziny. Wygląda to na minę, ale w rzeczywistości jest to zwinięty liść w którym mieszka czarna, biało kreskowana, bardzo aktywna gąsienica. Jest to gąsienica Helcystogramma rufescens (Gelechiidae).
Elachistidae zbierane w stadium gąsienicy w Wigierskim Parku Narodowym już się prawie wszystkie wylęgły. Pozostała tylko E. luticomella. Zestaw był nastepujący: E. maculicerusella, E. unifasciella, E. pollinariella, E. albifrontella i E. gangabella. Spodziewałem się na Deschampsia cespitosa E. humilis, ale wyszła E. albifrontella.
Przy okazji kilka wskazówek przydatnych przy hodowli Elachistidae żyjących na trawach. Trawy muszą być stosunkowo długo utrzymane w stanie świeżości, aby zapewnić zakończenie rozwoju gąsienic. Do tego celu należy użyć szklanej lub plastikowej rurki (stosuję plexi), której jeden koniec zabezpieczony jest gazą, a przez drugi wkłada się trawy z minami owinięte zwilżonym papierowym ręcznikiem. Co jakiś czas tą papierową zatyczkę należy zwilżać by nie wyschła. Gąsienice przepoczwarczają się na liściach lub ściankach rurki. Przykład takiej hodowli załączam.

[goościu]

Druga grupa kończy wzrost jesienią, zimuje w minie i na wiosnę się przepoczwarcza, ale poza miną, bo liść ulega dekompozycji. W warunkach hodowli, można gąsienicę po prostu wyjąć z miny i pozwolić jej się przepoczwarczyć np. między skrawkami pogniecionego papieru. Należy tu pokazana przez Marka E. gangabella, a ponadto E. compsa, E. apicipunctella i kilka innych.

Postanowiłem rozejrzeć się za wyżej wymienionymi gatunkami i podzielić się małą relacją. Wydaje mi się, że jest teraz dobry (lub ostatni) moment na zbieranie min E. gangabella i E. apicipunctella. Jeśli się w czymś pomyliłem, bardzo proszę o korektę. Proszę też o pomoc w oznaczeniu tego, z czym sobie nie poradziłem.
Miny na Brachypodium sylvaticum odnalazłem dziś, 9 listopada, w podroście bukowym na północno-wschodnim zboczu wzniesienia Hon k. Cisnej. Min w ogóle nie znalazłem na szczycie ani na stoku południowo-zachodnim, mam wrażenie, że ten gatunek jest wyraźnie cieniolubny. Większość min jest zasiedlona, przy czym część znajduje się na liściach już zwiniętych i pożółkłych. Zaryzykowałbym oznaczenie, iż są to miny Elachista gangabella. Kłosownicę nietrudno zidentyfikować, oprócz charakterystycznego pokroju można ją rozpoznać na podstawie kłosów, które w niemal nienaruszonym kształcie pozostają na pędzie generatywnym po zakończeniu kwitnienia. Również dzisiaj zebrałem miny z Calamagrostis arundinacea w tym samym miejscu (należące do gatunku wykazującego podobną cieniolubność), ale nie mam żadnego pomysłu na oznaczenie.
Z kolei od kilku dni znajdywałem w lasach liściastych w różnych częściach Podkarpacia miny na Festuca gigantea, które przypisałem do Elachista apicipunctella. Trawa ta ma dość długie liście, więc często wystarczyło pociągnąć za kępę, aby wyjąć miny, znajdujące się na końcach liści, spod warstwy ściółki.
Piszę o tym, ponieważ miny Elachistidae znajduje się w mojej opinii bardzo przyjemnie, a mamy w końcu porę, gdy na głowie nie ma niemal nic innego. Poniżej załączam zdjęcia, z prośbą o oznaczenie/korektę oraz wskazówki hodowlane.

[Jarosław Buszko]

Niewiele gatunków Elachistidae minuje jesienią i zimuje jako dorosła gąsienica (wyjątkowo poczwarka). Załączam informacje z własnych hodowli:

Elachista apicipunctella - Milium effusum, Festuca gigantea: zimuje w minie
Elachista compsa - Melica nutans: zimuje w minie
Elachista fasciola - Brachypodium sylvaticum: opuszcza minę i przepoczwarcza się poza miną
Elachista gangabella - Brachypodium sylvaticum, Brachypodium pinnatum: zimuje w minie
Elachista subalbidella - Brachypodium pinnatum (na pewno i inne trawy): zimuje w minie

Na zdjęciach z poprzedniego postu E. gangabella i E. apicipunctella tak właśnie wyglądają. Co do Calamagrostis, to poczekałbym na uzyskanie imago.

