Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Opisy, jak się przygotować, relacje ...
Awatar użytkownika
Rafał SZCZECIN
Posty: 1625
Rejestracja: sobota, 31 stycznia 2009, 21:34
Specjalność: Ogólnie poznawczo
profil zainteresowan: karate oraz gitara klasyczna
Lokalizacja: Szczecin

Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Rafał SZCZECIN »

Miałem okazję w ubiegłym tygodniu przespacerować się po unikatowym miejscu w skali kraju - to Karsiborska Kępa koło Śwonoujścia - UTM VV56 ( rezerwat ptactwa ), jedna z 44 wysp w tym miejscu na Zalewie Szczecińskim.
Teren niezwykły, mokro, wilgotno, bagniście, miejscami niebezpiecznie - podmokłe łąki, torfowiska, trzcinowiska, tereny poprzecinane rowami. Krajobrazy wprost nieziemskie.
Woda w wielu miejsach stoi na gruncie.

Dotarłem do miejsc, gdzie odnotowano ( tytuł pracy poniżej ) występowanie m.in. Carabus menetriesi Hummel, 1827 , Carabus clatratus Linnaeus, 1761 czy Blethisa multipunctata ( Linnaeus, 1758 ) - stenotopowe wilgociolubne rzadkie gatunki.

"Ground beetle assemblages (Coleoptera, Carabidae)"
of the Krasiborska Kępa reserve (Oleg Aleksandrowicz,Andzej Zawal,Przemysław Śmietana), 2016

PYTANIE / TEZA: czy wymienione wyżej Carabusy zimują w glebie, skoro praktycznie nie ma tam żadnych drewnianych kłód, w których często spotyka się zimujące biegaczowate?
Na terenie który ukazuję na zdjęciach wogóle nie ma grubych , leżących powalonych drzew, miejscami spotyka się tylko drągi będące elementami ogrodzeń, część z nich jest powalonych i wilgotnych, ale w żadnym z nich nie spotkałem żadnego zimującego robala. Sszedłem tam z buta około 8 kilometrów i nie dostrzegłem tam potencjalnych miejsc zimowania Carabusów.

A przecież występują tam na 100%, tylko gdzie one zimują? Może w pozostawionych wilgotnych stogach, które gdzieniegdzie się tam spotyka?
Załączniki
1.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (224.71 KiB)
1 (1).JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (179.93 KiB)
1 (2).JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (178.96 KiB)
Udokumentowane to konkretnie miejsce występowania Carabus menetriesi
Udokumentowane to konkretnie miejsce występowania Carabus menetriesi
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (172.3 KiB)
1 (4).JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (213.99 KiB)
Udokumentowane to konkretne miejsce występowania Carabus clatratus. Czyżby widoczna tasiemka oznaczała miejsce dawnej pułapki Barbera?
Udokumentowane to konkretne miejsce występowania Carabus clatratus. Czyżby widoczna tasiemka oznaczała miejsce dawnej pułapki Barbera?
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (159.6 KiB)
czyżby potencjalne miejsca zimowania Carabusów?
czyżby potencjalne miejsca zimowania Carabusów?
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (138.69 KiB)
rowy, rowy, jeszcze raz rowy
rowy, rowy, jeszcze raz rowy
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (220.53 KiB)
jedno z nielicznych powalonych drzew
jedno z nielicznych powalonych drzew
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (86.36 KiB)
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Wujek Adam [†] »

Pytanie jest ciekawe.
W sumie chyba niewiele wiadomo o zimowaniu biegaczowatych w sensie który Cię interesuje - czyli czy gatunki, które preferują zimowanie w drewnie mogą także zimować w glebie/w innych zimowiskach, a jeśli tak, to gdzie właściwie zimują? ;-)

Myślę, że niegłupio by było zwrócić się do Panów: Oleg Aleksandrowicza, Andrzeja Zawala i/lub Przemysława Śmietany celem zapytania ich w jakich okolicznościach i habitatach oraz w jakiej przez roku obserwowali odnotowane na terenie Kępy Krasiborskiej biegaczowate?
Awatar użytkownika
Rafał Celadyn
Posty: 7248
Rejestracja: poniedziałek, 18 czerwca 2007, 17:13
UTM: CA-95
Lokalizacja: Młoszowa
Kontakt:

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Rafał Celadyn »

