Ostrinia palustralis i O. nubilalis

[Jarosław Buszko]

Wiosna jest najlepszą porą na zbieranie gąsienic obu polskich gatunków z rodzaju Ostrinia. Ostrinia nubilalis uważany jest za szkodnika, zwłaszcza kukurydzy, ale łowiący mikra wiedzą, że wcale nie jest on taki bardzo liczny. Poza uprawami gąsienica żyje w łodygach bylicy pospolitej (Artemisia vulgaris). Żery widoczne sa już od lipca, ale hodowowanie gąsienicy na ściętej roślinie z góry skazane jest na niepowodzenie. Lepiej zbierać suche łodygi z gąsienicami na wiosnę. Należy wyszukiwać łodygi z odłamanym wierzchołkiem (zwykle w połowie wysokości). Jeśli otwór w miejscu złamania zatkany jest trocinami, to prawie na pewno w środku jest gąsienica. Wystarczy taki pęd obciąć ok 20 cm poniżej złamania i trzymać w hodowlarce aż do wylęgu motyla.
Drugi gatunek - Ostrinia palustralis jest jednym z najbardziej efektownych gatunków, a także jednym z największych wśród Pyraloidea. Gąsienica żyje na szczawiu lancetowatym (Rumex hydrolapathum) - tym samym, na którym zyje czerwończyk nieparek. Stąd środowiska obu gatunków w znacznym stopniu się pokrywają. Należy szukać roślin rosnących w rowach melioracyjnych lub na zalewanych łąkach nad rzekami lub stawami. Tryb życia jest podobny jak u O. nubilalis. Należy szukać suchych pędów szczawiu, które są ułamane i zatkane trocinkami. O tej porze wewnątrz jest gąsienica lub już poczwarka (wczoraj były dwie). Jest trochę czasu na zbieranie, ponieważ motyle w naturze wylegają się na początku czerwca. Gatunek występuje głównie we wschodniej Polsce. Do światła przylatuje niezbyt chętnie. Dlatego zbieranie gąsienic jest najbardziej skutecznym sposobem wykrycia gatunku w terenie oraz pozyskania nowych danych o jego rozsiedleniu.
Jako ilustracje kilka zdjęć obu gatunków.

[brat]

Obydwa gatunki występują w okolicach Krakowa. Ostrinia nubilalis jest spotykany częściej, a dwa razy zdarzyło mi się nawet obserwować masowy pojaw - między innymi w 2004 roku. Było to na początku lipca w Dolinie Bętkowskiej na polu kukurydzy. Widziałem dziesiątki osobników, które latały na skraju i w głębi uprawy, a na całym polu było ich setki.
Natomiast Ostrinia palustralis występuje u mnie raczej rzadko i nielicznie, ale w niektóre lata i ten gatunek pojawia się cześciej niż zwykle - na przyklad w 2003 roku od końca maja spotykałem go w wielu miejscach koło Krakowa. Obserwowałem od kilku do kilkunastu osobników na danym stanowisku, oczywiście głównie na mokrych łąkach lub w ich sąsiedztwie.

[Jarosław Bury]

Ostrinia nubilalis niekiedy żeruje na bylicy wraz z gąsienicami miernikowców - np. Biston betularia i Ascotis selenaria viewtopic.php?f=24&t=6037&hilit=selenar ... +selenaria. Ostrinia palustralis w moich stronach również rzadsza od poprzedniej - a jej gąsienic jeszcze nie obserwowałem.

[PawełB]

co do rzadkiej omacnicy prosowianki proponuję poświecić na polach kukurydzy na śląsku

http://www.debowiec.cieszyn.pl/415,o-zw ... ianki.html

będzie parę kilo

[Grześ]

Przeszukałem miejsce w którym w zeszłym roku widziałem Ostrinia palustralis i znalazłem 1 poczwarkę i dwie gąsienice. Szukałem także O.nubilalis ale z marnym skutkiem, widziałem go tylko raz w 2010 roku więc może nie jest on zbyt liczny.

[Jarosław Bury]

Też mam zamiar rozejrzeć się za tym gatunkiem, jako że ze swoich stron znam go jedynie z własnego tarasu - kiedyś przyleciał do UV, natomiast L. dispar występuje niemal wszędzie!