Hodowla jest prosta. Po przezimowaniu (które można zakończyć już w lutym), wyschnięte liście należy przez kilka dni przetrzymać w temperaturze pokojowej, a następnie lekko zwilżyć. Gąsienice powinny opuścić miny i przepoczwarczać się na rozmaitych przedmiotach w naczyniu hodowlanym. Można uprościć ten proces; po zwilżeniu gąsienice wyjmuje się z miny i umieszcza w pojemniku z małymi pomiętymi kawałkami ręcznika papierowego, na nich gąsienice będą się przepoczwarczały. Zwykle straty w hodowli zimujących gąsienic Elachistidae są niewielkie.

[goościu]

Dziękuję bardzo za wyczerpującą odpowiedź.

Dziś w terenie starałem się namierzyć dogodne miejsca dla wiosennych poszukiwań Elachista poae. Ku swojemu zdziwieniu znalazłem pokaźnej wielkości miny z gąsienicami, o których powiedziałbym, że są dobrze wyrośnięte. Zebrałem kilka pędów Glyceria maxima. Gąsienice najpierw pozostawiły ślady żerowania w starszych liściach, jednak w miarę upływu czasu przeniosły się na młodsze, wgryzając się aż do najmłodszych liści, zupełnie złożonych wewnątrz pędu. Tak więc nie znalazłem żadnej gąsienicy w liściach widocznych na zewnątrz, musiałem dopiero rozerwać pęd. Natychmiast po wniesieniu do ciepłego pomieszczenia zauważyłem, że wszystkie gąsienice aktywnie żerują.
Miny w miejscu znalezienia (wyschnięte starorzecze) były dość liczne i łatwe do zauważenia - liście barwią się na czerwono/różowo w miejscach wygryzionych przez gąsienice.

[Jarosław Buszko]

Jest to gatunek, którego gąsienice najwcześniej podejmują kontynuację żerowania na wiosnę, często już w marcu. Ale w warunkach domowych być może zakończą rozwój w najbliższych dniach i za tydzień lub dwa już będą motyle.

[goościu]

Około tydzień temu zebrałem w Bieszczadach miny Elachista quadripunctella. Obecne były na kosmatkach Luzula pilosa i L. luzuloides, na tej pierwszej występowały także miny E. gleichenella oraz E. trapeziella, których na razie nie zebrałem. Wszystkie trzy gatunki są w tej okolicy pospolite, dotąd jednak łowiłem wyłącznie imagines wypłaszane z L. sylvatica na przełomie czerwca i lipca. Nie odnalazłem na razie E. tengstromi, zapewne miny pojawią się dopiero na wiosnę.
Miny E. quadripunctella są dość charakterystyczne, dolna skórka jest sfałdowana. Z krótkiego fragmentu opisu H. Steuera, zamieszczonego na lepiforum.de wywnioskowałem, że zasiedlone kosmatki można zebrać jesienią i trzymając w warunkach domowych, oczekiwać imagines. Kosmatki przesadziłem po zebraniu do doniczki, a dziś, przeglądając z ciekawości liście, zauważyłem ciemną poczwarkę (gąsienice są bardzo jasne, w świetle przechodzącym ledwie widoczne). Poczwarka jest tworzona, co ciekawe, wewnątrz miny.
Gąsienice E. poae na razie kontynuują żerowanie w cieple, dotąd żadna nie opuściła miny, ale czekam cierpliwie.

[goościu]

Pierwsze imago Elachista poae udało mi się uzyskać dzisiaj, a więc w dwa tygodnie po zebraniu min. Hodowla sprowadzała się niemal wyłącznie do obserwacji, jak gąsienice żerują, opuszczają miny, przepoczwarczają się. Bardzo przyjemny proces taką późnojesienną porą.

[goościu]

Dziś wylęgła się pierwsza E. quadripunctella. Od zebrania roślin z minami minęły trzy tygodnie. Najmłodsze gąsienice wciąż żerują, zmieniają liście, tworzą się też kolejne poczwarki - a więc hodowla zimą jest możliwa i ciekawa, choć może trochę bardziej pracochłonna niż wiosenna (kosmatki wciąż podlewam, żyją).

[goościu]

Zachęcony tym, że zimujące Elachistidae dobrze znoszą przyspieszanie wylęgu, wniosłem niedawno do ciepłego pomieszczenia część zebranych w listopadzie min. Właśnie wylęga się Elachista apicipunctella. Gąsienice znalazłem w liściach Calamagrostis arundinacea (zdjęcia opisane Calamagrostis1 i Calamagrostis2). W Bieszczadach miny są w wielu miejscach liczne i łatwe do znalezienia. Kilka okazów E. apicipunctella otrzymałem teraz także z min na Brachypodium sylvaticum, zebranych nieświadomie wraz z minami E. gangabella.