...to wszystko jest w pracy Adam ;) ,przy czym ja bym się reguł w zimowaniu nie doszukiwał ,po prostu duże Carabusy włażą tam gdzie się zmieszczą i jest im na tyle ciepło i wilgotno zimą ,żeby nie uschnąć i zamarznąć. Do niedawna wydawało mi się, że coriaceusy zimują tylko w glebie ,ale jednak znalazłem kilka pod omszoną korą ,auronitensy zimują i w glinie przy wykrotach i pod korą, intricatusy lubią omszone skałki jeśli takie wystepują w pobliżu ,a jak nie to kora im wystarcza itd.U clathratusa dochodzi jeszcze możliwość lotu i np na ponidziu przetrzepałem dokładnie stanowisko, gdzie goście od ptaków znaleźli go w dziupli, a ani odpowiedniego biotopu tam nie było , a w leżaninie były same granulatusy.Może latają sobie do jakiegoś lasku w pobliżu się przespać, a na wiosnę niczym bielik na ryby rzucają się w locie na kijanki i odlatują :mrgreen: ;) .Poważnie to myślę ,że w takim terenie pozostaje poszukiwanie na upatrzonego w okresie pojawu ,bo tylko cud mógłby sprawić żeby w tej masie trzcinowisk coś wygrzebać....
:papa:
Rafał
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Wujek Adam [†] »

Wzmiankowanej pracy nie czytałem, więc nie znam jej zawartości. Jeżeli Autor niniejszego wątku uzna, że nie ma w niej dokładnie takich informacji, jakie go interesują, to zawsze może się zwrócić do autorów publikacji po uszczegółowienie.

Weźmy na warsztat np. takiego Carabus irregularis, który właściwie przez cały sezon jest spotykany pod korą i w próchnie powalonych drzew i pniaków. Czy on zimuje poza tym materiałem? A dajmy na to taki Carabus obsoletus - czy ktokolwiek znalazł go zimującego w drewnie?
Niewątpliwie jest tak, że pewne gatunki preferują dany sposób zimowania, być może nawet posuwając się do skrajności ---> niektóre metody zimowania nie są dla nich dostępne. Nie wiem jak się sprawy mają z Carabus clatratus w tym względzie, ale nie słyszałem, aby w sezonie hibernacyjnym ktoś go np. wykopał z gleby.
Z możliwością szerszej dyspersji tego gatunku za sprawą lotu też bym nie przesadzał. Nie ma żadnych dowodów na to, że biegacze odlatują ze swych siedlisk, by zimować w innych.
... nie wspominając o tym, że te chrząszcze latają raczej kiepsko pokonując niewielkie dystanse, no i że tylko pewien % osobników jest wyposażony w pełni rozwinięte, funkcjonalne skrzydła lotne.

Reasumując: skoro dane biegacze występują w danym terenie, to zapewne w nim zimują. :D
A skoro nie mają tam drewna do zimowania, to zimują nie w drewnie. :P
A gdzie dokładnie???
Hm, nie wiem czy obecnie nie jest już lekko za późno by się o tym przekonać.
Tak więc szczeciński Rafał będzie miał co robić jesienią! :cap:
Awatar użytkownika
Rafał SZCZECIN
Posty: 1625
Rejestracja: sobota, 31 stycznia 2009, 21:34
Specjalność: Ogólnie poznawczo
profil zainteresowan: karate oraz gitara klasyczna
Lokalizacja: Szczecin

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Rafał SZCZECIN »

Koledzy z pracy na Kępie Karsiborskiej używali pułapek Barbera przez czerwiec i lipiec 2005r. Wpadł 1 clathratus, 130 granulatusów i 38 menetriesów, łącznie do 21 pułapek przez 2 miesiące. Może na clatratusa było już za późno.
Tydzień temu w okolicach Gryfina Carabus granulatus jeszcze głęboko spał wewnątrz wilgotnych kłód, więc podejrzewam że jeszcze sporo biegaczy jest w fazie zimowania choć to pewnie końcówka.
Poszukamy, zobaczymy...
Awatar użytkownika
Wujek Adam [†]
Posty: 3305
Rejestracja: środa, 30 maja 2007, 20:17
UTM: DC98
Specjalność: Cerambycidae
Lokalizacja: Warszawa

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Wujek Adam [†] »

Rafał SZCZECIN pisze:(...)
Poszukamy, zobaczymy...
Oto słowa mędrca! :brawo:

Carabus clatratus, podobnie jak i inne biegacze, nie występuje w książkach czy w publikacjach naukowych, choćby były najmądrzejsze. Mimo najlepszych chęci i starań nie spotkamy go także nawet na tym Forum, i szerzej: w internecie też go nie uświadczymy.
Jest za to szansa przydybać go w terenie, do czego serdecznie namawiam! :tak: :lol:
Awatar użytkownika
Rafał SZCZECIN
Posty: 1625
Rejestracja: sobota, 31 stycznia 2009, 21:34
Specjalność: Ogólnie poznawczo
profil zainteresowan: karate oraz gitara klasyczna
Lokalizacja: Szczecin

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Rafał SZCZECIN »

Internet mimo wszystko podpowiada i ułatwia pracę w terenie.

Udało mi się znaleźć opis Carabus menetriesi sporządzony na stronie Muzeum Karlovy Vary. Po wrzuceniu do googlowskiego tłumacza, cytuję:
"Latem można znaleźć larwy, które są {usuwane} kilka razy, zanim jesienią staną się dorosłymi. Już dorośli przeżywają zimę w komorze zimowej, którą kopią w torfowiskach lub w rozkładającym się drewnie. W następnym roku, od końca kwietnia do końca czerwca, można obserwować osobniki dorosłe tego gatunku w odpowiednich miejscach."