[Tomek Paszkowski]

więc może nie jest on zbyt liczny

To chyba zależy od miejsca na jakie się trafi. Być może gdzieniegdzie jest nieliczny. Natomiast kiedyś już pisałem http://www.entomo.pl/forum/viewtopic.php?f=26&t=15494, że u mnie znalezienie żeru w bylicy jest łatwe. Nie wiem czy akurat trafiłem wtedy na wysyp motyla, ale co roku znajduję żerowiska (przynajmniej stare) i to na małym obszarze.

Pozdrawiam
Tomek

[Jarosław Bury]

Stare żerowiska w bylicy rzeczywiście nie są rzadkością - wczorajszego wieczoru w trakcie odłowów na UV przeglądnąłem liczne suche pędy bylicy, zalegające w okolicy - w kilku odnalazłem charakterystyczne otwory i wiórka - lecz bez gąsienic, czy też poczwarek.

[Tomek Paszkowski]

Czwartek-sobota będę we Włodawie. Wybiorę się w teren i zobaczę jak wygląda sytuacja wiosną i ile pędów z larwą/poczwarką znajdę. Przy okazji rozejrzę się za O. palustralis, szczawiu lancetowatego tam nie brakuje.

Pozdrawiam

[Marek Hołowiński]

Czwartek-sobota będę we Włodawie. Wybiorę się w teren i zobaczę jak wygląda sytuacja wiosną i ile pędów z larwą/poczwarką znajdę. Przy okazji rozejrzę się za O. palustralis, szczawiu lancetowatego tam nie brakuje.

Pozdrawiam

oba gatunki są tu pospolite

[Jarosław Buszko]

Ostrinia palustralis we wschodniej Polsce nie jest niczym niezwykłym. ciekawsze będą dane z zachodniej części kraju, ponieważ tu może być już występowanie wyspowe.
O masowym występowaniu Ostrinia nubilalis w południowej Polsce czytałem w rozmaitych opracowaniach. Moje obserwacje odnoszą się do północnej Polski, a tam nie jest on zbyt częsty. Dopiero zbiór informacji z całej Polski daje w przybliżeniu rzeczywisty obraz częstości wystepowania.

[Jakub Liberski †]

Pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku - na tyle dokładnie mogę "datować" moją obserwację, miałem okazję widzieć masowy wylęg Ostrinia palustralis - imagines było minimum 100 sztuk. Motyle wylęgły się w szopce, gdzie było przechowywane siano - ojciec miał krótki epizod z hodowlą owiec Było to na tyle charakterystyczne zdarzenie, że je doskonale zapamiętałem - w ciągu kilku dni w szopce zrobiło się kolorowo od motyli. Rośliny prawdopodobnie pochodziły z łąki sąsiadującej z budynkiem - z tego, co pamiętam rosły tam jakieś gatunki szczawiu, chociaż łąka była zdecydowanie sucha. Nie wykluczam pochodzenia roślin z łąki znajomego gospodarza (z tego samego kwadratu UTM).
Imielin 50.143518, 19.169584 kwadrat CA65.

[Jarosław Buszko]

Łąka była pewnie koszona późnym latem. W ubiegłym roku widziałem dorosłe gąsienice O. palustralis już na początku sierpnia. Żeby zechciały się przepoczwarczyć muszą być przechłodzone, i to w żerowisku, co trudno jest zapewnić w warunkach hodowli ex situ. Okres poczwarkowy jest za to krótki.

[Jakub Liberski †]

Dokładnego terminu już nie pamiętam, ale z tego co sobie przypominam, motyle wylęgły się w następnym sezonie (szopka była nieogrzewana). Wtedy byłem przekonany, że gąsienice żywiły się sianem bo nie chciało mi się wierzyć, że taka ilość pochodziła z poprzedniego sezonu.

[rysiaty]

ciekawsze będą dane z zachodniej części kraju, ponieważ tu może być już występowanie wyspowe.

dodaję obserwację z lubuskiego ...
23 V 2011 Poźrzadło WT19

[trepik30]

Obserwacja z woj.lubuskiego pow.słubicki łąki zalewowe koło Słubic.Obserwowana tutaj przeze mnie pierwszy raz.Chociaż wiadomo że mogłem przeoczyć.

[Sebastian Łuczkowski]

Dodam obserwację tegoroczną O. palustralis - CE 28 Kleszczewo Kościerskie 06 VI 2015 (MIX 150), chyba jeszcze nie wykazywany z woj. pomorskiego.