[goościu]

Nie mogłem spać spokojnie wiedząc, że pozostawione przeze mnie gąsieniczki zostały same gdzieś w ciemnym lesie
Dlatego zanim spadł sylwestrowy śnieg, wyszedłem w góry, żeby przynieść część gąsienic Elachistidae z kosmatek Luzula pilosa i L. luzuloides. Oprócz Elachista quadripunctella zebrałem także dwa gatunki, które wstępnie oznaczyłem jako E. gleichenella i E. trapeziella, aby sprawdzić, czy równie dobrze poradzą sobie z przyspieszaniem wylęgu, jak inne Elachistidae w mojej hodowli. O efektach poinformuję, tymczasem kosmatki przesadziłem do doniczki, a fotki gąsieniczek załączam. Jeśli się pomyliłem, docenię korektę (także wszelkie inne wskazówki).

[goościu]

Być może powinienem zaczekać do końca hodowli, jednak ciągle pojawiają się nowe spostrzeżenia, a i zdjęcia niemal codziennie jakieś wykonuję. Bądź co bądź internet nie obfituje w fotografie tej grupy motyli. Dziś więc znów kilka krótkich słów o doniczkowej hodowli Elachistidae.

Wszystko wskazuje na to, że zimą można hodować wszystkie cztery znane z Polski gatunki z rodzaju Elachista, żerujące na Luzula pilosa. Zgodnie z tym, co Pan Profesor wyżej zaznaczył, miny Elachista tengstromi pojawiają się później od min E. trapeziella. Kiedy końcem grudnia zbierałem rośliny, miny obu tych gatunków były jedynie wąskimi korytarzami, między którymi nie zauważyłem różnic. Dlatego nie miałem świadomości, że udało mi się zebrać wszystkie 4 gatunki, dopóki gąsienice E. tengstromi nie zaczęły odklejać skórki liścia. Mam też teraz wątpliwości, czy zdjęcie zamieszczone przeze mnie w poprzednim poście, podpisane jako E. trapeziella, nie przedstawia E. tengstromi.

Jako pierwsza zaczęła opuszczać miny Elachista gleichenella. Przepoczwarczenie zachodzi już kolejnego dnia. Podobnie przebiega to w przypadku E. trapeziella. Gąsienice z reguły nie wędrują daleko, przyczepiają się do wyminowanego liścia (lub do liścia w jego najbliższym sąsiedztwie), gdzie się przepoczwarczają.

[Jarosław Buszko]

Efekty obserwacji nad hodowlą i rozwojem Elachistidae w kontrolowanych (laboratoryjnych) warunkach są imponujące. Warto dodać, że zadanie trochę ułatwiają zimozielone rośliny. W różnych regionach kraju i poza Polską mogą być odmienne preferencje względem roślin. Np. prezentowana Elachista gleichenella w północno-wschodniej Polsce (Mazury, Suwalszczyzna) znacznie częściej znajdowana jest w borach na turzycy wrzosowiskowej (Carex ericetorum) niż na kosmatce. Oprócz niej spotykana jest, ale znacznie rzadziej, Elachista cinereopunctella. Potencjalnie także E. occidentalis (łowiłem tylko imago).

[goościu]

W Bieszczadach Elachista gleichenella oprócz Luzula pilosa najczęściej zasiedla turzycę leśną Carex sylvatica, nie wykazując preferencji względem żadnej z roślin - na większości stanowisk obie te pospolite rośliny występują obok siebie. Najczęściej miny znajdowałem w jedlinach.
W połowie listopada gąsienice na Carex sylvatica były już dość duże, ale nie miałem wtedy jeszcze nastroju na eksperymenty i pozostawiłem je w terenie z myślą o zebraniu wiosną.

[goościu]

W międzyczasie udało mi się także otrzymać imago Elachista gangabella. Na przyszłość wiem, że miny trzeba zbierać uważniej - znakomita większość min na Brachypodium sylvaticum, które wziąłem za żerowiska tego gatunku, należała do E. apicipunctella.

[goościu]

Wszystko wskazuje na to, że zimą można hodować wszystkie cztery znane z Polski gatunki z rodzaju Elachista, żerujące na Luzula pilosa.

Udało mi się empirycznie potwierdzić prawdziwość tego założenia. Ostatnim gatunkiem, którego imago uzyskałem, jest Elachista tengstromi. Pierwszego motyla otrzymałem po upływie ponad 6 tygodni od zebrania min.