Źródło: translate google, strona kvmuz.cz/typ/priroda-karlovarska/

czyli mamy podpowiedź - C. menetriesi zimuje w torfowej glebie i rozkładającym się drewnie
Awatar użytkownika
Rafał SZCZECIN
Posty: 1625
Rejestracja: sobota, 31 stycznia 2009, 21:34
Specjalność: Ogólnie poznawczo
profil zainteresowan: karate oraz gitara klasyczna
Lokalizacja: Szczecin

Re: Kępa Karsiborska - delta wsteczna Świny, unikat w skali kraju

Post autor: Rafał SZCZECIN »

W dniach od 6 maja do 19 czerwca prowadziłem obserwacje biegaczowatych na Karsiborskiej Kępie.
Do żywołapnych barberówek wpadło mi w sumie przez ten czas 52 sztuk Carabidae
Były to pojemniki około 0,9l wkopane w ziemię, w większości nieco zakryte korą, bez żadnego płynu konserwującego, tylko z wrzuconą na dno warstwą ziemi. Zacząłem od 4 pułapek, potem dokładałem i skończyłem na 8, średnio było ich 6 sztuk przez 1,5 miesiąca.

Udało mi się odnotować następujace gatunki:

Carabus granulatus 18szt
Agonum viduum 15szt
Oodes helopioides 9szt
Blethisa multipunctata 1szt
Elaphrus uliginosus 1szt
Pterostichus nigrita 1szt
Odacantha melanura 1szt
Stenolophus mixtus 1szt
oraz 5 innych drobiazgów, których nie oznaczyłem lecz od razu wypuściłem.

Celem moim było sprawdzenie, czy po 15 latach od ostatnich badań, nadal występują tak wilgociolubne Carabidae
Rzeczona praca, na której się opierałem to "Ground beetle assemblages (Coleoptera, Carabidae ) of the Karsiborska Kępa reserve" Aleksandrowicz, Zawal, Śmietana, Acta Biologica 23/2016.

Niestety, nie udało się potwierdzić ani Carabus menetriesi, ani Carabus clatratus choć jak widać, kilka ciekawych higrofilów tam występuje.

Na zdjęciach pokazuję jak wygląda teraz ten teren.
Generalnie - na początku maja było tam bardzo wilgotno, poziom wody był około minus 5cm pod powierzchnią gruntu. Trudno było wkopywać pojemniki, bo woda od razu je wypierała, musiałem je dociążać mokrą glebą. Teren jest jednak nierównomiernie wilgotny, są miejsca gdzie można w miarę normalnie chodzić, a są takie, gdzie buty zapadają się od razu w mokrą glebę, są też placowate miejsca prawie cały czas przykryte kilku-kilkunastocentymetrową warstwą wody.

Gdy likwidowałem pułapki, było już bardziej sucho.

Moje wnioski:
1) Uważam, że bardzo mało owadów wpadło do pułapek - a do tych które nie były częściowo przykryte kawałkiem kory, nie wpadało praktycznie nic. 52 sztuki do 6 pułapek przez okres 1,5 miesiąca dało mały wskaźnik łowności, w stosunku do 1145 osobników które w roku 200r wpadły do 21 pułapek przez okres 2 miesięcy.

2) Podejrzewam, że część uskrzydlonych Carabidae mogła uciec z pułapek.

3) Wydaje się, że teren ogólnie jest suchszy, niż przed rokiem kiedy miałem okazję tam być.

4) Moja ilość pułapek była zbyt mała, aby stwierdzić jednoznacznie, że na tym terenie nie ma już Carabus menetriesi. W roku 2005 odłowiono 38 Carabus menetriesi w stosunku do 130 Carabus granulatus co dało stosunek ilościowy 29%. U mnie na 18 Carabus granulatus nie było ani jednego Carabus menetriesi choć oczekiwałem, że jakaś jedna marna sztuka się ujawni.

Czy z tego typu obserwacji można wysnuć jakieś inne wnioski, czy warto powtórzyć za rok badania z większą liczbą pułapek, czy też może większą łowność mają pułapki z płynem konserwującym?
Załączniki
woda w gruncie.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (379.34 KiB)
pułapka przykryta korą.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (374.41 KiB)
widoczna pułapka zakryta korą.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (334.59 KiB)
trzcinowisko.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (241.21 KiB)
Kępa1.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (364.64 KiB)
Kępa2.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (328.45 KiB)
Kępa3.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (361.98 KiB)
Kepa4.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (281.38 KiB)
Kępa5.JPG
Pokaż obraz w oryginalnym rozmiarze (322.69 KiB)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Podróże i ekspedycje entomologiczne”