[goościu]

na północno-wschodnim zboczu wzniesienia Hon k. Cisnej

W wyższych partiach gór wegetacja dopiero się zaczyna, jednak młode gąsienice już udało mi się znaleźć, w tym samym miejscu, w którym pół roku temu zbierałem Elachista apicipunctella.

Jako gatunek z trzcinnika leśnego Calamgrostis arundinacea podejrzewam wstępnie Elachista adscitella. Miny były bardzo liczne, dość łatwe do zauważenia.

Z kupkówki Dactylis glomerata zebrałem Elachista luticomella. Gąsienice znajdywałem niemal wyłącznie w młodziutkich, kilkucentymetrowych pędach, pod okapem drzewostanu. Na łąkach w Cisnej, gdzie kupkówki są dorodne, nie znalazłem ani jednej miny. Część miny położona w liściu jest pusta, gąsienica przechodzi do pochwy liściowej i tam żeruje, podążając w kierunku korzeni.

[Marek Hołowiński]

Super, może i ja znajdę czas na szukanie min. Na razie jednak przede wszystkim przezierniki...

[Jarosław Buszko]

Jestem bardzo ciekaw co wyjdzie z min na Calamagrostos arundinacea (na zdjęciu 2 to chyba jednak nie ta trawa). Może to być zarówno coś nieoczekiwanego, jak i pospolitego (mina na zdjęciu 2 podobna do E. maculicerusella). Jeśli chodzi o E adscitella, to jego gąsienice pojawiają się dość późno jak na Elachistidae, bo w połowie maja. Żerują wyłącznie na Deschampsia cespitosa (jedynie w Tatrach także na Sesleria tatrae). Preferowanym siedliskiem są olsy i łęgi. Lokalnie miny bywają liczne.

[goościu]

Dziękuję bardzo za odpowiedź.

mina na zdjęciu 2 podobna do E. maculicerusella

Wczoraj, już po napisaniu posta, znalazłem także i ten gatunek, jednak - zgodnie ze wskazówkami na początku tego wątku - na Phalaris arundinacea.

Wszystkie gąsienice w momencie zbioru na trzcinniku miały barwę białozieloną, jednak już kolejnego dnia (linienie?) przybrały barwę czarnozieloną/czarną, jak na zdjęciu 3. Uważnie czuwam nad ich hodowlą. Co do gatunku trawy jestem bliski pewności, ale w trakcie jej kwitnienia odwiedzę to miejsce i upewnię się.

[Jarosław Buszko]

Po wielu latach w Toruniu ponownie pojawiła się Elachista griseella. Kiedyś był to pospolity gatunek; w tym roku udało się znaleźć tylko jedna minę 18.kwietnia. Jako roślinę pokarmową gąsienic preferuje perz właściwy - Elymus repens.

[goościu]

Wylęgają się imagines z min na trzcinniku leśnym - wygląda to na Elachista adscitella.

[goościu]

Nareszcie udało mi się wyhodować, jak sądzę, dość ciekawy gatunek - Elachista atricomella z Dactylis glomerata, zebrane w Cisnej. Do samego końca nie byłem pewien, czy nie wyjdzie E. luticomella.

[Maciej Sosnowski]

Dziś nad brzegiem jeziora Narie znalazłem minę należącą do Elachistidae. Niestety ekspertem od traw nie jestem, ale oznaczyłem roślinę jako (być może niestety błędnie) jako Luzula pilosa. W minie znajdują się 2 gąsienice, niestety są martwe, ale też zachowane zostały w dobrym stanie. Podejrzewam, że mogą należeć do Elachista albifrontella. Byłbym wdzięczny za skorygowanie lub potwierdzenie tego oznaczenia (o ile to w ogóle możliwe).

[goościu]

W sezonie miałem okazję spotkać także inny ciekawy, śliczny gatunek należący do Elachistidae. Stephensia brunnichella hodowałem z gąsienic znalezionych 21 lipca w Cisnej. Były to motyle drugiego pokolenia, wylęgły się niedługo później. Pierwszego pokolenia dotąd nie znajdywałem.
Larwy minują liście Clinopodium vulgare, zwanego klinopodium bądź czyścicą. Roślina występuje w miejscach ciepłych, na łąkach, przydrożach i skarpach. Gąsienica po zakończeniu żerowania opuszcza minę i przepoczwarcza się w oprzędzie, budowanym w charakterystycznie sfałdowanym liściu. Dzięki temu można odnaleźć poczwarki nawet wtedy, gdy miny są już opuszczone.

[goościu]

Miny Elachista subalbidella na Calamagrostis arundinacea znalazłem po raz pierwszy we wrześniu 2021, powyżej górnej granicy lasu w Bieszczadach. Gąsienice sprawiały wrażenie wyrośniętych, jednak nie przeżyły w hodowli, więc powróciłem na stanowisko w połowie listopada. W suchych liściach znacznie trudniej znaleźć miny, ale gąsienice już nie żerowały, więc nie było problemu z brakiem pokarmu.

Wniosłem je do ciepłego pomieszczenia w połowie grudnia. Dziś wylęgł się pierwszy motyl. Ponad 50% gąsienic było spasożytowanych.
O tym, z jakim gatunkiem mam do czynienia, dowiedziałem się dzisiaj.

Wylęgają mi się również Elachista gangabella, znalezione 10 listopada na Brachypodium sylvaticum w bukowo-jodłowych lasach na południowych stokach Łopiennika k. Cisnej (zebrałem miny w listopadzie, ale żerujące gąsienice widziałem w tym miejscu już w sierpniu).

[goościu]

Gąsienice Perittia herrichiella zebrałem końcem lipca (w poprzednich latach spotykałem miny już na początku miesiąca), dałem im do przepoczwarczenia pocięty korek naturalny. Kokonów nie wypatrzyłem (widocznie były dobrze zamaskowane), ale pojemnik do stycznia przetrzymałem w warunkach naturalnych. Dziś, po miesiącu od wniesienia do ciepła, otrzymałem pierwsze imago.

[goościu]

W ostatnich dniach prowadziłem w Bieszczadach moje ulubione, jesienno-zimowe poszukiwania Elachistidae. Odnalazłem gąsienice na Poa chaixii, Deschampsia caespitosa oraz Calamagrostis arundinacea.
Na Poa chaixii żeruje najprawdopodobniej Elachista apicipunctella. Gąsienice są wyrośnięte, po wyjęciu z miny sporządzają delikatny oprzęd i wyglądają na gotowe do przepoczwarczenia.
Na Poa chaixii odnalazłem też inny gatunek Elachista sp., którego gąsienice są jeszcze bardzo młode, ale wyglądają bardzo ciekawie (pierwsza fotka). Nie wiem co to będzie, ale spróbuję je pociągnąć.
Na Calamagrostis arundinacea masowo występują dorosłe gąsienice E. apicipunctella. Oprócz tego występują też bardzo młode gąsienice Elachista adscitella, których w poprzednich latach nie spotkałem jesienią. Może to kwestia ciepłej jesieni, a może po prostu nie byłem dostatecznie dokładny.
Na ostatniej fotce ogólny widok jednego ze stanowisk: kępki Calamagrostis arundinacea, które przeszukałem.

[Aliem]

Zachęcony całym wątkiem postanowiłem sprawdzić czy uda mi się znaleźć w pobliskim lesie jakieś miny motyli z rodziny Elachistidae. Poszukiwania okazały się dużo trudniejsze niż myślałem, spowodowane to było zalegającym śniegiem na ziemi oraz niezenajomością traw. Wspierany radami oraz pomocą kolegów udało mi się odnaleźć dwie zasiedlone miny z żywymi gąsienicami. Pierwsza gąsienica została znaleziona prawdopodobnie na Calamagrostis arundinacea, druga być może na Festuca gigantea. Załączam zdjęcia min oraz traw, z których pozyskałem materiał. Proszę o pomoc w oznaczeniu gatunków motyli o ile to możliwe.

Elachista sp. na Calamagrostis arundinacea

Calamagrostis arundinacea (1).jpg (384.86 KiB) Przejrzano 8520 razy

Calamagrostis arundinacea ?

317376985_688522129603427_132559.jpg (389.92 KiB) Przejrzano 8520 razy

Elachista sp. na Festuca gigantea

Festuca gigantea (1).jpg (383.9 KiB) Przejrzano 8520 razy

Festuca gigantea?

317586201_1137817436879244_90972.jpg (388.35 KiB) Przejrzano 8520 razy

[Aliem]

Sezon dla mikro motylarzy nigdy się nie kończy i jeżeli tylko nie ma śniegu warto wybrać się do najbliższego lasu lub jeziorka w celu poszukiwania min motyli z rodziny Elachistidae. Z min zebranych 14 stycznia 2023r. udało się wyhodować do tej pory (09.02.2023r.) dwie Elachista apicipunctella, natomiast z min z manny mielec (Glyceria maxima) pozyskiwanych 21 stycznia 2023r. uzyskałem już ponad 20 dorosłych Elachista poae. Hodowla obu gatunków została szczegółowo wyjaśniona już w tym wątku, także dodam tylko od siebie, że bardzo dużo gąsienic E. apicipunctella miało pasożyty oraz zbyt późne wyciąganie lub brak ich wydostawania z liści poskutkowało niską skutecznością hodowli. Przy zakładaniu następnych hodowli również pochwalę się efektami oraz czy poprawiła się przeżywalność gąsienic.

Elachista apicipunctella 1.

Elachista apicipunctella1.jpg (386.45 KiB) Przejrzano 7937 razy

Elachista apicipunctella 2.

Elachista apicipunctella2.jpg (384.85 KiB) Przejrzano 7937 razy

Elachista poae.

Elachista poae (2).jpg (385.27 KiB) Przejrzano 7937 razy

[Aliem]

Widząc to fatalne zdjęcie Elachista poae postanowiłem się zreflektować i wstawić trochę ładniejsze zdjęcie.

[Aliem]

Udało się wyhodować już trzeci nowy dla mnie gatunek Elachista, drugi nowy dla Pomorza, a mianowicie Elachista adscitella. Miny zbierałem 18 stycznia 2023r. gąsienice były wtedy bardzo małe i ciężko było je "dociągnąć", jednak z około czterech gąsienic udało się uzyskać jedną poczwarkę, a z niej imago. Dorosły motyl wyszedł z poczwarki 06.03.2023r. Przy okazji udało się sporządzić dosyć dokładną dokumentacje fotograficzną hodowli.

Roślina żywicielska, prawdopodobnie Calamagrostis arundinacea

Elachista adscitella (7).jpg (291.95 KiB) Przejrzano 7014 razy

Gąsienica dzień przed przepoczwarczeniem

Elachista adscitella (6).jpg (303.84 KiB) Przejrzano 7014 razy

Świeża poczwarka od boku

Elachista adscitella (5).jpg (384.95 KiB) Przejrzano 7014 razy

Świeża poczwarka od grzbietu

Elachista adscitella (4).jpg (375.84 KiB) Przejrzano 7014 razy

E. adscitella od boku

Elachista adscitella (2).jpg (343.95 KiB) Przejrzano 7014 razy

E. adscitella od góry

Elachista adscitella.jpg (399.18 KiB) Przejrzano 7014 razy

Elachista adscitella

Elachista adscitella (3).jpg (374.92 KiB) Przejrzano 7014 razy

[Aliem]

Ze zbieranych 19 marca 2023r. min udało mi się wyhodować dwa dla mnie oraz dla Pomorza nowe gatunki: Elachista gleichenella i bardziej ciekawa Elachista nobilella. Pierwszy z nich jest to motyl pospolity, żerujący na kosmatce Luzula pilosa z charakterystycznymi minami, które już były pokazywane na forum. Natomiast drugi gatunek wymagał ode mnie więcej zaangażowania, ponieważ nie wiedziałem jak wygląda roślina żywicielska i gdzie najlepiej ich szukać. Dzięki wpisowi prof. Buszki w tym wątku oraz cennym radom goościa udałem się na poszukiwania gąsienic do boru sosnowego w pasie przybrzeżnym. Udało mi się odnaleźć 4 miny na śmiałku pogiętym Deschampsia flexuosa (który pomogli mi zidentyfikować goościu oraz Maciej Sosnowski), z czego wyhodowałem niestety tylko jednego motyla. Motyle wybierały wilgotne oraz zacienione miejsca, na suchym terenie nie udało mi się odnaleźć min. Proszę o potwierdzenie znalezisk i podzielenie się swoimi doświadczeniami z tymi gatunkami.

[Aliem]

Dzień dobry! Krok po kroku udaje się uzupełniać listę gatunków motyli z rodziny Elachistidae na Pomorzu. Niestety okazuje się, że jeszcze jest wiele gatunków do wykazania tutaj, ponieważ Pomorze jest białą plamą na tle sąsiadujących województw pod tym względem. Udało mi wyhodować kolejny gatunek jakim jest Elachista bifasciella ze Śmiałka pogiętego (Deschampsia flexuosa). Dobrze już widoczne miny zebrałem 15 kwietnia 2023r., a dzisiaj 29 kwietnia 2023r. (równo dwa tygodnie od zbioru) uzyskałem pierwsze dorosłe osobniki. Tamtego dnia udało mi się łącznie zebrać 43 miny, z moich obserwacji wynika, że około połowę stanowią osobniki E. nobilella, a pozostałe to E. bifasciella. Nie dostrzegłem różnicy w wyglądzie min tych gatunków. Nawiązując do mojego poprzedniego wątku o E. nobilella, opisane tam stanowisko znacząco różniło się od tego, na którym zbierałem niniejsze żerowiska. Tym razem świetne wyniki w pozyskiwaniu materiału hodowlanego uzyskałem w bardzo widnym, raczej świeżym borze w pasie przybrzeżnym (ten sam las, ale inne stanowisko), gdzie pokaźne kępki śmiałka były rozmieszczone co około 2-3 metry od siebie. Na pojedynczej roślinie udawało mi się zebrać nawet 7 min! Na zdjęciach stanowiska, ciemniejsze zielone kępki to właśnie Deschampsia flexuosa.

[goościu]

Wiosna to najlepszy okres na poznawanie Elachistidae.

Tego roku wszystko w przyrodzie ruszyło bardzo wcześnie.
W hodowli mam kilkaset gąsienic Elachistidae zebranych w Bieszczadach z kilkunastu gatunków traw.
Na Deschampsia caespitosa odnalazłem żółte gąsienice, zarówno bardzo młode, jak i wyrośnięte. Dotąd hodowałem stąd Elachista bifasciella i E. humilis, a co wyjdzie tym razem, to pokażę za jakiś czas.
Na Phalaris arundinacea charakterystyczne miny Elachista maculicerusella. Skoro w górach już są, to na niżu pewno tym bardziej.
Na Poa pratensis i Elytrigia repens odnalazłem różne gąsienice, ale część z nich to najprawdopodobniej Elachista freyerella. Pozostałe - zobaczymy.
Na Brachypodium sylvaticum sporo młodych min, podejrzewam Elachista obliquella, hodowaną w poprzednich latach. Miny zebrałem dokładnie w tym samym miejscu, gdzie od końca lata pojawiają się miny Elachista gangabella.
Min na Calamagrostis arundinacea zebrałem najwięcej. Większość to pewnie Elachista adscitella, która występuje tutaj skrajnie pospolicie. Jej młode gąsienice są białawe/żółtawe, a po linieniu stają się ciemnoszare z brązową głową. Ale oprócz nich na Calamagrostis odnalazłem też gąsienice żółte, choć niezbyt licznie.
Z Poa chaixii wyhodowałem kilka brakujących okazów Elachista apicipunctella. Gatunek jest bardzo prosty w hodowli, ale miny lepiej zbierać jesienią.
Na Luzula pilosa żeruje teraz wielka czwórka pięknych gatunków: Elachista gleichenella, E. quadripunctella, E. trapeziella i E. tengstromi, których zdjęć sporo zamieszczałem w poprzednich latach.
Na Dactylis glomerata liczne są miny Elachista luticomella/atricomella, ale pozbieram je za jakiś czas, jak gąsienice trochę podrosną.
I kilka innych gatunków, co do których nie mam nawet przypuszczeń, ale wszystko wyjaśni się w nieodległej przyszłości. Część znalezisk to po prostu żółte gąsienice, których detale są niemal niewidoczne przez skórkę liścia.

[Grzegorz Banasiak]

Wszystko to fajnie wygląda ale oznaczanie traw to jeszcze bardziej skomplikowana "bajka". Trzymam kciuki.
Kiedyś na którymś z sympozjów prof. Buszko pokazywał jak hodować Elachistidae w długich szklanych rurkach/probówkach (kilkanaście postów wyżej jest zdjęcie).

[goościu]

Do oznaczania traw używam książki Trawy polskie pod redakcją Mariana Falkowskiego. Jest dostępna z drugiej ręki za grosze w internecie. Wydaje mi się, że trawy są niewiele trudniejsze w oznaczaniu od Coleophoridae
Wystarczy poznać kilkanaście pospolitych gatunków traw, a w Elachistidae już można poszaleć, oczywiście przy odpowiedniej dawce dobrych chęci.
Nie mam złudzeń - temat jest niszowy w niszy nisz, ale jednak tak ciekawy!

[Aliem]

Muszę powiedzieć, że Elachistidae na Pomorzu, także nie mają łatwo. Jak w poprzednim roku udało mi się znaleźć miny Elachista nobilella/bifasciella oraz na tym samym stanowisku, na którejś z wiechlin, prawdopodobnie żerowiska E. freyerella. Na roślinie, której nie udało mi się oznaczyć znalazłem gąsienicę łudząco przypominającą te z wiechliny, lecz bielszą (możliwe, że jest po prostu młodsza i z pewnością przed linieniem). Proszę o podpowiedzi jaki to może być gatunek Dodatkowo znalazłem E. gleichenella i możliwe, że coś jeszcze, przekonamy się w niedalekiej przyszłości Doświadczam trudności z oznaczaniem traw, lecz wspomniana wcześniej książka M. Falkowskiego niesamowicie uprzyjemnia proces ich oznaczania i nauki. Padłem ofiarą braku dobrych źródeł w postaci zdjęć min jak i gąsienic Elachistidae, przez co sam pomału zbieram materiał, którym chętnie się dzielę na forum i mam nadzieję, że powstanie tutaj dobry zbiór porównawczy. Gratulacje świetnych wyników Filip Na szczęście jeszcze jest czas na szukanie kolejnych gatunków!

Elachista freyerella?

E_freyerella.png (302.59 KiB) Przejrzano 2581 razy

Elachista freyerella?

E_freyerella2.png (276.61 KiB) Przejrzano 2581 razy

Proszę o pomoc

Zagadka.png (171.04 KiB) Przejrzano 2581 razy

[Aliem]

Zamieszczam również zdjęcia poczwarki domniemanej Elachista freyerella. Rozwój ich zachodzi wyjątkowo szybko.

Poczwarka E. freyerella

20240320_212928_1.png (313.73 KiB) Przejrzano 2366 razy

Poczwarka E. freyerella

20240320_213343_9.png (337.77 KiB) Przejrzano 2366 razy

Poczwarka E. freyerella

20240320_213517_13 (1).png (340.04 KiB) Przejrzano 2366 razy

[goościu]

Na Carex pilosa w Bieszczadach odnalazłem miny, na które nie mam pomysłu, do którego byłbym przekonany. Miny biegną bardzo wąskim korytarzem od nasady liścia w kierunku wierzchołka. W miarę wzrostu gąsienicy korytarz rozszerza się, osiągając finalnie kształt komory. Min zebrałem kilkadziesiąt, więc pewnie i tak dowiem się, co to takiego.
Gąsienice pozostałych gatunków, jakie mam w hodowli, powoli opuszczają miny i przepoczwarczają się, ale fotki zamieszczę, jak już będę miał wszystko oznaczone na podstawie imagines.

[goościu]

Z min, które podejrzewałem o przynależność do Elachista freyerella, rzeczywiście wychodzi ten gatunek. Dziś otrzymałem pierwsze imago.

[Maciej Sosnowski]

Choć moje poszukiwania Elachistidae są raczej niezbyt intensywne, to jednak coś udało się znaleźć: mianowicie Elachista tengstromi na kosmatce owłosionej (Luzula pilosa). Podejrzewam, że lada dzień zacznie się najlepszy okres na zbieranie min tego gatunku, którego żerowiska są stosunkowo łatwe do znalezienia i identyfikacji.

[goościu]

W ostatnim czasie zebrałem kolejne kilka gatunków Elachistidae, a w międzyczasie otrzymałem także rozmaite imagines.
Żółte gąsienice na Calamagrostis arundinacea należały do Elachista bifasciella. Ta wybrała sobie żółte tło, które jest kiepskie do zdjęć...
Na Deschampsia caespitosa żerowała Elachista humilis. Kilka gąsienic zebrałem w marcu, ale wczoraj w terenie odnalazłem ich znacznie więcej.
W zeszłym roku oba te gatunki znajdywałem w Bieszczadach minujące około połowy maja...

[Aliem]

Dzień dobry, konsekwentnie udaje mi się znajdować nowe dla mnie gatunki Elachistidae. W minionym tygodniu zebrałem miny Elachista tengstromi na Luzula pilosa, Elachista argentella oraz prawdopodobnie Elachista unifasciella na kupkówce Dactylis glomerata. Zdjęcia min jak i gąsienicy domniemanej E. unifasciella zamieszczam poniżej. Mina długa, wierzchołkowa, słabo prześwitująca, silnie rozdęta. Zgadzająca się z opisem Pana Profesora.

Zdjęcie miny przedstawionej gąsienicy.

IMG_1547 (1).jpg (336.89 KiB) Przejrzano 501 razy

Zdjęcie drugiej, niestety, pustej miny.

IMG_1548 (1).jpg (340.59 KiB) Przejrzano 501 razy

Gąsienica w liściu.

IMG_1555 (1).jpg (312.02 KiB) Przejrzano 501 razy

Gąsienica z góry.

IMG_1584 (1).jpg (310.74 KiB) Przejrzano 501 razy

Tarczka głowowa.

IMG_1582 (1).jpg (312.63 KiB) Przejrzano 501 razy

Tarczka tylna.

IMG_1587 (1).jpg (308.71 KiB) Przejrzano 501 razy